Narodziny

Ludwik Nowak urodził się 16 stycznia 1912 r. w Kościanie. Lata dzieciństwa u boku mamy, taty i licznego rodzeństwa (2 siostry i 5 braci) spędził w Kościanie- mieście położonym nad Kanałem Kościańskim na Równinie Kościańskiej, które jest siedzibą powiatu w województwie wielkopolskim

Życie rodzinne

W roku 1941 poślubił Halinę Kowalewską, z którą w 1945 r. osiedlił się w leśniczówce w Brzostowie. Państwo Nowakowie mieli dwie córki: Krystynę i Marię. Po śmierci żony, jeszcze przez pewien czas Ludwik Nowak mieszkał w Brzostowie (do roku 2002), jednak ze względu na stan zdrowia opuścił leśniczówkę i przeniósł się do swojej starszej córki Krystyny, mieszkającej do dnia dzisiejszego w Gdańsku. Dawna leśniczówka, którą zamieszkiwał Ludwik Nowak już nie istnie, a na jej miejscu leśnicy ustawili kamień upamiętniający bohaterskie czyny leśników, którzy w czasie okupacji pomagali osobom ściganym przez hitlerowców.

Edukacja

W roku 1933 ukończył Wydział Leśny w Państwowej Średniej Szkole Rolniczo- Leśnej w Żyrowicach, a 1935 roku Szkołę Podoficerską w Poznaniu na Cytadeli w Batalionie Telegrafistów.

Czasy II wojny światowej

W obliczu wojny w sierpniu 1939 r. został zmobilizowany do wojska w stopniu plutonowego. Służył w Batalionie Korpusu Ochrony Pogranicza w Oranach na Wileńszczyźnie i po 17 września 1939 roku brał udział w obronie ówczesnej wschodniej granicy państwa przed sowieckim agresorem. 21 września 1939r. dostał się do niewoli sowieckiej, z której udało mu się uciec. W latach 1941-1943 był żołnierzem oddziału dywersyjnego Armii Krajowej.

Praca zawodowa

Ludwik Nowak przez krótki czas pracował w Ogrodach Miejskich w Poznaniu. Natomiast po odbyciu służby wojskowej i zdobyciu tytułu telegrafisty, przyjął pracę w Dyrekcji Lasów Państwowych w Wilnie na terenie Puszczy Bersztowskiej w Nadleśnictwie Głuszniewo. Od lipca 1945 r. nieprzerwanie przez ponad 30 lat pracował w Nadleśnictwie Grabówno koło Miasteczka Krajeńskiego należącym do Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu jako leśniczy i zastępca nadleśniczego. 9 czerwca 2004 roku za wieloletnią pracę oraz szczególne zasługi dla rozwoju polskich lasów otrzymał najwyższe wyróżnienie – Kordelas Leśnika Polskiego.

Członek Rodziny Żyrowickiej

Ludwik Nowak był członkiem „Rodziny Żyrowickiej”. Założyli ją byli uczniowie tejże szkoły, profesorowie i członkowie rodzin profesorów. Do niej też należy Alina Janowska-Zabłocka, aktorka, której ojciec był profesorem w żyrowickiej szkole. Pierwszy zjazd Rodziny Żyrowickiej odbył się w 1948 r., a Księga Pamiątkowa Rodziny została wydana w 1990 r. przez Wydawnictwo KUL w nakładzie 350 egzemplarzy.

Ludwik Nowak był również członkiem Bractwa Literackiego Białego Pasterza w Krakowie. Członkowie bractwa działali pod hasłem: „ Polska nam papieża dała”, a ich zadaniem było pisanie o życiu, działalności oraz dziejowej misji Papieża – Polaka oraz upowszechnianie własnej twórczości.

Twórczość

Wielką pasją Ludwika Nowaka była poezja. Tworzył wiersze, których tematyką było piękno przyrody, wydarzenia historyczne, młodzieńcze przeżycia oraz uwielbienie Boga i Matki Najświętszej. Ukoronowaniem jego poezji są wiersze zadedykowane Janowi Pawłowi II. Swoje utwory publikował w zbiorze „Polska nam papieża dała. Antologia literackiej twórczości nieprofesjonalnej” – wydanej przez Stowarzyszenie Folklorystyczne – Teatr Regionalny w Krakowie, w Przeglądzie Leśniczym w Poznaniu oraz w czasopiśmie lokalnym „Wokół Miasteczka”, którego od 1996- 2001był redaktorem naczelnym. Jak sam pisał: „Dzięki wszystkim szlachetnym ludziom, którzy całym sercem zabrali się do pisania, gazetka była ciekawa i piękna”. Ci szlachetni ludzie byli współredaktorami tego lokalnego miesięcznika ( Ewa Stachowska, Janina Pazderska, Małgorzata Włodarczyk i nieżyjący już Alfons Giese). Obecnie miesięcznik „Wokół Miasteczka” już nie istnieje, a tak obrazuje jego koniec Ludwik Nowak: „… gazetka umarła – nie rusza się, nie oddycha, a ja już nie mam sił…”

Ludwik Nowak prowadził również pamiętnik. W tej „ złotej księdze” można znaleźć wpisy przyjaciół, znajomych, redaktorów miesięcznika lokalnego „Wokół Miasteczka” oraz znanych, sławnych i znamienitych ludzi.

Oto niektóre wpisy:

„Ludwiku – poeto Żyrowickiej Braci! Każde nasze spotkanie owocowało Twoim wierszem. Miło mi było czytać – chyba wszystkie. Cieszę się, że dożyliśmy uroczystości w Brynku. Nadania tej szkole imienia Profesora Stanisława Morawskiego, to dla mnie wielkie wzruszenie i radość, jak dla wszystkich Żyrowiaków. Życzę Tobie i sobie, abyśmy się jeszcze wiele razy spotkali na zjazdach Żyrowickiej Rodziny.

Alina Janowska-Zabłocka, Brynek, 02.06.1990″.

„Ze wzruszeniem wysłuchałem o rodzinie, Żyrowickiej Rodzinie. Cieszę się, że odnalazła sztandar szkolny, że tylu jest szlachetnych Polaków. Proszę Pana Ludwika Nowaka o przyjaźń i o pamięć o mnie w modlitwach.

Wierny sercem

Ks. Jan Twardowski, Warszawa, 07.04.1990r.”

„Panu Ludwikowi w Jego wysiłkach upamiętnienia imienia Komandora Bolesława Romanowskiego, bohatera II wojny światowej na morzach i oceanach, życzymy sukcesów i radości w realizacji powziętego wysiłku nadania Szkole Podstawowej w Miasteczku Krajeńskim imienia komandora.

Wraz z ukłonami pokoju

pozostaje siostra Komandora

Irena Kochmańska z domu Romanowska, Poznań, 27.01.1997”

Zasługi dla gminy Miasteczko Krajeńskie

Ludwik Nowak był pomysłodawcą nadania szkole w Miasteczku Krajeńskim imienia kmdra B. Romanowskiego. W tym celu udał się do portu 3 Flotylli Okrętów wojennych w Gdyni, aby pozyskać informacje na temat komandora Bolesława Romanowskiego, jednego z najsłynniejszych polskich marynarzy w czasie II wojny światowej, legendarnego dowódcy okrętów podwodnych OORP Jastrząb i Dzik oraz byłego dowódcy Dywizjonu Okrętów Podwodnych. Ze względu na pochodzenie komandora( wywodził się z Grabówna) oraz jego zasługi Ludwik Nowak uznał, że szkoła mogłaby godnie reprezentować jego imię. Dzięki jego staraniom i współpracy z wieloma osobami, m. in. z p. Czesławem Ochyrą (nauczyciel historii i ówczesny dyrektor szkoły) 25 września 1997 r. Szkole Podstawowej w Miasteczku Krajeńskim nadano imię komandora Bolesława Romanowskiego.

Pan Nowak był osobą niezwykle zasłużoną dla gminy Miasteczko Krajeńskie. Oprócz starań o nadanie szkole podstawowej imienia i zaangażowaniu w redagowanie miesięcznika „Wokół Miasteczka” ufundował również obrazy „Wielkich Polaków – Bohaterów Walk o Niepodległość”. Wystawa została odsłonięta w 77. rocznicę odzyskania przez Polską Niepodległości i mieści się w holu Gminnego Domu Kultury w Miasteczku Krajeńskim.

Ostatnie lata życia

U schyłku życia zamieszkał u córki Krystyny w Gdańsku. Zmarł 9 III 2009 r. w wieku 97 lat. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Rumii.

Wyróżnienia i odznaczenia

Za swoją pracę i działalność został wielokrotnie odznaczony:

• Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

• Krzyżem Partyzanckim

• Krzyżem Armii Krajowej

• Medalem Zwycięstwa i Wolności

• Złotą odznaką za Zasługi w Rozwoju Województwa Pilskiego

• Odznaką „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego”

• Odznaką „Zasłużony dla Gminy Białośliwie”

• Odznaką „Weteran Walk o Niepodległość”

• Dyplomem Dyrekcji Lasów w Toruniu za szczególny wkład pracy zawodowej i społecznej dla rozwoju leśnictwa województwa bydgoskiego

• Dyplomem uznania dla założyciela Koła Łowieckiego „Bażant” w Białośliwiu

• Kordelasem Leśnika.

W lutym 2007 roku za długoletnią i bezinteresowną pracę na rzecz rozwoju kultury w gminie otrzymał „Medal Przyjaciela Kultury Gminy Miasteczko Krajeńskie” w kategorii „Twórcy”. Ten niepozorny, gliniany medal okazał się dla Ludwika Nowaka bardzo cenny.

Znaczenie postaci

Pan Ludwik Nowak przez całe życie zawodowe wykazał się uczciwą i sumienną pracą, był żołnierzem września 1939 r., patriotą , pisarzem, działaczem społecznym, postacią wielce zasłużoną dla środowiska i gminy Miasteczko Krajeńskie oraz człowiekiem niezwykle kulturalnym i skromnym, dla którego nie liczyła się sława i rozgłos. Dlatego z całym szacunkiem zasługuje na wpis do CDEW.

Bibligrafia

Informacje na temat postaci Ludwika Nowaka pochodzą z rozmów i wywiadów z osobami:

– Krystyną Orlicz – córką Ludwika Nowaka,

– Janiną Pazderską – przyjaciółką i współredaktorką czsopisma „Wokół Miasteczka,

– Ewą Stachowską – Dyrektorm Gminnego Domu Kultury w Miasteczku Krajeńskim; przyjaciółką i współredaktorką czasopisma ” Wokół Miasteczka”,

oraz:

– ze zbioru „Polska nam papieża dała. Antologia literackiej twórczości nieprofesjonalnej Janie Pawle II i jego dziejowym posłannictwie, t.1, Kraków 1993,

– z pamiętnika Ludwika Nowaka,

– ze strony internetowej Gminy Miasteczko Krajeńskie – Aktualności – Pamięci Ludwika Nowaka (www.miasteczkokrajenskie.pl)