Ksiądz kanonik Szczepan Pieszczoch urodził się 26 grudnia 1920 roku w Samborze, niedaleko Lwowa jako syn galicyjskiej rodziny inteligenckiej, nauczycielskiej. Wychowywano go od młodych lat w atmosferze głęboko religijnej i patriotycznej. Rodzina żyła w trudnych warunkach bytowych, jakie panowały w okresie międzywojennym. Ojciec bardzo często zmieniał pracę.
Maturę zdał tuż przed wybuchem II wojny światowej – 27 maja 1939 roku w Gimnazjum Humanistycznym w Brodnicy nad Drwęcą. Wakacje po maturze i przed samym wybuchem wojny spędził na obozie Junackich Hufców Pracy na Polesiu.
W tym samym roku po wybuchu wojny, jesienią, rozpoczęła się wojenna tułaczka i początek działalności konspiracyjnej w Narodowych Siłach Zbrojnych Związku Jaszczurczym. Pierwszą konspiracyjną posadę miał w Grudziądzu i służył wywiadowi N.S.Z. Grudziądz szybko opuścił ze względu na żądanie przyjęcia niemieckiej narodowości przez okupanta. Po ucieczce z Grudziądza trafił na Pomorze. Tam zajmował się organizowaniem kolportażu. Brak staranności w zachowaniu zasad konspiracji skończyła się tragicznie dla całej siatki kolporterów. Mając 22 lata został aresztowany we wsi Strzygi (grudzień 1942 roku). Po aresztowaniu został przewieziony do Grudziądza gdzie był poszukiwany i rozpoznany jako zbieg z miejsca pracy. Po okrutnym śledztwie wywieziony do jednego z najcięższych obozów – obozu koncentracyjnego w Mathaussen. Miał numer obozowy 29428. Dostał przepisowy pasiak i legowisko w jednym z baraków bloku 19. Już podczas śledztwa w Gestapo, modląc się o ocalenie podjął postanowienie o obietnicy o ofiarowaniu Bogu swojej służby kapłańskiej. Ciężka praca w kamieniołomach spowodowała ciężką chorobę i przeniesienie latem 1943 roku do obozu pracy w fabryce samolotów Heinkel w Schwechat. W ekstremalnych warunkach, w których wielu więźniów załamywało się moralnie i fizycznie, zbliżał się koniec wojny i masowa ewakuacja więźniów z obozów przed zbliżającym się frontem. Koniec udręki obozowej nastąpił w Steyr 6 maja 1945 roku.
Do polski wrócił latem 1945 roku. a w sierpniu zgłosił się do Seminarium Duchownego w Gnieźnie. Seminarium ukończył w lutym 1950 roku. Święcenia kapłańskie otrzymał 19 lutego 1950 roku w Gnieźnie z rąk ks. prym. Stefana Wyszyńskiego.
1 marca 1950 roku został na krótko wikariuszem w parafii św. Antoniego w Bydgoszczy. Nie uzyskał zgody na nauczanie religii od władz komunistycznych i został przeniesiony stamtąd do Wrocławia do Prokatedry a także parafii św. Jakuba i św. Krzysztofa na Psim Polu. Bliższe spotkanie z patrologią nastąpiło na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zdobył tytuł magistra teologii (27.06.1951) na podstawie pracy: „Nauka o Kościele w De praescriptione haereticorum Tertuliana”. We Wrocławiu podjął studia doktorskie przy Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie z zakresu patrologii. Pod koniec roku 1952 powrócił do Wielkopolski i objął funkcję wikariusza katedralnego w Gnieźnie do czasu podjęcia stacjonarnych studiów doktorskich w Krakowie we wrześniu 1953 roku. Stopień doktora teologii uzyskał 30 września 1954 roku na podstawie pracy pisanej pod kierunkiem Księdza prof. Władysława Wichra: „Nauka o Tradycji u świętego Augustyna ” i na kolejny rok pozostał jeszcze w Krakowie.
W lipcu 1955 roku został odwołany z Krakowa, aby objąć probostwo w Brudzewie koło Wrześni i sprowadził rodziców z Szubina. Jesienią 1955 roku objął katedrę patrologii i homiletyki w gnieźnieńskim seminarium. Czasowo podjął również wykłady zlecone z propedeutyki teologii i teologii fundamentalnej, filozofii i historii religii. Wykładał również patrologię na Prymasowskim Instytucie Teologicznym w Gnieźnie.
Lipiec 1959 roku to czas przeniesienia na probostwo do Żydowa, gdzie nadal kontynuował pracę dydaktyczną w seminarium. Przez cały czas swojego pobytu w Żydowie piastował wiele ważnych funkcji: został profesorem nadzwyczajnym Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Gnieźnie, sędzią Trybunału Metropolitalnego w Gnieźnie, należał do kapituły kolegiackiej św. Jerzego, redaktorem wydawnictwa „Studia Gnesnensia” i wizytatorem religii. Był członkiem Związku Żołnierzy N.S.Z. Okręg Wielkopolska. Po przejściu na emeryturę aktywnie uczestniczył w duszpasterstwie byłych więźniów obozów koncentracyjnych przy kościele oo. Dominikanów w Poznaniu.
Proboszczem parafii św. Stanisława BM w Żydowie był 30 lat. Dzięki jego inicjatywie odnowiono odpust ku czci Matki Boskiej Gurowskiej na dzień 8 września. Obraz otaczany czcią trawił do Żydowa ze spalonego kościoła w Gurowie. Zaprowadził Księgę Łask za sprawą Matki Boskiej Gurowskiej. Przyjął w Żydowie obraz Matki Boskiej Częstochowskiej w czasie jej peregrynacji po Polsce. W 1979 roku witał Jana Pawła II na gnieźnieńskich błoniach, na terenie parafii Żydowo. Wydarzenie to upamiętnia pomnik-ołtarz, którego był projektodawcą. Na stałe wpisał się w tradycję parafii wizerunek krzyża na domach, których pomysłodawcą był ks. Szczepan.
W 1989 roku na własną prośbę został zwolniony z obowiązków. Przeniósł się do Poznania, ale nie zrezygnował z pracy dydaktycznej i naukowej. Jako emeryt zgłosił się do pomocy duszpasterskiej w budującym się kościele Nawiedzenia N.M.P. na Ratajach. Cały czas kontynuował wykłady na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Adama Mickiewicza. W tym samym czasie pisał pracę habilitacyjną, której podstawą było wydane w 1992 roku studium „Kulturotwórcza inspiracja i wpływ chrześcijaństwa na rozwój antyku”. Stopień doktora habilitowanego teologii uzyskał na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie 21 lutego 1993 roku, który zatwierdziła Rada Naukowa Konferencji Episkopatu w marcu 1999 roku.
Pomimo wielu zajęć w diecezji – dydaktycznych i duszpasterskich – znajdował czas na udział w naukowych sympozjach patrystycznych organizowanych w Polsce i za granicą. W sympozjach zagranicznych reprezentował często polskich patrologów. Brał udział w zebraniach „Jasnogórskiego Studium Teologicznego”, w IV i V Międzynarodowym Kongresie Patrystycznym w Oxfordzie, w IV Międzynarodowym Kongresie Studiów Nowego Testamentu w Oxfordzie, a także w sympozjum „Rencontre sur L’antiquité tardive” w jezuickim ośrodku naukowym w Chantilly koło Paryża. Na sympozjach często wygłaszał referaty, np. w Oxfordzie: „Notices sur la collegialité chez Eusebe” czy „Macierzyństwo duchowe NMP według J 19,25-27 na podstawie tradycji patrystycznej i scholastycznej”. Udział w międzynarodowych sympozjach dawał mu okazję do nawiązywania osobistych kontaktów, chociażby z Kard. Jean Danièlou czy prof. Comanem – prawosławnym patrologiem z Bukaresztu. Na dorobek naukowy Księdza prof. Pieszczocha składa się także jego zaangażowanie w sekcjach naukowych. Był członkiem „Association Internationale d’Etudes Patristiques”, brał czynny udział w pracach Międzynarodowego Zakładu Badań nad Antykiem Chrześcijańskim, współpracował z sekcją patrystyczną przy Komisji Studiów Episkopatu oraz był członkiem Komisji Teologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Do końca jeździł na coroczne zjazdy patrologów, które odbywają się każdego roku we wrześniu w różnych ośrodkach naukowych (zwłaszcza Seminariach Duchownych) na terenie Polski.
Na ponad 45 lat pracy naukowej i dydaktycznej w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym składa się znaczący dorobek pisarski Księdza prof. Sz. Pieszczocha. Jest autorem 4 książek, w tym dwóch podręczników patrologii, licznych artykułów i recenzji naukowych, haseł do encyklopedii katolickiej oraz skryptów do zagadnień monograficznych z zakresu patrologii. W uznaniu zasług dla ojczyzny otrzymał szereg odznaczeń: Medal Zwycięstwa i Wolności (09.05.1996r.), Krzyż Oświęcimski (17.02.1984r.), Krzyż Narodowy Czynu Zbrojnego (11.04.1995r.), Krzyż Partyzancki (25.04.1995r.). 19 lutego 1995 roku doczekał Złotego Jubileuszu posługi kapłańskiej. Odprawił Mszę dziękczynną w Żydowie. Zmarł 22 kwietnia br. w jednym z poznańskich szpitali. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 26 kwietnia br., na cmentarzu miłostowskim w Poznaniu. Zasłużonego kapłana żegnali m.in.: ks. Abp senior Marian Przykucki, ks. Abp Stanisław Gądecki, ks. bp Zbigniew Kiernikowski, ks. bp Wojciech Polak, blisko 80 kapłanów, parafianie z Żydowa i Brudzewa oraz przyjaciele i najbliżsi.
Wykaz opublikowanych prac Księdza prof. Szczepana Pieszczocha
a) książki
Patrologia. Wprowadzenie do studium Ojców Kościoła, Poznań-Warszawa-Lublin 1964.
Patrologia. Wydanie nowe, t. I:Działalność Ojców, t. II: Ojcowie mówią, Gniezno 1994.
Patrologia. Wprowadzenie w studium Ojców Kościoła. Wydanie trzecie (uzupełnione), Gniezno 1998.
Św. Ambroży. Wybór Pism Dogmatycznych, Pisma Ojców Kościoła, t. XXVI, przekład i opracowanie (wraz z Ks. Ludwikiem Gładyszewskim),Poznań1970.
Kulturotwórcza inspiracja i wpływ chrześcijaństwa na rozwój antyku, Poznań 1992.
Przeważnie o dziewiątej. Wybór homilii i kazań, Gniezno 1995.
Mój nie-pamiętnik, Gniezno 2001, 2003.
b) artykuły
Tradycja u św. Augustyna, (BPAT) Kraków 1954.
Z problematyki tradycji, CT 29(1958), 151-169.
Stan badań nad problematyką katolickiej nauki o Tradycji, w: „Pod natchnieniem Ducha Św.”, Poznań 1964, 229-240.
Niektóre poglądy teologiczne św. Augustyna na tle Konstytucji Dei Verbum, STV9(1971), z.1, 321-326.
Informacja na temat opracowanego zarysu teologii patrystycznej, „Studia Gnesnensia” 1(1975), 275-276.
Nowe zadania i perspektywy badawcze teologii patrystycznej, „Studia Gnesnensia” 1(1975), 111-136.
Stan informacji o czynnych zagranicznych o środkach wydawniczych i badawczych nad antykiem chrześcijańskim, „Studia Gnesnensia” 1(1975), 263-271.
Teologiczny aspekt propozycji hermeneutycznych w De doctrina Christiana św. Augustyna, „Studia Gnesnensia” 2(1976), 304-307.
Nowości z zakresu patrologii, „Studia Gnesnensia” 3(1977), 361-363.
Macierzyństwo duchowe Maryi w J 19,25-27 według teologii patrystycznej i popatrystycznej, „Studia Gnesnensia” 4(1978), 163-174.
Chrześcijańska wizja dziejów człowieka i świata u św. Augustyna, AK 71(1979), t. 93, 73-82.
Modlitewne zasady Ewagriusza Pontyjskiego, TST 8(1981), 138-140.
Kulturotwórcza inspiracja i wpływ chrześcijaństwa na rozwój antyku, „Studia Gnesnensia” 7 (1982-1983), 105-128; 8(1984-1985), 5-37.
Charakterystyka chrystologii św. Augustyna, VoxP 8(1988), z. 14, s. 185-196.
Mariologia, SWP 559-568.Jak uczę patrologii w Seminarium Duchownym, VoxP 9(1989), z. 16, 411-414.
Tradycja w starożytnym Kościele, SWP 637-646, oraz: Patrologia, 12-16.
Patrologia w Wielkopolsce, szczególnie w Gnieźnie, przed i po II wojnieświatowej na tle sytuacji ogólnopolskiej, „Studia Gnesnensia” 11(1997), 335-344.
Ksiądz Józef Nowacki jako patrolog, „Ecclesia Posnaniensis Opuscula Mariano Banaszak Septuagenario Dedicata”, Poznań 1998, 271-276.
Patrystyczne podłoże rozwoju wiary w macierzyńskie działanie Maryi dla Kościoła i ludzkości, „Studia Gnesnensia” 16(2002), 105-125.
Z problematyki królewskości N.M. Panny, „Studia Gnesnensia” 16(2002), 319-321.
c) hasła encyklopedyczne
Arnobiusz Starszy, EK I, 941.
Arnobiusz Młodszy, EK I, 941.
Dionizy z Mediolanu, EK III.
Field Frederick, EK V, 174.