Pochodzenie

Józef Skowron urodził się 24.01.1917 r. w Ostrowitem Prymasowskim. Syn Wojciecha i Marianny z domu Wentland. Państwo Skowron byli posiadaczami gospodarstwa rolnego. Józef Skowron miał troje rodzeństwa: dwie siostry – Zofię i Helenę oraz brata Kazimierza – księdza, który zginął w obozie koncentracyjnym podczas wojny.

Edukacja

W roku 1931 ukończył 7 klas szkoły powszechnej w Witkowie. Następnie uczył się w Gimnazjum im. Michała Kosmowskiego w Trzemesznie. Po ukończeniu szkoły przez krótki czasz zajmował stanowisko pracownika umysłowego, a następnie zaczął realizować swoje marzenia. 4 listopada 1937r. zgłosił się na ochotnika i rozpoczął szkolenie w III Pułku Lotniczym w Poznaniu. Ukończył tam dwie podstawowe szkoły pilotażu na samolotach RWD (były to lekkie jednosilnikowe samoloty sportowe, szkolne lub turystyczne) i PWS (samolot przeznaczony do treningu pilotów w lotach nurkowych, do bombardowania z lotu nurkowego, a także do akrobacji, nauki strzelania myśliwskiego oraz nauki pilotażu bez widoczności ziemi). Dwa lata później otrzymał stopień kaprala i został oddelegowany do Dęblina na dalsze szkolenie.

Etap I – losy wojenne

Wojna zastała Józefa Skowrona w Dęblinie. Cała szkoła została wówczas ewakuowana na południowy wschód w stronę Rumunii. Lotników internowano i w okresie 19.09.1939 – 1940r. przebywali na Węgrzech w Megszökött i Nagykatai. Jóżef Skowron wraz z innymi lotnikami wydostał się z niewoli i przez Jugosławię oraz Włochy dotarł do Francji. 10.03.1940r. został wcielony do CWL Lyon. Następnie po kapitulacji Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii. Tam otrzymał przydział do obozu lotników polskich w Glocester. W czerwcu 1940 r. miał ukończone wszystkie trzy wymagane przez RAF-Królewskie Siły Powietrzne Wielkiej Brytanii szkoły lotnicze. 31.12.1940 r. został przydzielony do IV Dywizjonu CWZ przy RAF Blackpool. Od 7.01.1940 r. otrzymał prawo do noszenia oznaczenia pilota RAF-u. 17.06.1942 r. otrzymał wojenny stopień „Warrant Officer”, nadano mu też tytuł „Sgt”i znak pilota. 8.11.1942 r. otrzymał przydział do Dywizjonu Bombowego 300 im. Ziemi Mazowieckiej. 1.03.1943 r. awansował na plutonowego polskiego. Do 1944 r. latał na Wellingtonach, a następnie na Lancasterach. Łącznie wykonał 52 loty bojowe, razem 12786 zadań bojowych nad III Rzeszą oraz krajami okupowanymi przez hitlerowskie Niemcy. W skład załogi Józefa Skowrona wchodził nawigator Segno, radiooperator Szczerbaniewicz, bombardier i strzelec przedni Trzciński, strzelec w wieżyczce tylnej Brożek. Za każdym razem miał na pokładzie 4 tony bomb (razem 15 tys. bomb i min). O misji dowiadywał się krótko przed wylotem. Zawsze liczył się z niebezpieczeństwem ze strony przeciwlotniczej artylerii niemieckiej. Uczestniczył w atakach „dywanowych” z udziałem 100 samolotów. Wszystkie prawie operacje były wykonywane w nocy na niskich pułapach, lotem koszącym. Wychodził z opresji nawet z najtrudniejszych akcji – dwukrotnie powracał do bazy z dużymi uszkodzeniami samolotu. W ramach wyróżnienia od 6.6.1944r. wykonywał loty jako Ferry Pilots – transportował maszyny i sprzęt z fabryk, a także różnego typu samoloty do bazy i jednostek lotniczych w północnej Afryce. Narażał się przy wykonywaniu tych zadań na spotkania z samolotami Luftwaffe. Transporty trwały do 1946 r. Józef Skowron podczas pobytu w Wielkiej Brytanii pilotował także Consolidated B-24 Liberator oraz Boeingi.

Po zakończonej wojnie Józef Skowron powrócił 29 kwietnia 1947r. transportem morskim do Polski.

Etap II – losy powojenne

Józef Skowron wrócił w rodzinne strony do Witkowa. Tu zastał ojca bez środków do życia, a także schorowaną siostrę. Dowiedział się o tragicznych losach swojego brata. Jakby tego było mało wstrzymano mu wypłatę pensji, a także utrudniano znalezienie pracy. Wkrótce też rozpoczęła się inwigilacja przez Urząd Bezpieczeństwa za przynależność do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Nie pozwolono mu podjąć pracy pilota mimo potrzeby zatrudnienia pilotów do LOT-u. Starał się również o przyjęcie do Aeroklubu Kujawskiego, ale tam też nie dostał posady. Po dwóch latach poszukiwań dzięki znajomemu otrzymał pracę w Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. W 1950 roku ożenił się z nauczycielką historii Stefanią, z którą zamieszkał w Witkowie i założył rodzinę. Państwo Skowronowie mieli troje dzieci: dwóch synów: Jędrzeja i Adama, oraz córkę Ewę. Od 1960 r. rozpoczął pracę w PZU w Gnieźnie, a od 1975 r. w PZU w Słupcy aż do uzyskania praw emerytalnych.

Zmarł 17.08.1995r. w Witkowie. Tam też spoczywa na cmentarzu.

Odznaczenia

Za udział w wojnie pilot bombowy Józef Skowron został odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari kl. V, trzykrotnie krzyżem Walecznych, trzykrotnie Medalem Lotniczym, Medalem Zwycięstwa i Waleczności oraz wieloma odznaczeniami brytyjskimi.

Znaczenie postaci

O Józefie Skowronie można powiedzieć, że był człowiekiem wielkiej odwagi i honoru, o czym świadczą jego losy wojenne. Był patriotą, walczył z wrogiem o istnienie Polski oraz świata. Miał niezwykłe umiejętności i zdolności pilotażu, które pozwoliły mu wyjść z opresji w wielu sytuacjach, uratować załogę i samolot. Oddawał się lataniu i był w tym perfekcyjny. Umiał przewidywać, analizować i szybko podejmować decyzję w powietrzu. Na pewno nie było mu łatwo odnaleźć się w powojennej rzeczywistości w Polsce, zwłaszcza że musiał porzucić marzenia o lataniu – swoją pasję. Poza tym wiecznie obserwowany i szykanowany mógł niejednokrotnie żałować podjętej decyzji o powrocie do Ojczyzny. Ale i tu odszukał swoje miejsce i znalazł szczęście. Oprócz perfekcjonizmu zawodowego cechowało go także pogodne usposobienie, wrażliwość i dobroć, a przy tym był bardzo skromnym człowiekiem. To wielki zaszczyt, że w naszej rodzinnej miejscowości mieszkał jeden z bohaterów światowej sławy, polski pilot w służbie Królewskich Sił Zbrojnych Wielkiej Brytanii.