„Wójcice – okruchy historii” http://przyjazny.mati.w.interia.pl/,
„Moje Archiwum Rodzinne” http://www.archiwum.kalisz.pl/aktualnosci/215
„Kościół wczoraj i dziś – jego rola w społeczności lokalnej” http://www.radiomaryja.pl/multimedia/kosciol-wczoraj-i-dzis-jego-rola-w-spolecznosci-lokalnej/
Pochodzenie
Urodzony 27.11.1957 r. w Kaliszu. Syn Jana Przyjaznego (rolnik) i jego żony Krystyny zd. Bielawskiej (położna). Rodzeństwo: bracia Kryspian i Piotr.
Dzieciństwo
Dzieciństwo spędził w rodzinnej wsi Wójcice (obecnie gm. Błaszki, powiat sieradzki, woj. łódzkie). Uczęszczał do Szkoły Podstawowej w Wójcicach (klasy I–VII), a następnie kontynuował naukę w Szkole Podstawowej w Błaszkach (klasa VIII).
Edukacja i młodość
Przebieg edukacji:
– 1964-1972 r.: Szkoła Podstawowa w Błaszkach (do kl. VII SP w Wójcicach ),
– 1972-1974 r.: Zasadnicza Szkoła Rolnicza w Opatówku,
– 1974-1977 r.: Państwowe Technikum Ogrodnicze w Opatówku – technik ogrodnik,
– 1977-1981 r.: Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, kierunek: historia nauczycielska (w 1984 r. uzyskał tytuł magistra historii ),
– 1991 r.: Studium podyplomowe w zakresie: Organizacji i Zarządzania dla Wojewódzkiej Kierowniczej Kadry Oświatowej,
– 1999 r.: Kurs kwalifikacyjny z zakresu pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej.
Mateusz Przyjazny jako uczeń wyróżniał się dużą aktywnością, był pracowity i ambitny, osiągał bardzo dobre wyniki w nauce, wielokrotnie był uczestnikiem i laureatem olimpiad przedmiotowych z zakresu wiedzy rolniczej oraz wiedzy o Polsce i świecie współczesnym (na szczeblach: gminnym, powiatowym, wojewódzkim i ogólnopolskim). Największymi jego sukcesami były: udział w centralnym etapie XVII Olimpiady Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym w pionie techników i liceów oraz uzyskanie prawa wstępu bez egzaminu na studia historyczne (Radom 1976 r.), a także zdobycie tytułu Mistrza Krajowego w XV Centralnej Olimpiadzie Wiedzy Rolniczej (Warszawa 1977 r.). Za osiągnięcia i sukcesy w nauce został wpisany do Złotej Księgi absolwentów Zespołu Szkół Rolniczych w Opatówku.
Dodatkowe uprawnienia i umiejętności:
– uprawnienia do nauczania propedeutyki filozofii,
– pilot wycieczek (uprawnienia państwowe),
– organizator turystyki, kierownik wycieczek ,
– przewodnik turystyczny po Kaliszu, Ziemi Kaliskiej oraz po Szlaku Piastowskim (uprawnienia państwowe),
– instruktor krajoznawstwa Polski,
– prawo jazdy A+B+T oraz na kombajn zbożowy.
Etapy działalności:
Działalnośc edukacyjna
– od 1.09.1981 r. do 31.08.2008 r.: nauczyciel historii, wosW-u i geografi w Zespole Szkół Rolniczych w Opatówku (od 2000 r. pod nazwą Zespół Szkół im. Stanisława Mikołajczyka),
– od 1.09.1991 r. do 2005 r.: nauczyciel historii i wychowawca w Liceum Ogólnokształcącym im. Św. Jana Bosko w Kaliszu,
– od 1.09.2004 r. do 31.08.2008 r.: wicedyrektor ds. pedagogicznych w Zespole Szkół Rolniczych w Opatówku,
– od 1.09.2008 r.: dyrektor Szkoły Podstawowej im. Janusza Kusocińskiego w Opatówku.
Mateusz Przyjazny od początku swojej pracy jako nauczyciel był osobą ambitną, wymagającą od siebie i innych, sumiennie wykonującą obowiązki i dążącą do perfekcji. Ceni punktualność, której sam również przestrzega. Przywiązuje wagę do prawdy historycznej, zachęca uczniów do pogłębiania wiedzy, zalecając dodatkowe lektury. W ciekawy sposób i z charakterystycznym poczuciem humoru przekazuje wiedzę, wzbogacając ją o anegdoty tematyczne, co powoduje wzrost zainteresowania nauczanym przedmiotem. Jako pedagog dba o wszechstronny rozwój uczniów – przez wiele lat organizował wspólnie z polonistą Janem Kellerem słynne w historii szkoły wyjazdy do teatru i opery m.in. w Łodzi, Poznaniu, Wrocławiu i Warszawie.
Od 1985 r. do 2005 r. pełnił funkcję opiekuna SKKT, angażując się także w szeroką działalność turystyczno-krajoznawczą. Propaguje wśród młodzieży walory turystyczne regionu, kraju i Europy, organizując i prowadząc wycieczki oraz rajdy piesze i rowerowe. Pod jego skrzydłami uczniowie zwiedzili niemal całą Polskę, mieli także możliwość uczestniczyć w kilku wycieczkach zagranicznych (Wilno, Lwów, Praga). Jest pomysłodawcą, organizatorem i komandorem takich przedsięwzięć jak „Barwy Jesieni”, „Rajd Ogrodników”, „Marsz Wolności”, „Śladami Przodków”. Z jego inicjatywy powstało wiele cyklicznych konkursów, m.in. „Piękna Nasza Polska Cała”, „Konkurs Fotograficzny”, „Poetica-Song”.
Jako dyrektor Szkoły Podstawowej im. Janusza Kusocińskiego w Opatówku dba o ustawiczny rozwój szkoły i jej dobry wizerunek w gminie i regionie, zabiega o podwyższenie jakości pracy szkoły, podnoszenie wyników nauczania, podejmuje działania mające na celu zmodernizowanie placówki. Jest osobą kompetentną i otwartą na wprowadzanie nowych rozwiązań, twórczą i asertywną. Podobnie jak w przypadku wyrazistych osobowości wzbudza różne emocje, jednak – jak można zasłyszeć – „nie trzeba go kochać, ale zawsze można na nim polegać” . Wśród uczniów wzbudza sympatię i szacunek. Jego postawa i działanie na rzecz szkoły spotyka się z uznaniem zarówno ze strony mieszkańców, jak i władz lokalnych.
Działalność społeczna
• Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze (Oddział w Kaliszu):
– Przewodniczący Komisji Młodzieżowej (1999 – 2005 r.),
– członek Zarządu Oddziału w Kaliszu – wiceprezes ds. programowych (od 24.02.2001 r. do 28.11.2007 r.),
– Prezes Zarządu Kaliskiego Oddziału PTTK (od 28.11.2007 r. ),
– Członek Zarządu Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów PTTK (do 2008 r.),
– Członek Regionalnego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa (Wielkopolska).
• Polskie Towarzystwo Historyczne:
– wiceprezes Zarządu Oddziału PTH (Oddział w Kaliszu) – dwie kadencje (do 20.09.2008 r.).
Turystyczna pasja zaowocowała zdobyciem uprawnień państwowych pilota wycieczek (1997 r.) oraz przewodnika turystycznego po Kaliszu, Ziemi Kaliskiej i Szlaku Piastowskim (1997 r.), organizatora turystyki (1987 r.), a także instruktora krajoznawstwa regionu (1990 r.) i Polski (2003 r.). Wyznaczył i oznakował w terenie szlak turystyczny czerwony na dł. 7,5 km na trasie: Opatówek (Wądoły) – Trojanów – Opatówek. Liczne zainteresowania przełożyły się także na aktywność społeczną w organizacjach: Polskim Towarzystwie Turystyczno Krajoznawczym (Oddział w Kaliszu) i Polskim Towarzystwie Historycznym. W latach 1999 – 2005 pełnił w strukturach PTTK funkcję Przewodniczącego Komisji Młodzieżowej, Jako wiceprezes ds. programowych działał od 2001 do 2007 r., obejmując następnie stanowisko Prezesa Zarządu Kaliskiego Oddziału PTTK. Do 2008 r. był członkiem Zarządu Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów PTTK. Został także członkiem Regionalnego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa (Wielkopolska). W ramach działalności Polskiego Towarzystwa Historycznego przez dwie kadencje do 2008 r. pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Oddziału PTH (Oddział w Kaliszu).
Żywe zainteresowanie historią zrodziło idę opracowania drzewa genealogicznego rodu Przyjaznych. Na podstawie zebranych dokumentów dotarł do danych z 1776 r., sięgając do siódmego pokolenia przodków. Ciekawostką jest fakt, że wersja papierowa opracowanego drzewa genealogicznego mierzy 27 metrów.
Publikacje
– „ XXV lat Zespołu Szkół Rolniczych w Opatówku” , Opatówek 1997.
– „Wójcice – okruchy historii” , Wzgórze Anny, Błaszki 2/2001, s. 14-23, oraz na http://przyjazny.mati.w.interia.pl/
– „ Perła Strzałkowa” (współautorstwo z Ewą Wiąz),Przegląd Wielkopolski nr 3 (65) 2004.
-„Stanisław Graeve Patronem Kaliskiego Oddziału PTTK”, Rocznik Kaliski, Kalisz 2002, t. XXVIII, s. 280-284.
– „Adamowi Chodyńskiemu w hołdzie”, Rocznik Kaliski, Kalisz 2002, t. XXVIII, s. 285-286.
– artykuły okolicznościowe w informatorze Regionalnej Pracowni Krajoznawczej w Kaliszu Krajoznawstwo i Turystyka.
– artykuły na bieżąco zamieszczane na internetowych stronach: http://www.pttk.kalisz.pl/ i http://www.spopatowek.opatowek.pl/
Nagrody i odznaczenia
– Nagrody Dyrektora szkoły: 1989, 1990, 1996, 1999, 2001, 2003, 2004, 2006, 2007 r.,
– Nagroda Starosty Kaliskiego: 2005 i 2011 r.,
– Nagroda Wójta Gminy Opatówek: 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 r.,
– Srebrna Odznaka „Zasłużony w pracy PTTK wśród Młodzieży”: 2001 r. nr leg. 6961,
– Srebrna Honorowa Odznaka PTTK: 2002 r. nr leg. 23322,
– Srebrny Krzyż Zasługi – 2002 r. nr leg. 171-2002-117,
– Medal Komisji Edukacji Narodowej – 2006 r. nr leg. 101847,
– Medal „100 lat krajoznawstwa i turystyki w Poznaniu” – 2013 r.,
– Złota Odznaka „Zasłużony w pracy PTTK wśród Młodzieży”: 2008 r. nr leg. 4582,
– Złoty Krzyż Zasługi – 2010 r. – nr legitymacji 465-2010-32,
– Medal „10 lat Powiatu Kaliskiego – w podziękowaniu za pracę na rzecz Samorządu Powiatowego” – 2009 r.,
– Złota Honorowa Odznaka PTTK – 2010 r.,
– Medal „Nauczyciel Kraju Ojczystego” – 2011 r.,
– List gratulacyjny od Ministra Edukacji Narodowej – 2011 r.,
– Nagroda Starosty Kaliskiego „ Za zasługi dla oświaty w Powiecie Kaliskim” – 2011 r.,
– Odznaka „100 lat Krajoznawstwa Konińskiego” – 2013 r.
Znaczenie postaci
Mateusz Przyjazny w ciągu wielu lat aktywnej działalności dał się poznać jako osoba zatroskana o wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży, a także propagator turystyki lokalnej i krajowej. Uczenie i wychowanie przez zaangażowanie uczynił swoim sposobem oddziaływań pedagogicznych. Powiedzenie Konfucjusza „Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż – może zapamiętam. Zaangażuj mnie, a zrozumiem. Pozwól mi to zrobić, a ja się tego nauczę”, stało się myślą przewodnią jego pracy (umieścił ją na tablicy pamiątkowej w Zespole Szkół Ogrodniczych w Opatówku, z okazji Zjazdu Absolwentów w 1997 r.). Jednym z pól jego aktywności jest edukacja i wychowanie przez turystykę. Hołduje zasadzie, że „lepiej raz zobaczyć niż sto razy usłyszeć”. Swoją pasją zaraża dzieci i młodzież. Prowadzona przez niego szkoła wyróżnia się w powiecie kaliskim w zdobywaniu Odznak Turystyki Pieszej, ilością członków w PTTK, bardzo licznym udziałem w rajdach turystycznych i konkursach krajoznawczych.
Jako „dobry gospodarz” sprawił, że Szkoła Podstawowa im. J. Kusocińskiego w Opatówku została kompleksowo zmodernizowana i wyposażona w nowoczesne technologie komputerowe (tablice interaktywne, komputery, laptopy, projektory, telewizory, sprzęt nagłaśniający, radiomagnetofony) oraz nowe meble. Z historycznym zacięciem promuje wartość i znaczenie środowiska lokalnego w życiu każdego człowieka. Dbając o pamięć historyczną regionu przyczynił się do posadzenia Dębów Pamięci Zbrodni Katyńskiej: w 2010 r. (ul. Kościuszki, Kalisz) pamięci por. Stefana Przyjaznego oraz w 2013 r. (plac przed Szkołą Podstawową w Opatówku) pamięci Aspiranta Policji Państwowej Walentego Ugornego. Jako świadek w zapisie dziejów współczesnych podkreśla rolę „Małych Ojczyzn” na tle historii kraju. Przywiązuje wagę do współpracy z Gminną Biblioteką Publiczną w Opatówku, w latach 2011 – 2013 był partnerem biblioteki w Programie Rozwoju Bibliotek.
Pełniąc funkcję Prezesa Kaliskiego Oddziału PTTK spowodował jego wyjście ze stagnacji i kryzysu finansowego, doprowadzając organizację do rozkwitu (zainicjował projekt: Kalisz na mp3, realizowany w latach 2009 – 2010; przyczynił się do tego, że Kalisz stał się miejscem 36. Centralnego Zlotu Aktywu Krajoznawczego /(2006 r./); 57. Zlotu Przodowników Turystyki Pieszej (2010 r.) i IX Wielkopolskiego Zlotu Przodowników Turystyki Kolarskiej /(2011 r./). Dba również o sukcesywny remont pomieszczeń i modernizację obiektów PTTK. Pod jego kierunkiem Kaliski Oddział zaistniał na arenie ogólnopolskiej i ugruntował swoją wysoką pozycję. Rozwinął współpracę z regionalnymi oddziałami oraz z Zarządem Głównym PTTK, podjął też ścisłą współpracę z Urzędem Miasta w zakresie kultury, krajoznawstwa i turystyki (udział w projekcie „Kalisz wielokulturowy” oraz w obchodach Europejskich Dni Dziedzictwa Kulturowego).
Reasumując, Mateusz Przyjazny odgrywa znaczącą rolę i stanowi barwną postać na tle środowiska lokalnego, a jego działania mają szerszy wydźwięk w skali kraju. Można o nim powiedzieć: „właściwy człowiek na właściwym miejscu”.
Bibliografia:
1. Chudy M., Przyjazny Mateusz [W:] Chudy M., Wielkopolski słownik biograficzny krajoznawców i działaczy turystycznych, Poznań 2007.
2. CV napisany przez Mateusza Przyjaznego (kopia u autora).
3. Krenz J.W., Portret reporterski z cyklu Twarze słowa i czas 18, Kalisz 2011.
4. Osiecimski M., Nazwisko zobowiązuje [W:] „Nasz Rynek” z dn. 25 listopada, Kalisz 2009.
5. Pol W., Stulecie Krajoznawstwa i Przewodnictwa Turystycznego w Kaliszu 1900 – 2000, Kalisz 2002.
6. Pol W., Stulecie Krajoznawstwa i Turystyki Kaliskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Kalisz 2008.
7. Przyjazny M., XXV lat Zespołu Szkół Rolniczych w Opatówku, Poznań 1997.
8. Przyjazny M., Adamowi Chodyńskiemu w hołdzie [W:] „Rocznik Kaliski” t. XXVIII, Kalisz 2002.
9. Przyjazny M., Wiąz E., Perła Strzałkowa [W:] „Krajoznawstwo i Turystyka” – Informator Regionalnej Pracowni Krajoznawczej Oddziału PTTK w Kaliszu nr 1 (36), Kalisz 2001.
10. Przyjazny M., Stanisław Graeve patronem Kaliskiego Oddziału PTTK [W:] „Rocznik Kaliski” t. XXVIII, Kalisz 2002.
11. Przyjazny M., Wójcice – okruchy historii [W:] „Wzgórze Anny” nr 2, Błaszki 2001.
12. Archiwum Państwowe w Kaliszu., [dok. elektroniczny]. Tryb dostępu: http://www.archiwum.kalisz.pl/aktualnosci/215 Stan na 15.06.2014 r.
13. Owczarek A., [dok. elektroniczny]. Tryb dostępu: http://regionwielkopolska.pl/pub/uploaddocs/tam-wiedzie-czerwony-szlak_kalisia_08_2008.pdf Stan na 15.06.2014 r.
14. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Oddział w Kaliszu., [dok. elektroniczny].Tryb dostępu: http://wwwd: http://www.radiomaryja.pl/multimedia/kosciol-wczoraj-i-dzis-jego-rola-w-spolecznosci-lokalnej/ Stan na 15.06.2014 r.
16. Szkoła Podstawowa w Opatówku., [dok. elektroniczny]. Tryb dostępu: http://www.spopatowek.opatowek.pl/ Stan na 15.06.2014 r.