Pochodzenie
Tomasz Gabriel urodził się 1 stycznia 1865 r. w Dobrzeniu Wielkim na Opolszczyźnie. Jego rodzicami byli Tomasz i Rozalia Gabriel (z domu Bieniusa). Pochodził ze średnio zamożnej rodziny: ojciec był rolnikiem, a matka zajmowała się domem.
Dzieciństwo
W 1865 r. ks. Tomasz przyjął chrzest w kościele w Dobrzeniu Wielkim.
Edukacja (lub „młodość”)
W 1887 r. zdał maturę w Opolu i zaczął studiować teologię na Uniwersytecie we Wrocławiu. W tym okresie aktywnie działał w Towarzystwie Naukowym Akademików Górnoślązaków.
23.06.1891 r. przyjął święcenia kapłańskie. Najpierw był kapelanem w miejscowości Rosenberg, a 19.03.1896 r. objął probostwo w Bralinie.
Etapy działalności
Objęcie probostwa w Bralinie.
Działalność narodowościowa.
Inicjatywa budowy pomnika.
Spotkanie z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim.
Etap pierwszy
W 1896 r. ks. Tomasz został proboszczem w parafii Św. Anny w Bralinie, nieco później został mianowany dziekanem dekanatu sycowskiego (do którego należała bralińska parafia).
Okazał się być człowiekiem bardzo energicznym i od razu podjął aktywne działania. Miał powołanie do pracy kapłańskiej i wspaniałego ducha polskości. Swe obowiązki wykonywał niezwykle rzetelnie, dbając o parafian i okoliczne miejsca kultu. Szczególnym sentymentem darzył kościółek na Pólku (jego obraz uwiecznił na własnoręcznie wykonanej grafice). Nabożeństwa ks. Tomasza licznie gromadziły okolicznych wiernych wokół cudownego obrazu Matki Boskiej Pólkowskiej.
Etap drugi
W okresie zaborów ks. Tomasz pełnił funkcję radcy do spraw skrawka Śląska, przyłączonego do powiatu kępińskiego w styczniu 1920 r. W tym trudnym czasie był niestrudzonym bojownikiem w walce o polskość. W okresie plebiscytu wraz z innymi (Jan Rybark i Benedykt Jański) opracował memorandum o polskości dekanatu sycowskiego dla komisji alianckiej, działającej na Górnym Śląsku. Zbierał podpisy pod nim, agitował i przemawiał. Za tę działalność spotkały go represje – został umieszczony na czarnej liście Grenschutzu. W tym czasie przyjaźnił się z ks. Michałem Przywarą, językoznawcą, dialektologiem, proboszczem z Nowej Wsi Książęcej.
Kolejne etapy…
Po odrodzeniu państwa polskiego, ks. Tomasz został odznaczony orderem „Polonia Restituta” za pracę narodowościową i działalność wśród ludności na Śląsku. Z jego inicjatywy rozpoczęto w 1928 r. budowę pomnika upamiętniającego śmierć 49 mieszkańców Bralina w czasie I wojny światowej. Pomnik ten został później zburzony przez Niemców w 1939 r. W maju 1925 r. do Wielkopolski przybył prezydent II Rzeczpospolitej Stanisław Wojciechowski. W czasie swojej podróży dostojny gość odwiedził również Bralin. Ks. dziekan Tomasz Gabriel wygłosił specjalne przemówienie z tej okazji.
Schyłek życia
Ks. Tomasz do śmierci był patronem wielu organizacji w swojej parafii. Zmarł 4 kwietnia 1930 r. i został pochowany przy kościele Św. Anny w Bralinie. Pogrzeb księdza był swego rodzaju manifestacją. Okoliczna ludność w ten sposób pragnęła oddać hołd dzielnemu kapłanowi i niezwykłemu człowiekowi.
Znaczenie postaci
Współcześnie ks. Tomasz Gabriel jest nadal obecny w życiu braliniaków. Jego imieniem nazwano jedną z bralińskich ulic. Sylwetka ks. Tomasza znajduje się w gronie wybitnych postaci, w galerii umieszczonej w sali posiedzeń Urzędu Gminy. Mieszkańcy pamiętają o kolejnych rocznicach związanych z życiem i działalnością ks. Tomasza (artykuły w lokalnej prasie, czczenie miejsca pamięci – grób księdza przy kościele Św. Anny w Bralinie). Wizerunek kapłana umieszczono na okolicznościowym datowniku (Bralin, 06.04.2010 r.), upamiętniającym 90. Rocznicę Powrotu Ziemi Bralińskiej do Macierzy.
ŹRÓDŁA
1. Spotkanie z Jackiem Kuropką.
2. Spotkanie z Dorotą Żyłką.
3. Dokumenty z archiwum rodzinnego D. Żyłki.
4. Dokumenty z prywatnego albumu J. Kuropki.
5. Literatura: – O. Roch Scheitza SDV, Kronika parafii Dobrzeń Wielki, Dobrzeń Wielki 1995.
– M. Kucharzak, Powrót ziemi bralińskiej do Macierzy, Opole 1996.
6. Artykuły prasowe.
7. Strony internetowe.