Elżbieta Granowska z Pilczy

ur. 1372
zm.
Szkoła Podstawowa z Oddziałami Przedszkolnymi w Bielawach

Zdjęć: 4

Pochodzenie

Elżbieta urodziła się ok. 1372 roku w Pilczy. Niektórzy historycy uważają, że w chwili ślubu z Jagiełłą Elżbieta miała 35, a nie 45 lat, przesuwając datę jej urodzin o dziesięć lat naprzód (1382). Jej ojcem był wojewoda sandomierski Otton z Pilczy (ur. ok. 1340 – zm. 1384), a matką była Jadwiga Melsztyńska (zm. po 1404). Gdy zmarł jej ojciec, zostałą spadkobierczynią olbrzymiego majątku: odziedziczyła dobra łańcuckie oraz Pilicę. Wywodziła się z rodu Toporczyków-Pileckich, stąd herb Topór.

Młodość

O jej dzieciństwie nie wiadomo zbyt dużo. Można się domyślać, że nie miała spokojnego dzieciństwa, ponieważ została porwana, gdy miałą 17 lat przez śląskiego rycerza Wisła Czambora. Uwolnił ją Jan z Jičina przed 14 grudnia 1390r. wysłany przez króla Władysława II Jagiełłę.

Małżeństwa

Elżbieta Granowska wyszła za mąż cztery razy. Wyszła za:

– Wiseła Czambora- poślubił Elżbietę najpewniej po 9 maja 1389.

– Jana z Jičina- poślubił ją, gdy wyswobodził ją od Wiseła w grudniu 1390.

– Wincenta Granowskiego- zawarł z nią związek małżeński, gdy jej wój Spytko z Melsztyna 2 paździrnika 1397.

– Władysława II Jagiełłę – jako ostatniego poślubiła Władysława II Jagiełłę 2 maja 1417

Królowa z Łańcuta

Elżbieta była córką właścicieli Łańcuta, Pileckich, którzy zajmowali zamek na tzw. Łysej Górze. Był to drewniany dwór położony na wzniesieniu. Przed małżeństwem z polskim monarchą Elżbieta miała być trzykrotnie zamężna: z Wisełem Czamborem rycerzem morawskim (który porwał ją i siłą zmusił do małżeństwa), Janczykiem z Jiczyna także pochodzącym z Moraw, który zabił pierwszego jej męża i uprowadził Elżbietę (zmarł w 1395 r.), zaś w 1397 r. po raz trzeci wyszła za mąż za kasztelana Wincentego z Granowa, z którym miała piątkę dzieci: dwóch synów – Ottona i Jana oraz córki: Jadwigę, Elżbietę i Ofkę. Po śmierci trzeciego z kolei męża, który umarł otruty w 1410 r. przez Krzyżaków, Elżbieta znów przebywała u swojej matki w drewnianym zameczku w Łańcucie.

Małżeństwo z Władysławem II Jagiełłą

Elżbieta, gdy wychodziła za mąż za Władysława II Jagiełłę, dwukrotnego wdowca, była w tym czasie właścicielką zamku w Smoleniu.

Władysławowi bardzo do gustu przypadła wdowa po Granowskim, Elżbieta córka Ottona. 2 maja 1417 w Sanoku miał miejsce ich ślub. Tego samego roku 19 listopada została koronowana na Wawelu. Wiele osób miało za złe Jagielle to małżeństwo. Związek ten, choć krótkotrwały, był jednym z najbardziej udanych i szczęśliwych dla króla, chociaż nie zaowocował potomstwem.

Elżbieta w momencie zaślubin z Władysławem była właścicielką zamku w Smoleniu

Dzieci

Miała sporo dzieci, a dokładnie pięcioro:

– Jadwigę Granowską

– Ottona Granowskiego

– Elżbietę Granowską (zm. po 2 września 1452)

– Jana z Pilczy (ur. ok. 1405, zm. 1476)

– Eufemię Granowską

Choroba i śmierć

Elżbieta zmarła w wyniku powikłań pogruźlicowych. Pochowano ją w kaplicy Świętych Piotra i Pawła na Wawelu (dzisiejszej kaplicy króla Stefana Batorego). Po dwustu latach szczątki królowej usunięto, aby przygotować miejsce na pochówek Stefana Batorego. Dzisiaj istnieje niewielka tablica umieszczona na podstawie nagrobka władcy. Przypomina, że w tym miejscu pochowana jest najbardziej chyba zagadkowa królowa w naszej historii. A. Grabowski w 1835 r. opisuje tablicę marmurową z napisem:

Ossa Elisabete Piletiae uxoris tertiae Vladislai Jagiello Poloniae regis hic sunt recondita. Obiit A.D.1421

Znaczenie postaci

Imię królowej nosi Zespół Szkół w Pilicy.

Kalendarium:

  • 1372 ― Narodziny bohatera
  • 1389 ― Ślub bohatera
  • 1390 ― Data uwolnienia z nie...
  • 1390 ― Ślub bohatera
  • 1397 ― Ślub bohatera
  • 1417 ― Ślub bohatera

Cytaty:

  • „Ossa Elisabete Piletia...”

Zobacz też: