Pochodzenie
Urodził się w Lipowej pow. Żywiec.
Dzieciństwo
W tragicznych okolicznościach stracił lewą dłoń.
Edukacja (lub „młodość”)
Maturę zdał w Liceum Handlowym w Żywcu. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim
w Krakowie, gdzie uzyskał tytuł magistra filologii polskiej.
Etapy działalności
Na podstawie nakazu pracy został skierowany na trzy lata do Koźmina Wlkp. Jak się później okazało w tutejszym Liceum Ogólnokształcącym przepracował 33 lata.
Etap pierwszy
Rozpoczął nauczanie języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym. Oprócz tego uczył także rysunku i wychowania plastycznego. Przez wiele lat był bibliotekarzem w szkolnej bibliotece, którą założył od podstaw. Po remoncie szkoły czytelnia i biblioteka otrzymały imię Jana Pieli. W szkole był zarówno projektantem i wykonawcą licznych dekoracji na uroczystości okolicznościowe oraz autorem wielu wystaw. Był współorganizatorem jubileuszowych obchodów istnienia szkoły. Prowadził zajęcia fotograficzne dla uczniów oraz organizował wycieczki do swoich ulubionych gór.
Etap drugi
Jan Piela angażował się w działalność na rzecz środowiska.
Był współorganizatorem Komitetów Obywatelskich. W 1990 roku kandydował w pierwszych po II wojnie światowej wolnych i demokratycznych wyborach do samorządu lokalnego. Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Miejskiej w pierwszej, trudnej kadencji, kiedy trzeba było tworzyć podwaliny pod odrodzony samorząd.
Był współzałożycielem i projektantem winiety miesięcznika ,,Echo Koźmina”. Od sierpnia 1990 roku do stycznia 1993 roku pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego, a następnie członka redakcji. Był autorem wielu artykułów, a zamieszczane na ostatniej stronie felietony zatytułowane ,,Spacerkiem po Koźminie” cieszyły się wielką popularnością, jednocześnie zmuszały czytelników do refleksji.
Jan Piela był także członkiem Towarzystwa Miłośników Koźmina Wielkopolskiego. To On przygotował dekorację na Jubileusz 70-lecia TMKW. Zaangażował się przy organizacji Muzeum Ziemi Koźmińskiej, gdzie wykonał tablicę informacyjną, jak i namalował kilka portretów, które zdobią salę muzealną.
Za swą pracę zawodową otrzymał odznaczenia i nagrody: Złoty Krzyż Zasługi, Nagrodę Ministra Oświaty i Wychowania II stopnia, Złotą Odznakę ZNP, Nagrodę Kuratora Oświaty i Wychowania w Kaliszu, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Za pracę społeczną na rzecz lokalnej społeczności otrzymał m. in. odznakę „Za zasługi dla rozwoju Środowiska Koźmińskiego” (1980 rok), odznakę „Zasłużony dla Ziemi Koźmińskiej” (1998 rok), medal okolicznościowy z okazji 750 – lecia miasta Koźmin „Za wybitne zasługi w rozwoju miasta Koźmin” (1982 rok).
Kolejne etapy…
Oprócz swojej ulubionej literatury miał jeszcze inne pasje, którymi były malarstwo i fotografia.
Był wielkim entuzjastą realizmu. Nowe prądy artystyczne nie przemawiały do niego, wręcz z upodobaniem malował olejne, bądź akrylowe martwe natury i pejzaże. W jego dorobku znajdziemy wiele portretów wykonywanych w różnych technikach artystycznych. W Muzeum Ziemi Koźmińskiej znajdują się portrety Benedykta z Koźmina, Łukasza z Wielkiego Koźmina oraz kopie portretów trumiennych Andrzeja, Aleksandra i Władysława Przyjemskich. Ściany Biblioteki Publicznej zdobią portrety polskich Noblistów: Henryka Sienkiewicza, Władysława Reymonta, Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej. Wykonał projekt loga Szkoły Podstawowej nr 3 w Koźminie Wlkp. z okazji nadania jej imienia Kornela Makuszyńskiego. Ofiarował szkole dwa portrety Patrona namalowane przez siebie.
Fotografowanie ukochanego miasta przez profesora Jana Pielę pozwoliło uwiecznić przemiany zachodzące wokół nas. Z kamerą lub aparatem fotograficznym przemierzał ulice naszego miasta i uwieczniał inspirujące Go miejsca. W 2006 roku odbyła się w koźmińskim kinie ,,Mieszko” wystawa fotografii Jana Pieli. W następnych latach ukazał się album zdjęć pt. ,,Koźmin Wlkp. w obiektywie Jana Pieli” który przedstawiał zmiany zachodzące w naszym mieście w latach 1960-1995. Część fotografii w formie widokówek wydano jako ,,Fotograficzny spacer Jana Pieli po Koźminie”.
Znaczenie postaci
W swojej pracy zawodowej był osobą wymagającą zarówno wobec uczniów, jak i wobec siebie. Wykształcił liczną grupę polonistów, którzy jak On podjęli pracę jako nauczyciele. W Koźminie dał się poznać jako bardzo dobry i życzliwy człowiek, który nigdy nie żałował swojego wolnego czasu na działalność społeczną. Zawsze służył oraz dzielił się wiedzą i doświadczeniem we wszystkich sprawach dotyczących naszego środowiska. Jego zaangażowanie społeczne i talent artystyczny stawiają Go pośród ludzi zacnych i cenionych w środowisku koźmińskim. Człowiek z gór przybył na niziny do małego miasteczka, w które wrósł, pokochał je i został w nim do końca życia.
Źródła:
1. Miesięcznik „Echo Koźmina”.
2. Półrocznik „Szkice Koźmińskie”
3. Wywiad z Burmistrzem Miasta i Gminy Koźmin Wlkp. p. Maciejem Bratborskim.
4. Wywiad z dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 3 im. Kornela Makuszyńskiego w Koźminie Wlkp. p. Arletą Szkudlarek.
5. Spotkanie i wywiad z kustoszem Muzeum Ziemi Koźmińskiej p. Michałem Pietrowskim.
6. Spotkanie i wywiad z emerytowaną nauczycielką LO p. Jolantą Cyunczyk.
7. Spotkanie i wywiad z b. dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 3 im. Kornela Makuszyńskiego w Koźminie Wlkp. p. Stefanią Ignasiak.
8. Rozmowa z pracownikami Biblioteki Publicznej w Koźminie Wlkp.
9. Spotkanie z redaktorem miesięcznika „Echo Koźmina” p. Izabelą Stanisławską.
10. Spotkanie z panią Agnieszką Obst, opiekunem czytelni im. Jana Pieli w LO.
11. Praca zbiorowa pod redakcją Michała Pietrowskiego „140 lat Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Wielkopolskich w Koźminie Wlkp.” wydana z okazji IX Zjazdu Absolwentów i Wychowanków, Koźmin Wlkp., 2013 r.
12. Zestaw widokówek „Fotograficzny spacer Jana Pieli po Koźminie” wydany z okazji 140 – lecia LO.
13. Album zdjęć „Koźmin w obiektywie Jana Pieli”.