Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Tam na nieludzkiej ziemi, zabito wiarę, nadzieję, miłość. Jednym strzałem w t...”

Michał Kobyliński

ur. 16 września 1890
zm. 1940
Szkoła Podstawowa im. Juliusza Słowackiego w Golinie

Wywiad z Janem Kobylińskim – bratankiem Michała Kobylińskiego
Uroczystość poświęcona Michałowi Kobylińskiemu
Życiorys Michała Kobylińskiego
Zdjęć: 12
Filmów: 1
Dokumentów: 2

Pochodzenie

Michał Kobyliński urodził się w Zagórowie 16 września 1890 roku. Był synem Jana i Franciszki z domu Ulatowskiej. Rodzice posiadali gospodarstwo rolne w Zagórowie. Ojciec Michała zmarł w 1933 roku i został pochowany w grobowcu swojego brata, księdza, znanego społecznika – Kacpra Kobylińskiego.

Michał Kobyliński ożenił się z Kazimierą Żakiewicz, która pochodziła z Białegostoku. Z tego związku 16 listopada 1933 roku urodził się syn – Mariusz Wiesław Antoni.

Edukacja

Po ukończeniu szkoły powszechnej wstąpił do Gimnazjum im. Adama Asnyka w Kaliszu, gdzie przebywał do strajku szkolnego w 1905 roku. Michał miał starszego brata – Stanisława. Po wydaleniu z kaliskiego gimnazjum za podpisanie petycji, żądającej wprowadzenia języka polskiego, wędrował pieszo, razem z bratem, z Kalisza do Zagórowa.

„W przeddzień wystąpień, 31 stycznia 1905 r. przyjechał do Kalisza Konstanty Jakimowicz, student Politechniki Warszawskiej. W tym samym dniu wieczorem odbył się na cmentarzu tynieckim wiec młodzieży kaliskiej. Jakimowicz radził poczekać ze strajkiem, skoordynować go z wystąpieniami w innych miastach prowincjonalnych, wzywał do porozumienia się z rodzicami. Wystąpienie jego przerywano jednak okrzykami wyrażającymi niezadowolenie z kunktatorskiego stanowiska mówcy. Młodzież kaliska domagała się natychmiastowego czynu. Strajk rozpoczęła młodzież Gimnazjum Męskiego. W dniu pierwszego lutego dzwonek wiszący na budynku szkolnym dał znak do rozpoczęcia wystąpień. Dzwonek odezwał się podczas drugiej lekcji. Uczniowie, pomimo protestów nauczycieli, z zacietrzewieniem, tłukąc szyby, wybiegli na dziedziniec. Następnie wyszli na plac cerkiewny i udali się do gimnazjum żeńskiego, mieszczącego się przy dzisiejszym placu Kilińskiego. Tu zastali już bramę zamkniętą przez uprzedzoną wcześniej o wypadkach dyrekcję szkoły. Młodzież wyważyła drzwi, otwarła klasy i „wezwała koleżanki do opuszczenia gmachu”. Dalszy ciąg wydarzeń znamy z relacji uczennicy tego gimnazjum, Marii Dąbrowskiej: „W gimnazjum lekcje rozpoczęły się tego dnia jak zwyczaj. W klasie panowała martwa, ospała cisza, którą wzmagał jeszcze głos wydawanej właśnie lekcji. […] Nagle niezrozumiały huk przestrzelił cały gmach, niby piorun, który zda się, rozłupał mury od góry do dołu. Jednocześnie zaczęły dźwięczeć rozbijane szyby, a niewyraźna wrzawa przeobraziła się w straszny zbiorowy krzyk. Było to wdarcie się młodzieży z męskiego gimnazjum do naszego gmachu. Drzwi naszej klasy zatrzęsły się jak uderzone wichrem. Sztywna dama klasowa zwiędła na swym krzesełku, jakby kto ją znienacka rozpruł i wysypał trociny. Olbrzymi Moskal (nauczyciel) zatoczył się i przysiadł na stopniu katedry – piękne pułkownikówny i gubernatorówny zapiały: „Nas ub’ jut”. […] Nie wiem, w jaki sposób dostałam się w tym chaosie do swoich rzeczy ani też w jaki sposób wybiegłyśmy całym tłumem na ulicę. Wiem tylko, że od chwili kiedy jeszcze w klasie Wanda Piątkowska krzyknęła: „Precz z carską moskiewską szkołą! Niech żyje polska szkoła!”, wiem, że od tej chwili wszystkie krzyczałyśmy bez opamiętania, bez wytchnienia to samo. Na ulicy nie zdziwiło nas to bynajmniej, że całe miasto stanęło dęba. Zdawało się nam, że nasz okrzyk zdolny jest poruszyć niebo i ziemię, a cóż dopiero ludzi. Nie myśleliśmy o tym, że tysiąc innych przyczyn wzdęło tę czarną falę tłumu, który mrowił się już na placach i ulicach. Mieliśmy przeświadczenie, że na tej srogiej fali, my dzieci, popłyniemy szalone i bezpieczne naprzód i wzwyż. Nie wiem, czy było wtedy ciepło, czy zimno; musiała być odwilż i słońce, bo zostało mi w pamięci, że ze wszystkiego spływały niby złociste strugi. (…) Wiem, że tłum, który nas otaczał, najpierw szeleścił i szumiał niby kra na wzbierającej rzece – a potem śpiewał: Śmiało podnieśmy sztandar nasz w górę choć burza wrogich żywiołów wyje. (…) Na nic zdał się opór dyrekcji, nauczycieli. Demonstranci powybijali szyby i domagali się przerwania zajęć. Po dołączeniu uczniów szkoły realnej tłum ruszył głównymi ulicami. U wylotu ulicy Warszawskiej został zaatakowany przez oddział dragonów. Demonstranci płazowani szablami rzucali w żołnierzy książkami. Wydarzenia zaniepokoiły władze, ponieważ wzięli w niej również udział gimnazjaliści rosyjscy: Żiżlenko, Ostrowlew, Kańkowski i Iwanczyn. (…) Gimnazjum – podobnie jak inne szkoły – zamknięto, jednak komitet utrzymywał stałe kontakty z robotnikami. Znaczna część rodziców i starszego społeczeństwa wypowiedziała się przeciw strajkującym. Za młodymi opowiedzieli się m.in. Alfons i Melania Parczewscy oraz Stanisław Bobiński z Towarzystwa Kredytowego. Młodzież odbywała zebrania i narady w domach prywatnych z udziałem delegatów z Warszawy: Józefa Starka i Kazimierza Popielawskiego. Komitet strajkowy przygotował tekst petycji, w której domagano się m.in. nauczania w języku polskim, zniesienia systemu policyjnego, prawa zakładania kółek koleżeńskich, niewydalania uczniów za przekonania polityczne, kontroli społeczeństwa nad szkołą. Władze rozpoczęły śledztwo w sprawie strajku. Gubernator Nowosilcow wezwał rodziców Czerwińskiego, Galewskiego i Porowskiego wyrzucając im, że źle wychowali synów. Wielu uczniów usunięto z gimnazjum, kilku wydalono z „wilczymi biletami”. Po kilku tygodniach otwarto szkoły. Nie wszyscy jednak do nich wrócili. (…) Strajk szkolny był największym i najbardziej politycznie znaczącym wystąpieniem młodzieży w całych dziejach kaliskiego gimnazjum męskiego”. (Źródło: http://www.info.kalisz.pl)

W 1909 roku Michał Kobyliński wstąpił do Seminarium Nauczycielskiego w Łęczycy, dokąd kierowała go myśl późniejszej pracy nauczycielskiej, ukończył je 5 czerwca 1912 r. W 1912 otrzymał posadę nauczyciela w Tubądzinie. W roku szkolnym 1919/1930 ukończył Państwowy Wyższy Kurs Nauczycielski w Toruniu.

Etapy działalności

Nauki społeczne i humanistyczne

Jako nauczyciel wykazywał zamiłowanie do nauk społecznych i humanistycznych. Ukończył:

a) 3 lipca – 29 lipca 1922 r. – Kurs humanistyczny początkowy w Pyzdrach,

b) 2 – 7 lipca 1923 r. – Wyższy Kurs Instruktorski w Koninie,

c) 2 – 7 lipca 1923 r. – Niższy Kurs Instruktorski w Koninie,

d) 23 sierpnia 1923 r., Pyzdry – został zwolniony z egzaminu nauczycielskiego uzupełniającego z języka polskiego z literaturą, historii Polski i geografii Polski,

e) 5 – 28 lipca 1926 r. – Kurs o Polsce współczesnej w Tomaszowie Mazowieckim,

f) 6 – 25 sierpnia 1928 r. – Kurs przeszkolenia higienicznego dla nauczycieli szkół powszechnych w Państwowej Szkole Higieny w Warszawie,

g) 4 lipca – 30 lipca 1932 r. – Państwowy kurs wakacyjny pedagogiczny w Zgierzu dla kierowników szkół powszechnych,

h) 3 – 15 lipca 1933 r. – Kurs programowo-ustrojowy w Słupcy.

Przebieg służby wojskowej

Główne wojny i bitwy: I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, kampania wrześniowa;

Po dwóch latach pracy nauczycielskiej wybuchła I wojna światowa. Kobyliński w 1914 roku został wcielony do wojska rosyjskiego , rozpoczynając służbę żołnierską w rozmaitych pułkach rosyjskich, między innymi w Smoleńsku i Moskwie.

W 1915 roku wysłany został do Szkoły Oficerskiej na Kaukazie, którą ukończył w marcu 1916 roku z pierwszym stopniem oficerskim.

1 czerwca 1916 roku wstąpił w związek małżeński, a w grudniu został wysłany na front turecki w Małej Azji. Po roku przeszedł do oddziałów polskich generała Dowbora- Muśnickiego. Powróciwszy do kraju we wrześniu 1918 roku, otrzymał od następnego miesiąca posadę nauczyciela Szkoły Powszechnej w Szymanowicach.

W 1919 roku został powołany w szeregi armii polskiej w stopniu podporucznika. Przebywał początkowo w grupie generała Hallera, która przybyła z Francji, następnie w 145 Pułku Strzelców Kresowych, biorąc udział w walkach z bolszewikami, aż do zawieszenia broni. W lutym 1921 roku otrzymał stopień porucznika. Po zawarciu pokoju w Rydze na własną prośbę został zwolniony z wojska w październiku 1921 roku. Od dnia 1 listopada 1921 roku kierował Publiczną Szkołą Powszechną w Tuliszkowie.

Służba wojskowa:

a) przed wstąpieniem do służby państwowej polskiej:

01.08.1914 roku – 02.12.1917 roku – służba wojskowa w wojsku rosyjskim w czasie I wojny światowej,

02.12.1917 roku -14.02.1918 roku – służba wojskowa w 3 Pułku Strzelców Polskich I Korpusu;

b) w czasie służby państwowej polskiej:

13.09.1919 roku – 27.10.1921 roku – powołanie do Wojska Polskiego,

wrzesień 1939 rok – powołanie do Wojska Polskiego w stopniu porucznika.

Polityka i społeczeństwo

W 1939 roku powołany został do wojska w stopniu porucznika, służył w 68 Pułku Piechoty. Jego dane znalazły się na liście wywozowej do Katynia z 9 kwietnia 1940 roku. Został zamordowany przez Sowietów w Katyniu 1940 roku.

Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 roku awansował go pośmiertnie do stopnia kapitana. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

15 kwietnia 2010 roku w ramach akcji „Katyń… Ocalić od zapomnienia” w Golinie na terenie Szkoły Podstawowej im. Juliusza Słowackiego dokonano uroczystego odsłonięcia obelisku poświęconego pamięci Michała Kobylińskiego.

Uroczystość poświęcona Michałowi Kobylińskiemu

15 kwietnia 2014 r. w Szkole Podstawowej im Juliusza Słowackiego w Golinie odbyła się uroczystość poświęcona Michałowi Kobylińskiemu i wszystkim ofiarom Zbrodni Katyńskiej. Rangę uroczystości podniosła obecność pocztów sztandarowych oraz żołnierzy z 33. Bazy Lotnictwa Transportowego z Powidza. W tym dniu, po odczytaniu Apelu Pamięci i złożeniu kwiatów pod obeliskiem, donośnie rozbrzmiała salwa honorowa. W uroczystość, za zgodą Pani Dyrektor, zaangażowali się również uczestnicy projektu Cyfrowej Dziecięcej Encyklopedii Wielkopolan, którzy opracowywali biografię Michała Kobylińskiego, prowadząc aktywne badania. Uczniowie, w trakcie uroczystości, po raz kolejny spotkali się z seniorem rodu Kobylińskich, panem Janem Kobylińskim, którego wcześniej odwiedzili w jego domu w Siąszycach, a zdobytą wiedzę i materiały wykorzystali w przygotowaniu wystawy. Dzieci stworzyły kącik CDEW, przygotowały tablicę informacyjną, poświęconą bohaterowi i odczytały listy z obozów jenieckich, pisane do bliskich.

Służba nauczycielska

Od 1 września 1924 roku Michał Kobyliński na własną prośbę został przeniesiony ze Szkoły Powszechnej w Tuliszkowie na równorzędne stanowisko do Publicznej Szkoły Powszechnej w Golinie. W 1927 roku odbył sześciotygodniowe ćwiczenia wojskowe. Od 1 kwietnia 1927 roku został mianowany kierownikiem Publicznej Szkoły Powszechnej w Golinie.

Szkoły, w których nauczał Michał Kobyliński:

Od 1 sierpnia 1912 r. – 1 sierpnia 1914 r. – nauczyciel Szkoły Powszechnej w Tubądzinie.

Od 1 października 1918 r. – 10 września 1919 r. – nauczyciel Szkoły Powszechnej w Szymanowicach, do dnia powołania do wojska.

Od dnia 1 listopada 1921 roku – kierownik Publicznej Szkoły Powszechnej w Tuliszkowie, do dnia przeniesienia na równorzędne stanowisko w Golinie.

Od 1 września 1924 roku – przeniesiony na własną prośbę na równorzędne stanowisko do Publicznej Szkoły Powszechnej w Golinie.

Od 1 kwietnia 1927 roku – kierownik Publicznej Szkoły Powszechnej w Golinie, do wybuchu II wojny światowej.

Odznaczenia i wyróżnienia

Srebrny Krzyż Zasługi za zasługi na polu pracy społecznej

Srebrny Medal za Długoletnią Służbę

Brązowy Medal za Długoletnią Służbę

Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Znaczenie postaci

Michał Kobyliński ma dla nas wielkie znaczenie, ponieważ był kierownikiem naszej szkoły i nauczał w wielu tutejszych szkołach. Jako nauczyciel należał do polskiej elity intelektualnej. W momencie odzyskania niepodległości przez Polskę był przygotowany do realizacji zadań, jakie stanęły przed odrodzonym państwem. We wszystkich trzech zaborach elity oświatowe były zgodne co do tego, że w momencie odzyskania niepodległości, konieczne będzie tworzenie oryginalnego polskiego systemu oświatowego, który winien być odmienny od systemów kształcenia w państwach zaborczych. Nauczanie zmierzało do tego, aby pobudzać i uzdolnić młodzież do rozszerzania i pogłębiania wykształcenia. W myśl założeń programowych każdy uczeń powinien posiąść umiejętność krytycznego myślenia. Postawę taką miał w nim wyrobić nauczyciel, którego metody pracy i kultura pedagogiczna oraz praktyka były narzędziem.

Życiorys Michała Kobylińskiego – prezentacja

Uroczystość poświęcona Michałowi Kobylińskiemu – prezentacja

Strona internetowa Szkoły Podstawowej im. Juliusza Słowackiego w Golinie

Zawiera wywiad z panem Janem Kobylińskim, bratankiem Michała Kobylińskiego oraz prezentacje o bohaterze

Michał Kobyliński

Bibliografia

Archiwum Szkoły Podstawowej im. Juliusza Słowackiego w Golinie

Lista Katyńska

Wywiady, zdjęcia:

Wywiad z panem Janem Kobylińskim

Pamiątki rodu Kobylińskich

Strony internetowe:

http://fakty-o.pl

http://www.info.kalisz.pl

http://pl.wikipedia.org

http://nekropole.info/pl

Aktualności

http://www.spgolina.edu.pl

Kalendarium:

  • 1890 ― Narodziny bohatera
  • 1905 ― wydalenie z kaliskieg...
  • 1912 ― ukończenie Seminarium...
  • 1914 ― służba wojskowa w woj...
  • 1916 ― Ślub bohatera
  • 1917 ― służba wojskowa w 3 P...
  • 1919 ― powołanie do Wojska P...
  • 1930 ― ukończenie Państwoweg...
  • 1933 ― narodziny syna Michał...
  • 1939 ― powołanie do wojska w...
  • 1940 ― Śmierć bohatera
  • 1940 ― dane M. Kobylińskiego...

Cytaty:

  • „Tam na nieludzkiej zie...”

Zobacz też:

  • > I wojna światowa ...
  • > II wojna światowa...
  • > kampania wrześnio...
  • > rozbiory Polski
  • > „Kaliszanin”