Maria Biestek

ur. 26 kwietnia 1893
zm. 20 stycznia 1966
Zespół Szkół Publicznych - Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi

Zdjęć: 6

Pochodzenie

Urodziła się 26.04.1893 w miejscowości Jurochów , powiat jarosławski. Jej ojciec – Władysław Prosołowicz był kierownikiem gorzelni w Sokalu, matka Maria ( z domu Zgoralkiewicz).

Dzieciństwo

Swoją edukację rozpoczęła w Szkole Powszechnej w Gorlicach, po jej skończeniu uczęszczała do czteroklasowej Wydziałowej Szkoły w Łańcucie.

Edukacja

Maria Prosołowicz w latach 1909-1913 dalej kontynuowała naukę w Cesarskim Seminarium Nauczycielskim Żeńskim we Lwowie (zabór austriacki) . Ukoronowaniem tych trzech etapów edukacji było świadectwo dojrzałości z 11.06.1913 roku.

Etapy działalności

Praca w Galicji

Wkrótce potem wybuchła pierwsza wojna światowa. Tereny Zachodniej Galicji nie były obszarami intensywnych działań wojennych, stąd pani Maria rozpoczęła prace zawodową w Wojakowie powiat Brzesko na etacie tymczasowej nauczycielki w dwuklasowej szkole powszechnej, gdzie przepracowała 2 lata szkolne (1.09 . 1915 – 30.08. 1917). Później przez władze austriackie została przeniesiona do Zakliczyna nad Dunajcem jako tymczasowa nauczycielka, tym razem już w pięcioklasowej szkole powszechnej (1.09.1917-30.08.1919 r.). W tym czasie Maria poznała Mariana Biestka, nauczyciela w Szkole Wydziałowej Męskiej im. M. Kopernika w Tarnowie (ur. 2.02.1892 w Olszynach), za którego wyszła za mąż (6.08.1918r.). Niedługo później w listopadzie, Polska po ponad 123 latach odzyskała niepodległość. Pani Maria Biestek złożyła patent na nauczycielkę szkół ludowych pospolitych (egzamin w Bochni – 14.02.1919 r.).

Działalność w Wielkopolsce

Po odzyskaniu niepodległości, zaszła w Polsce potrzeba przeniesienia kadry nauczycielskiej na tereny dawnego zaboru pruskiego. Brakowało tam nauczycieli mówiących po polsku i mogących nauczać tego języka. Było to konsekwencją polityki germanizacyjnej władz pruskich. Państwo Biestkowie podjęli ten trud i przeprowadzili się do odległej Nowej Wsi (dziś gmina Rozdrażew, powiat krotoszyński). Przyjechali na tereny dawnego zaboru pruskiego, jak pisze p. Maria: „(…) pełni zapału, energii, by pracować tu, gdzie tyle lat zaborca gospodarzył i starał się zgermanizować wszystko, co było polskie i katolickie. Byliśmy młodzi…mój mąż posiadał wybitne zdolności do pracy społecznej”. Państwo Biestkowie zaczęli pracę w Szkole Powszechnej w Nowej Wsi i Szkole Powszechnej na Budach. Marian Biestek pełni funkcję kierownika a żona Maria -stałej nauczycielki (od 1.09.1919 roku). Szybko dwie szkoły zostają połączone w jedną a ta ze szkoły dwuklasowej staje się pięcioklasową. Pani Maria podejmowała wiele wyzwań, była osobą młodą, energiczną. Znalazła się w nowym, obcym środowisku z daleka od rodziny. Wraz z mężem przyczyniła się do zorganizowania społeczności pobliskich wiosek wokół budowy kościoła, sali katechetycznej i boiska dla dzieci. Często przygotowywała akademie – szczególną oprawę miały obchody Święta Konstytucji 3 Maja, które ściągały widzów nawet z oddalonych miejscowości. Prowadziła kursy wieczorowe dla dorosłych oraz zajęcia z przysposobienia wojskowego. W życiu osobistym pojawiają się dzieci: Janusz ur. 25.09.1922 r., Zygmunt ur. 2.05.1925 r. oraz Jerzy ur. 2.11.1930 r.

Czasy drugiej wojny światowej

Tą stabilizację rodzinną i zawodową przerwał 1 września 1939 roku wybuch wojny. Dla Marii Biestek nastały czasy tragiczne. 3 października 1942 roku aresztowani przez Niemców zostali mąż Marian i dwóch starszych synów. Sama opisała to wydarzenie w szkolnej kronice: „o godzinie 3 rano wpadło Gestapo i po przewróceniu wszystkich kątów w mieszkaniu, po wyzwiskach i szturchańcach zabrało męża i synów (…) syna mego najstarszego Janusza skopano i pokaleczono mu głowę cyrklem szkolnym, ręce związano łańcuchem jak zbrodniarzowi na plecach. Tak zawieziono ich otwartym samochodem na przesłuchania do Rawicza i dalej do Leszna. Po 6 miesiącach zwolniono synów moich (…) przyszli a raczej przywlekli się jak szkielety (…) obaj ciężko chorzy. Męża mojego przeniosło Gestapo do Fortu VII gdzie zmarł, katowany i głodzony 12 listopada 1943 roku o godzinie 12.30 w południe.” Niedługo później z ran i chorób umiera najstarszy syn Janusz. W latach okupacji Maria Biestek uczyła w szkole w Nowej Wsi- jedynej do której mogły uczęszczać polskie dzieci. Uczono prostych rachunków (do 100) i języka niemieckiego. Taka sytuacja miała miejsce do 1944 roku.

Czasy powojenne

25 stycznia 1945 roku do Nowej Wsi wkroczyła Armia Czerwona. Skończył się czas hitlerowskiej okupacji. Maria Biestek wspominała w kronice szkoły: „W tym samym dniu, w którym wkroczyła do wioski naszej Armia Czerwona, wprowadziłam się do szkoły. Stwierdziłam brak biblioteki uczniowskiej , brak wszystkich pomocy naukowych! Ani jednej mapy polskiej nie pozostawiono! Krzyże powyrzucano. Nawet krzyż stojący naprzeciwko szkoły ścięto i spalono. Po pobieżnym przygotowaniu sali szkolnej zarządziłam spis dzieci w dniu 13 lutego 1945. Przygotowałam szkołę i stanęłam tam sama jedną do pracy! A pracy było bardzo dużo. Bo dzieci było 175. Otrzymałam nominację pełnienia obowiązków kierownika szkoły. Stopień organizacyjny szkoły pozostał taki jaki był w roku 1939 t-j. szkoła 2 stopnia. Na razie mieliśmy 4 klasy.” Dnia 8 kwietnia 1945. otwarto Wieczorowy Kurs Oświatowy Dorosłych. Początkowo uczyła sama kierowniczka szkoły, później inni nowo przyjęci nauczyciele. Życie szkolne znów zaczęło wracać do normalności. Pani Maria Biestek po raz drugi zaczęła od nowa organizować oświatę w Nowej Wsi. W szkole oprócz zajęć lekcyjnych, działały różne organizacje jak np. Polski Czerwony Krzyż. Organizowano wycieczki, obchodzono święta narodowe, dokonywano zbiórek na różnego rodzaju akcje (budowy pomników, tworzenie biblioteki, odbudowa stolicy). Pani Maria zainicjowała takie akcje jak: wspieranie starszych ludzi w okolicy, szkolny sklepik uczciwości. W roku 1950 założyła istniejące do dziś Koło Gospodyń Wiejskich w Nowej Wsi.

Znaczenie postaci

W swojej pracy Maria Biestek przywiązywała dużą wagę do rozwoju czytelnictwa i wychowania w duchu patriotyzmu. Niestety, przeżycia wojenne zostawiły ślad na zdrowiu. Pani Maria często chorowała, sporo czasu spędzała na zwolnieniu lekarskim czy w sanatoriach. Pracę zawodową zakończyła w roku szkolnym 1956/1957. Będąc emerytowaną nauczycielką, mieszkała w szkole na Budach. Swoje pracowite życie Maria Biestek zakończyła w szpitalu w Koźminie 20.01.1966 roku. Została pochowana na cmentarzu parafialnym w Nowej Wsi. W roku 2013 pomnik pani Marii Biestek został odnowiony dzięki wsparciu mieszkańców okolicznych miejscowości.

Kalendarium:

  • 1893 ― Narodziny bohatera
  • 1913 ― Egzamin dojrzałości w...
  • 1918 ― Ślub bohatera
  • 1919 ― Patent nauczycielski
  • 1919 ― Początek pracy w Nowe...
  • 1943 ― Śmierć męża z rąk Ges...
  • 1945 ― Ponowne otwarcie szko...
  • 1966 ― Śmierć bohatera

Zobacz też: