Pochodzenie
Urodzony 23 sierpnia 1954 r. w Kalinie, wsi, która była wówczas siedzibą gminy Ruszkowo w powiecie aleksandrowskim w województwie bydgoskim (obecnie w województwie wielkopolskim, powiecie konińskim, w gminie Wierzbinek), z rodziców Kazimierza, rolnika prowadzącego 4 ha gospodarstwo rolne we wsi Słomkowo i Marianny z domu Bąkowskiej.
Dzieciństwo
Miał troje rodzeństwa: siostrę Annę i Karolinę oraz brata Ryszarda. Brat został kierowcą PKS-u i zginął tragicznie w 1977 r. Siostry natomiast były pracownicami urzędów gminy w Wierzbinku i w Sompolnie.
Edukacja i młodość
Edukację rozpoczął w czteroklasowej Szkole Podstawowej w Słomkowie, do której uczęszczał w latach 1961 – 1965, a następnie kontynuował naukę w Szkole Podstawowej im. Mikołaja Kopernika w Sadlnie w latach 1965 -1969. W tym okresie odkrył w sobie talent muzyczny, ku wielkiemu zdziwieniu swoich bliskich. W dużym stopniu był muzycznym samoukiem i chyba żaden instrument nie miał przed nim tajemnic.
Po ukończeniu nauki na szczeblu podstawowym zaczął uczęszczać do trzyletniej Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Radziejowie, po ukończeniu której w roku 1972 uzyskał tytuł mechanika. W latach 1972 – 1975 uczęszczał do Technikum Mechanicznego w Lipnie, które ukończył z tytułem technika mechanika o specjalności maszyny i urządzenia rolnicze.
W okresie od 7 lipca 1975 r. do 7 stycznia 1976 r. był zatrudniony w charakterze stażysty w Spółdzielni Kółek Rolniczych w Wierzbinku, podejmując funkcję związaną z mechanizacją rolnictwa. 1 października 1975 r. rozpoczął swoją pierwszą pracę związaną ze swoją pasją. Była to praca w wymiarze 21 godz. tygodniowo w Wiejskim Ośrodku Kultury Kalina w charakterze młodszego instruktora kulturalno-wychowawczy. W swoim podaniu o pracę pisał: „… gry uczyłem się w Szkole Podstawowej, jak również w Szkole Zawodowej i chciałbym stworzyć zespół muzyczny, przez co byłbym współorganizatorem szerzenia kultury na wsi”.
W okresie od 1 lutego 1976 r. do 31 stycznia 1980 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w Wiejskim Ośrodku Kultury Kalina jako młodszy instruktor kulturalno-wychowawczy, ucząc indywidualnie dzieci gry na instrumentach.
Swoją żonę Ewę, pielęgniarkę, poznał w trakcie swojego pobytu w szpitalu w Koninie. Efektem tego spotkania był ślub w dniu 15 października 1977 r. Razem zamieszkali we wsi Sadlno. Z tego związku narodziło się troje dzieci: Justyna (pracownikiem handlowym), Anna (nauczycielka) i Miłosz (instruktor muzyczny, kapelmistrz Gminnej Orkiestry Dętej w Wierzbinku).
Przez kolejne lata pracował jako palacz w Gminnym Ośrodku Zdrowia w Sadlnie, grywał na weselach. Choroba sprawiła, iż przeszedł na rentę.
Etapy działalności
Gminna Orkiestra Dęta w Wierzbinku
W 1992 r. rozpoczął swoją pracę z zespołami muzycznymi. Początkowo współpracował z orkiestrą, której skład stworzyła w dużej mierze brać strażacka. Z czasem przerodziła się w orkiestrę współpracującą z gminą Wierzbinek. Pierwotnie instrumenty, na których grano były własnością członków orkiestry. W późniejszym czasie dzięki współpracy z Urzędem Gminy Wierzbinek i wójtem Pawłem Kurzem ich cześć została dokupiona.
Kapelmistrz Jan Kucal przyczynił się do rozwoju orkiestry wyszukując wśród dzieci i młodzieży nowych członków orkiestry, których sam bezinteresownie uczył grać na instrumentach, jeżdżąc nieodpłatnie do ich domów i udzielając lekcji gry na instrumentach muzycznych.
Orkiestra skupiała w swoich szeregach muzyków w wieku od 10 – 70 lat i działała przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Wierzbinku, a obecnie przy Gminnym Ośrodku Kultury w Wierzbinku. Już od początku współpracy z orkiestrą, widać było efekty ciężkiej pracy jej członków i talentu muzycznego Jana Kucala.
W pierwszych latach istnienia na przeglądzie orkiestr w Świdnicach Warckich w 1997 r. otrzymała ona wyróżnienie wojewody.
W roku 2003 kapelmistrz tworzy Młodzieżową Gminną Orkiestrę Dętą, która 15 maja 2005 r. wzięła udział w ważnych uroczystościach nadania im. Jana Pawła II Gimnazjum w Boguszycach.
28 maja 2005 r. Jan Kucal otrzymał Dyplom dla najlepszego kapelmistrza podczas VII Turnieju Orkiestr Dętych Szamocińskich Dni Muzyki „Muzyka nie zna granic”, a orkiestra zajęła zaszczytne II miejsce podczas tego turnieju.
1 czerwca 2008 r. podczas XVIII Przeglądu Amatorskich Orkiestr Dętych „o Kleczewską Wieżę” orkiestra zdobyła I nagrodę w kategorii muzyki koncertowej.
7 czerwca 2009 r. odbył się XIX Przegląd Amatorskich Orkiestr Dętych „o Kleczewską Wieżę” i przyniósł on orkiestrze wyróżnienie w kategorii muzyki koncertowej, a 6 czerwca 2010 r. podczas kolejnego XX Przeglądu Amatorskich Orkiestr Dętych „o Kleczewską Wieżę” zespół uzyskał III nagroda w kategorii muzyki koncertowej. W przeglądzie tym orkiestra uczestniczy regularnie.
Orkiestra współpracowała z Gminą Rychwał uczestnicząc w impresjach muzycznych na jej terenie. Ponad to od początku istnienie do chwili obecnej uświetnia swoją obecnością uroczystości kościelne w parafiach na terenie gminy Wierzbinek, występuje corocznie na Targach Wierzby i Wilkilny SALIX, uświetnia gminne uroczystości dożynkowe, gale samorządowe aktywnie włączając się w życie kulturalne gminy i regionu.
Współpracę Jana Kucala zakończyła nagła śmierć w dniu 4 listopada 2010 r., a po jego śmierci pieczę nad Orkiestrą Dętą w Wierzbinku i funkcję instruktora muzycznego objął jego syn, Miłosz Kucal.
Orkiestra Dęta w Wierzbinku funkcjonuje do chwili obecnej kontynuując dzieło zapoczątkowane przez Jana Kucala.
Zespół ludowy „Złoty kłos”
„Złoty kłos” to zespół ludowy (wokalno-instrumentalny), z którym Jan Kucal podejmuje współpracę. W 1997 r. zostaje instruktorem muzycznym zespołu, ktorego opiekunem została Danuta Fryszkowska, kierowniczka Gminnej Biblioteki w Oddział w Sadlnie i pomysłodawczyni utworzenia zespołu.
Już od samego początku istnienia zespołu można było zaobserwować pasję i zaangażowanie Jana Kucala do prowadzenia tego typu zespołu, czego efektem było zdobycie 1 czerwca 1997 r. przez zespół laurów na Przeglądzie Zespołów Muzycznych w Przykonie wójta tejże gminy oraz Dyrektora Wojewódzkiego Ośrodka Kultury i Wystaw Artystycznych w Koninie.
7 czerwca 1998 r. na XV Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Ludowych w Przykonie „Złoty Kłos” uzyskał II Nagrodę Senatora Piotra Chojnackiego, a 12 lipca 1998 r. II miejsce na Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Wokalno – Instrumentalnych w Kramsku.
30 maja 1999 r. na XVI Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Ludowych w Przykonie w kategorii zespołów śpiewaczych zespół zdobył nagrodę Marszałka Województwa Wielkopolskiego. Miesiąc później 20 czerwca 1999 r. uzyskał III miejsce na Międzywojewódzkim Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych w Bydgoszczy.
W 2000 r. zespół został wytypowany spośród zespołów naszego regionu do udziału w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, który odbył się w dniach 15 -16 czerwca. Natomiast 3 lipca 2000 r. zespół uzyskał wyróżnienie Centrum Kultury i Sztuki w Koninie na VII Przeglądzie Wiejskich Zespołów Wokalno – Instrumentalnych w Kramsku.
17 czerwca 2001 r. „Złoty Kłos” pod kierownictwem muzycznym Jana Kucala zdobył zaszczytne I miejsce na Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych w Bydgoszczy. Tydzień później 23 czerwca 2001 r. na XVIII Przeglądzie Zespołów Ludowych w Osieku zdobył nagrodę Centrum Kultury i Sztuki w Koninie, a już 8 lipca 2001 r. na IX Przeglądzie Wiejskich Zespołów Wokalno-Instrumentalnych w Kramsku – I nagrodę Marszałka Województwa Wielkopolskiego.
Maj 2002 r. przyniósł zespołowi kolejny sukces i I nagrodę Marszałka Województwa Wielkopolskiego w X Międzypowiatowy Przegląd Wiejskich Zespołów Wokalno – Instrumentalnych w Kramsku. 23 czerwca tego samego rkoku zespół kolejny raz uzyskał I nagrodę na Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych w Bydgoszczy.
20 czerwca 2004 r. zespół „Złoty Kłos” otrzymał II nagrodę na Międzywojewódzkim Przeglądzie Zespołów Ludowych w Bydgoszczy, a 4 lipca 2004 r. podczas XII Przeglądu Zespołów Instrumentalnych w Kramsku – II miejsce.
Czerwiec 2005 r. to udział zespołu w Miedzypowiatowym Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych w Bydgoszczy i uzyskanie nagrody Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy. Tego samego roku na Międzypowiatowym Przeglądzie Zespołów Ludowych „O Babiacką Fajkę” zespół zdobywa nagrodę Centrum Kultury i Sztuki w Koninie oraz Nagrodę Wójta Gminy Kramsk na Międzypowiatowym Przeglądzie Wiejskich Zespołów Wokalno-Instrumentalnych.
W latach 2006 – 2007 m.in. zespoły „Złoty Kłos” oraz „Kalinianki” włączyły się do nagrania płyty dla Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy oraz zostały umieszczone w książce „Ziemia rodzinna to Kujawy” Wandy Sztulmowskiej.
Zdobył też wyróżnienie podczas XXXVIII Spotkań z Folklorem Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej, które odbyły się w dniach 3 – 5 lipca 2009 r.
Zespół ponadto włączał się aktywnie w życie swojej gminy uczestnicząc w wielu lokalnych uroczystościach m.in. otwarcie Szkoły Podstawowej w Boguszycach (25 listopad 1997 r.), uroczystych sesjach Rady Gminy Wierzbinek, Targach Wierzby i Wikliny SALIX oraz Dniach Wierzbinka, gościnnych występach w zaprzyjaźnionych gminach, dożynkach, itp. Zespół wziął rownież udział w programie telewizyjnym TV 1 „Nasza Gmina” 15 kwietnia 2000 r. reprezentując gminę Wierzbinek na całą Polskę, a 15 maja 2006 r. uczestniczył w uroczystościach nadania im. Jana Pawła II Gimnazjum w Boguszycach.
Obecnie zespół „Złoty Kłos” nie funkcjonuje.
Zespół „Kalinianki”
Zespół „Kalinianki” powstał w marcu 2005 roku i działa przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Oddział w Kalinie. Jego opiekunem jest Zofia Śmigielska, a instruktorem muzycznym był Jan Kucal. Nagła śmierć instruktora przerwała owocną współpracę z zespołem.
Repertuar zespołu to piosenki ludowe z regionu Kujaw śpiewane oraz biesiadne. Zespół bierze udział nie tylko w imprezach lokalnych (festynach, dożynkach),Targach Wierzby i Wilkiny SALIX oraz Dniach Wierzbinka, ale również występuje gościnnie w gminach ościennych.
Osiągnięcia „Kalinianek” w okresie 2005 – 2010, czyli w okresie współpracy z instruktorem muzycznym – Janem Kucalem to:
– II Nagroda Dyrektora Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy w 2005 r. w Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych,
– na Międzypowiatowym Przeglądzie Zespołów Wokalno-Instrumentalnych w Kramsku Nagroda Centrum Kultury i Sztuki w Koninie w 2005 r.,
– I Nagroda Wicemarszałka Województwa Kujawsko – Pomorskiego w 2006 r. i w 2008 r.,
– wyróżnienie podczas XXXVIII Spotkań z Folklorem Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej, które odbyły się w dniach 3 – 5 lipca 2009 r.
Zespół funkcjonuje nieprzerwanie do chwili obecnej.
Znaczenie postaci
Jan Kucal był to społecznik, wychowawca oraz nauczyciel dzieci i młodzieży. W pełni i bezinteresownie angażował się w swoją pracę. To również animator życia kulturalnego społeczności lokalnej gminy Wierzbinek i powiatu konińskiego. Za te wszystkie zasługi otrzymał tytuł „Zasłużonego dla powiatu konińskiego” w listopadzie 2003 r.