Pochodzenie

Urodził się w Kwilczu 18 października 1888 r. Był synem Hektora hr. Kwileckiego i Jadwigii z Załuskich.

Dzieciństwo

Miał trzy młodsze siostry: Zofię – żonę Feliksa hr. Sobańskiego, Marię – żonę Jerzego hr. Tyszkiewicza i Jadwigę – żonę Romana ks. Czartoryskiego.

Młodość

Młodość upłynęła mu w cieniu choroby ojca, który zmarł w wieku 53 lat. Sprawy związane z odziedziczonym majątkiem ziemskim zajmowały w życiu młodego Dobiesława bardzo wiele uwagi i wysiłku.

Etapy działalności

W wyniku zmian pokoleniowych i wygasaniu niektórych gałęzi rodu Dobiesław został w czasach II RP potrójnym ordynatem: na Kwilczu, Kobylnikach i Wróblewie. Należał do wąskiego grona największych posiadaczy ziemskich w Wielkopolsce.

Lata 20-te XX wieku

Pierwsza dekada okresu międzywojennego to czas pomyślny dla ostatniego ordynata zwieńczony sukcesem podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu w 1929 r. Owce hodowane w Kobylnikach oraz konie remontowe dla wojska, bydło, trzoda chlewna i psy myśliwskie (wyżły) z Kwilcza zdobyły wiele nagród i wyróżnień. Opłacalna była również gospodarka rybna, a zwłaszcza założenie karpników w lesie za Orzeszkowem.

Lata 30-te XX wieku

Ostatnią inwestycją hr. Dobiesława było wybudowanie w 1936 r. świniarnii, co było sygnałem końca wielkiego kryzysu gospodarczego w Kwilczu (do dziś na budynku znajdują się inicjały DK). Druga dekada międzywojnia nie była już jednak tak pomyślna. Wzrastały wydatki związane z utrzymaniem licznej rodziny, kilku dworów ze służbą, kształceniem dzieci oraz wyprawami ślubnymi i posagami sióstr Dobiesława. Kosztowne były również wyjazdy, zwłaszcza do sanatoriów w Kissingen lub Krynicy, dla podreperowania zdrowia ostatniego ordynata, który cierpiał na dolegliwości wątrobowe. Bieżące utrzymanie administracji i pracowników folwarcznych, podatki i stałe remonty pochłaniały też sporo środków finansowych, których zaczęło brakować zwłaszcza w czasie wielkiego kryzysu gospodarczego z lat 1929-33. W efekcie w latach 30-tych XX wieku znacznie zmniejszył się obszar dóbr posiadanych przez Dobieława Kwileckiego, który aby zachować płynność finansową i ocalić najważniejsze rodowe majątki był zmuszony do sprzedaży części ziem i lasów. W związku z reformą rolną oddano też ziemie w Upartowie, gdzie powstały domy dla kolonistów tzw. poniatówki (od nazwiska ówczesnego ministra rolnictwa Juliusza Poniatowskiego).

Rodzina

W 1918 r. Dobiesław ożenił się z Zofią Załuską, urodzoną w podbeskidzkim Iwoniczu (górskim uzdrowisku założonym przez jej pradziadka Karola) – córką Józefa i Izabelli z Tyszkiewiczów. Ślubu udzielił miejscowy proboszcz ks. Józef Rafa. W podróż poślubną wyjechali do Lwowa, gdzie Dobiesław ciężko zachorował na grypę tzw. hiszpankę. Po powrocie do Wielkopolski zamieszkali w Kobylnikach pod Kościanem, gdzie wychowywali trójkę starszych dzieci tj. Przemysława Józefa (ur. 1919 r. w Poznaniu), Marię Izabelę (ur. 1921 r. w Kobylnikach) i Lecha Michała (ur. 1922 r. w Krakowie). Po pewnym czasie Dobiesław z żoną przenieśli się do głównej siedziby rodziny w Kwilczu, gdzie urodziły się kolejne dzieci – Teresa Maria (ur. 1926 r.) i Andrzej Chryzostom (ur. 1928 r.), a najmłodszy Jan Gabriel przyszedł na świat w 1934 r. w Poznaniu.

Tragiczna śmierć

W momencie wybuchu II wojny światowej Dobiesław hr. Kwilecki przebywał w gościnie u Anny i Stanisława Niezabitowskich w Uhercach koło Lwowa. Jesienią 1939 r. Niezabitowskich wywieziono na Syberię, a Dobiesław został aresztowany przez NKWD w Przemyślu, na krótko przed przejściem przez most na Sanie do Generalnego Gubernatorstwa. Po aresztowaniu znalazł się w obozie w Kozielsku, skąd na mocy amnestii został zwolniony i z grupą Polaków przeszedł pieszą wędrówkę przez ZSRR. Tułając się przez Uzbekistan dotarł w końcu do Czymkentu – stolicy południowego Kazachstanu, gdzie zachorował na zapalenie płuc i zmarł. Pogrzeb odbył się na miejscowym cmentarzu. Postawiony na grobie drewniany krzyż po paru dniach skradziono. Ostatni ordynat zmarł 5 stycznia 1942 r. na obcej ziemi, z dala od rodzinnego „odwiecznego gniazda”.

Znaczenie postaci

Dobiesław hr. Kwilecki jako potrójny ordynat: na Kwilczu, Kobylnikach i Wróblewie, w czasach II RP, należał do wąskiego grona największych posiadaczy ziemskich w Wielkopolsce. Z sentymentem wspomina go wielu starszych mieszkańców gminy Kwilcz.

Źródła

Wywiad z wnuczkami Dobiesława hr. Kwileckiego – Heleną Bukowiecką i Seweryną Kwilecką-Podemską przeprowadzony 14.05.2014 r.

A.Kwilecki, Kwilcz i inne majątki Kwileckich na przestrzeni wieków, Poznań 1996.

A.Kwilecki, Z Kwilcza rodem. Wspomnienia i szkice, Poznań 2012.

M.Pestka-Lehmann, M.Lehmann, Ostatni dziedzice „odwiecznego gniazda”, „Tydzień Międzychodzko-Sierakowski”, R. 2012, nr 40 (111), s. 10-11.