Stanisław Stefaniak

ur. 16 kwietnia 1913
zm. 09 maja 1989
Zespół Szkół w Jerce - Szkoła Podstawowa im. Melchiora Wańkowicza

Zdjęć: 23

POCHODZENIE I DOM RODZINNY…

Stanisław Stefaniak urodził się 16 kwietnia 1913 r. w Niemczech w miejscowości Gladbach gdzie rodzice Pana Stanisława wyjechali w poszukiwaniu pracy. Tęsknota i miłość do własnego kraju były jednym z najważniejszych motywów, które zdecydowały o tym, że w 1916 r. cała rodzina wróciła do Polski, do rodzinnego Lubinia. Rodzice Pana Stefaniaka: Maria i Stanisław należeli do rodziny robotniczej. Mieli czwórkę dzieci: Wacława (1911 r.), Stanisława (1913 r.), Franciszka (1915 r.) i córkę Kazimierę (1925 r.). Wraz z nimi prowadzili małe gospodarstwo rolne w Lubiniu. Niestety było ono zbyt małe aby całkowicie zabezpieczyć potrzeby życiowe rodziny, dlatego też cała rodzina często zatrudniała się do prac polowych u większych gospodarzy lub w klasztorze. Kosili trawę, pomagali przy żniwach, wykonywali wszelkie prace ręczne.

EDUKACJA I SŁUŻBA WOJSKOWA…

Stanisław Stefaniak ukończył Szkołę Podstawową w Lubiniu w latach 20. XX w. Dalszego kształcenia nie podjął.

Od 1935 do 1936 r. odbywał służbę wojskową w 68 Pułku Piechoty we Wrześni.

RODZINA STANISŁAWA STEFANIAKA…

12 kwietnia 1937 r. Stanisław Stefaniak poślubił Marię Kaźmierczak. Ślub odbył się w Klasztorze Bennedyktynów, udzielił go przeor klasztoru. Uroczystość weselna miała miejsce w domu rodzinnym w Lubiniu. Żona Pana Stanisława pochodziła z wielodzietnej rodziny. Była najstarsza z siedmiorga rodzeństwa. Po ślubie państwo młodzi zamieszkali w rodzinnej miejscowości. Rok później przyszedł na świat pierwszy z trzech ich synów Marian (1938 r.). W czasie wojny zajmowała się nim babcia, ponieważ żona p. Stanisława oddelegowana została do prac leśnych w Wojnowicach. Po wojnie przyszli na świat jeszcze dwaj synowie Stefaniaków: Ryszard (1948 r.) i Henryk (1950 r.). W 1958 r. p. Stefaniak wybudował dom dla swojej rodziny i mieszkał w nim aż do śmierci.

OKRES WOJNY

Wojna w obronie kraju…

Stanisław Stefaniak kartę mobilizacyjną otrzymał 24 sierpnia 1939 r., miał wtedy 24 lata. Po bardzo trudnych pożegnaniach z żoną, synkiem Marysiem i najbliższymi dotarł pociągiem do Krotoszyna do 56 Pułku Piechoty, który był miejscem docelowym mobilizacji. W 56 Pułku Piechoty przydzielono go do Batalionu Obwodowego, którym dowodził major Lewiński. Od 24 do 28 sierpnia cały pułk przebywał w koszarach w Krotoszynie. 29 sierpnia transportem kolejowym p. Stefaniak z pozostałymi żołnierzami zostali przewiezieni do Kielc i tam w pobliskiej miejscowości Młyńcza zostali zakwaterowani. Po bombardowaniach niemieckich 1 września 1939 r. opuścili Kielce. W nocy maszerując a w dzień odpoczywając, słabo uzbrojeni i wygłodzeni, dotarli do Lublina i dalej 18 września znaleźli się w miasteczku Monasterzyska. Tutaj rozpoczęła się pierwsza regularna bitwa z Rosjanami. Po wyczerpaniu się amunicji dowódca Batalionu udał się do Rosjan aby omówić dalszy marsz Batalionu do Rumunii. Rosjanie pierwotnie wyrazili zgodę na przemarsz. Po dotarciu jednak do Monasterzysk rosjanie rozbroili wszystkich polskich żołnierzy, zatrzymując jako jeńców.

Życie w obozach jenieckich ZSRR

Od momentu rozbrojenia w Monasterzyskach Pan Stanisława Stefaniak z pozostałymi polskimi żołnierzami stał się niewolnikiem rosyjskim. Najpierw przebywał w fabryce papierosów, tam rosyjscy żołnierze dokonywali selekcji oficerów od szeregowych. Następnie pod silną eskortą rosyjską przeprowadzono go do Buczacza. Z Buczacza po kilku dniach trafił do Równego. Tam jako jeniec wykonywał różnego rodzaju prace fizyczne, roboty drogowe, ręczne tłuczenie kamieni, borowanie otworów w kamieniach. Te prace wykonywał do rozpoczęnia wojny niemiecko-rosyjskiej (22 czerwca 1941 r.).

Po wybuchu wojny sowiecko–niemieckiej przewieziony został wraz z pozostałymi żołnierzami do obozu jenieckiego w Starobielsku. Widok obozu był dla niego przerażający: mury grube do 1m, wysokie na 5m, nad murami znajdowały się żelazne słupki, do których przyczepiony był drut kolczasty na wysokość 3m. W środku obozu duży zdewastowany klasztor. Przydzielony został do baraku wraz z całą kompanią. Na trzech żołnierzy przypadał 1m². Warunki żywieniowe były okropne. Wielu żołnierzy zginęło wtedy z wygłodzenia i wycieńczenia. Spotkał się tu z ogromnym okrucieństwem i przemocą. Polskich żołnierzy nazywano bandytami i mówiono im, że nigdy więcej nie zobaczą ojczyzny. Na drzwiach, belkach oraz ścianach budynku znajdowały się wyryte nazwiska i stopnie oficerów, którzy wcześniej zostali oddzieleni od jego grupy w Monasterzyskach. Był młody i sprawny fizycznie za co otrzymywał obiad składający się dwóch dań, dlatego pomagał starszym osobom z łagru, którzy otrzymywali bardzo małe racje żywnościowe. Przez cały okres niewoli miał pod tzw. „opieką żywienia” dwóch współwięźniów. W obozie w Starobielsku przebywał do września 1941 roku, kiedy to po rozmowach gen. Władysława Sikorskiego ze Stalinem wydano dekret o amnestii dla wszystkich Polaków na terenie Związku Radzieckiego. Do formoujących się Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR ochoczo i bez wahania zgłosił sie Pan Stanisław.

Pobyt na Bliskim Wschodzie…

Po rekrutacji wojskowej, transportem kolejowym ze Starobielska, dotarł do miejscowości Tockoje, niedaleko Kujbyszewa, gdzie przebywał do stycznia 1942 r. W czasie pobytu w Tockoje wraz ze swoim oddziałem stworzyli łaźnie na 30 osób, w której mieli możliwość wykąpać się i wyprać rzeczy, produkowali drewniane karabiny najpierw dla swojej kompanii a później dla innych, stojaki do karabinów, otoczyli obóz płotem i zbudowali bramę wjazdową. Stanisław Stefaniak będąc szefem kompanii za te prace został awansowany ze stopnia kaprala do stopnia plutonowego, a także został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. W Kujbyszewie pozostawali do stycznia 1942 r. Następnie tułali się z miejsca na miejsce. W tym czasie Pan Stanisław zachorował na malarię i żółtaczkę. 28 sierpnia 1942 r. ruszył wraz z resztą wojska statkiem przez Morze Czarne do Iranu. Zatrzymali się w miejscowości Pachlev. Tutaj otrzymał zaopatrzenie żołnierskie i wyżywienie o jakim nie marzył. Z Iranu przewieziony został z pozostałymi żołnierzami do Iraku do miejscowości Kizirybat i przydzielono go do V Kresowej Dywizji Piechoty, gdzie odbywały się regularne szkolenia. Pan Stefaniak należał do kompanii saperów ponieważ wcześniej szkolił się w tej specjalizacji. Z Iraku przeniesiono go do Palestyny. Zwiedził tam Jerozolimę a w niej kościół Grobu Pana Jezusa, a także stacje Drogi Krzyżowej, Ścianę Płaczu, Ogród Oliwny. Zwiedził również miasteczko Betlejem i Nazaret a następnie udał się do Egiptu, gdzie cały czas uczestniczył w szkoleniach saperów. Z Egiptu 9 lutego 1944 roku wyruszył przez Morze Śródziemne do Włoch do portu Tortoreto.

Żołnierz Monte Cassino…

Z Tortoreto wraz z oddziałem dotarł do miejscowości Pocili około 30km od Monte Casino, gdzie całe wojsko przygotowywało się do walk o to wzgórze. Do zdobycia Monte Casino przygotowywane były dwie polskie dywizje, III Dywizja Strzelców Karpackich oraz V Kresowa Dywizja Piechoty, krórą dowodził gen. Sulik. Dowódcą V Kompanii Saperów był major Maculewicz, natomiast p. Stefaniak był dowódcą jednego z plutonów. Rozkaz ataku na Monte Casino otrzymał z 11 na 12 maja 1944 roku. Ponieważ całe przedpole było zaminowane i zabezpieczone zasiekami z drutów kolczastych, główną rolę musieli odegrać saperzy (pluton p. Stefaniaka), aby otworzyć drogę do ataku piechocie. Pierwszy atak nie powiódł się, podobnie drugi z 15/16 maja. Dopiero trzeci z 18 maja zakończył się powodzeniem. Wojsko Polskie walczyło z całą zażartością, walki toczyły się nawet przy użyciu granatów ręcznych. O godz. dziesiątej 18 maja 1944 roku Klasztor Ojców Benedyktynów na Monte Cassino został zdobyty przez Polaków. Na murach klasztoru umieszczono polską flagę. Ostatnią stoczoną przez Pana Stanisława Stefaniaka walką w tej wojnie była bitwa o Bolonię 3 maja 1945 roku. Za męstwo w bitwach na terenie Włoch awansowano go do stopnia sierżanta. Otrzymał też wiele odznaczeń.

POWRÓT DO DOMU…

Z Włoch nie miał możliwości bezpośredniego powrotu do kraju. Kolejno przez Austrię, Niemcy przetransportowany został do portu Cale we Francji, stamtąd do angielskiego portu Dover a następnie w głąb Anglii. W listopadzie 1946 r. zgłosił chęć powrotu do kraju, w grudniu otrzymał skierowanie, a 2 lutego ze szkockiego portu wypłynął wraz z innymi żołnierzami do kraju. Po kilku tygodniach podróży dotarli do portu w Gdańsku.

OKRES POWOJENNY…

Z Gdańska wrócił do domu pod koniec lutego 1947 r., czyli dwa lata po zakończeniu wojny. Do Lubinia dotarł pociągiem, zauważył go listonosz i szybko pojechał powiedzieć to jego żonie. Pani Maria nie mogła uwierzyć w powrót męża, bowiem przez ten cały okres nie miała jakiejkolwiek informacji. Radość była jednak ogromna. Pan Stefaniak pierwszą pracę powojenną podjął w Cegielni w Krzywiniu jako robotnik. Za rzetelną i uczciwą pracę otrzymał awans. W kolejnych Cegielniach w Dolsku i Ostrowieczku, gdzie przyszło mu pracować, sprawował funkcje kierownicze i tam doczekał się emerytury. Na emeryturze angażował się w życie społeczne. Brał udział przy budowie świetlicy w Lubiniu, czynach społecznych, działaniach na rzecz wioski, zawsze był chetny i podrywał wszystkich do pracy. Często powtarzał, że aby coś osiągnąć, trzeba działać.

Zmarł 9 maja 1989 roku. Pochowany został na cmentarzu w Lubiniu.

JAKIM BYŁ CZŁOWIEKIEM…?

Był człowiekiem bardzo pracowitym, uczciwym i chętnym do pomocy innym. Sumiennie wykonywał powierzone mu zadania. Był duszą towarzystwa. Wśród sąsiadów bardzo lubiany. Dbał o swoją rodzinę, był opiekuńczym i troskliwym mężem i ojcem dla swoich synów. Po wojnie służył ludziom. Zawsze potrafił znaleźć chęć do lepszego życia.

ODZNACZENIA I ORDERY…

ZA WIELOLETNIĄ SŁUŻBĘ STANISŁAW STEFANIAK OTRZYMAŁ WIELE MEDALI I ODZNACZEŃ:

1. The War Medal 1939-1945 (Medal za Wojnę 1939-1945) – brytyjskie odznaczenie wojskowe przyznawane osobom, które podczas II wojny światowej służyły w siłach zbrojnych Wielkiej Brytanii przynajmniej przez 28 dni w okresie 3 września 1939 – 2 września 1945.

2. The Defence Medal (Medal Obrony) – brytyjski medal przyznawany za udział w II wojnie światowej.

3. Italy Star (Gwiazda Włoch) – brytyjskie odznaczenie wojskowe (gwiazda), zaliczane do medali kampanii, przyznawane za udział w działaniach bojowych na terenie Włoch i śródziemnomorskim teatrze działań podczas II wojny światowej między 11 czerwca 1943 a 8 maja 1945.

4. 1939-45 Star (Gwiazda za wojnę 1939–1945) – brytyjska gwiazda wojskowa przyznawana za udział w II wojnie światowej, pomiędzy 3 września 1939, a 2 września 1945.

5. Krzyż Zasługi z Mieczami – polskie wojenne odznaczenie państwowe. Krzyż Zasługi z Mieczami został ustanowiony dekretem Prezydenta RP na uchodźstwie w Londynie z dnia 19 października 1942 roku (zmieniającym ustawę z 23 czerwca 1923 o ustanowieniu Krzyża Zasługi). Mógł być on nadawany w czasie wojny, „celem nagradzania czynów męstwa i odwagi, dokonanych nie bezpośrednio w walce z nieprzyjacielem oraz zasług położonych względem Państwa lub jego obywateli w warunkach szczególnego niebezpieczeństwa”.

6. Medal Wojska – polskie odznaczenie wojskowe. Medal Wojska został ustanowiony dekretem Prezydenta RP na Uchodźstwie w Londyniednia 3 lipca 1945. Nadawany był żołnierzom wojsk lądowych Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie za czyny dokonane w czasie II wojny światowej.

7. Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino – polskie odznaczenie wojskowe wprowadzone rozkazem Naczelnego Wodza z dnia 26 lipca 1944roku jako odznaka pamiątkowa dla żołnierzy 2 Korpusu, uczestniczących w walkach pod Monte Cassino, celem upamiętnienia czynów oręża polskiego, dokonanych przez żołnierzy 2 Korpusu na ziemi włoskiej, ukoronowanych zdobyciem Monte Cassino.

8. Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” – polskie odznaczenie wojskowe.

Znaczenie postaci…

Pan Stanisław Stefaniak to postać zasługująca niewątpliwie na uznanie i pamięć. To Człowiek Czynu, niezłomny, wierny swoim ideałom i wartościom, które przekazali mu przodkowie. Jego biografia jest wzorcem patriotyzmu. To bohater nie tylko naszej społeczności ale przede wszystkim bohater narodowy, walczący za naszą ojczyznę… ukochaną ojczyznę.

Kalendarium:

  • 1942 ― Służba na Bliskim Wsc...
  • 29 w ― Więzień obozów jeniec...
  • 1935 ― Okres odbywania służb...
  • 1913 ― Narodziny bohatera
  • 1916 ― Powrót z rodziną do P...
  • 1937 ― Ślub z Marią Kaźmierc...
  • 1938 ― Narodziny syna Mariana
  • 1939 ― Mobilizacja do wojska.
  • 1939 ― Udział w wojnie obron...
  • 1941 ― wstąpienie do Polskic...
  • 1944 ― Służba we Włoszech.
  • 1947 ― powrót do kraju
  • 1948 ― Narodziny syna Ryszarda
  • 1950 ― Narodziny syna Henryka.
  • 1989 ― Śmierć bohatera

Zobacz też:

  • > II wojna światowa...
  • > Obóz jeniecki w k...