Antoni Tabaka

ur. 1881
zm. 15 maja 1945
Szkoła Podstawowa nr 4 im. Jana Brzechwy w Swarzędzu

Zdjęć: 18
Filmów: 18
Nagrań: 18
Dokumentów: 18

Narodziny

Antoni Tabaka urodził się w 1881 roku w Kaczanowie koło Wrześni.

Pierwszy warsztat stolarski Antoniego Tabaki

W 1905 roku ożenił się z Marią, z domu Knade, córką stolarza swarzędzkiego i zaraz potem założył warsztat stolarki zatrudniając kilka osób.

I wojna światowa

W czasie I wojny światowej wcielony został, jako poddany Prus, do armii pruskiej i wysłany na front zachodni, gdzie postrzelił się w nogę i jako inwalida mógł powrócić do domu i kontynuować pracę w rodzimym warsztacie.

Specjalna Fabryka Krzeseł i Stołów

W roku 1921 warsztat Antoniego Tabaki zatrudniał 30 osób. Punktem zwrotnym był rok 1924, kiedy Antoni Tabaka zdecydował się na wąską specjalizację, ograniczając się tylko do produkcji krzeseł i stołów wszelkich typów. Według opisów była to doskonale zorganizowana fabryka, która wkrótce zdobyła szerokie rynki zbytu, nie tylko w kraju lecz i poza jego granicami. Towary wysyłano między innymi do Niemiec, Turcji a nawet Holandii. Fabryka Krzeseł i Stołów Antoni Tabaka w Swarzędzu była pierwszą w Polsce zmechanizowaną fabryką mebli.

Organizacja Cechu Stolarzy

Antoni Tabaka, mimo ogromnego zaangażowania w stworzenie własnej fabryki, zasłużył się również dla wzmocnienia pozycji rzemiosła swarzędzkiego. Z zaprzyjaźnionym z ich domem proboszczem Mroczkowskim organizował w latach dwudziestych ubiegłego wieku spółki rzemieślników, cech stolarzy, a także w roku 1934 aktywnie działał przy budowie hali targowej, służącej do dziś miejscowym rzemieślnikom. Jako osoba wielce zasłużona dla miasta, pełnił również społeczne funkcje w Bractwie Kurkowym, organizacji skupiającej ówczesne elity. Zdobywał też zaszczytny tytuł Króla Kurkowego.

Rodzinna tragedia

Antoniego Tabakę spotkała w jego życiu ogromna tragedia – stracił nastoletnich synów. Dwóch utopiło się się w Jeziorze Swarzędzkim pod załamanym lodem, trzeci zginął pod kołami samochodu w drodze do gimnazjum w Poznaniu.

Dalszy rozwój fabryki

W 1929 roku Antoni Tabaka wprowadza coraz nowocześniejsze metody obróbki drewna, kupuje nowe maszyny oraz zmienia organizację pracy – przypominającą pracę w fabryce, a nie jak w małym warsztacie stolarskim. W 1939 roku fabryka zatrudniała aż 270 stolarzy różnych specjalności, a co najmniej połowa produkcji fabryki eksportowana była za granicę. Od 1939 roku Zakład posiadał własną siłownię parową przenoszącą napęd do obrabiarek za pośrednictwem wałów i pasów transmisyjnych.

Czasy II wojny światowej

We wrześniu 1939 r. na mocy decyzji okupanta hitlerowskiego bracia Irschik przejęli fabrykę, a właściciel Antoni Tabaka wraz z rodziną zostali wysiedleni do Warszawy, gdzie od 1939 do września 1944 r. mieszkali w domu przy ul. Hołówki 3. W czasie Powstania Warszawskiego, w 1944 roku, Maria i Antoni Tabakowie wywiezieni zostali do obozów koncentracyjnych, gdzie oboje zmarli. Maria Tabaka umarła na tyfus w Ravensbruck w lutym 1945 roku, natomiast Antoni zmarł z wycieńczenia w Mauthausen, tuż po wyzwoleniu obozu.

Znaczenie postaci

Antoniemu Tabace przypisujemy ogromny wkład w rozwój stolarstwa swarzędzkiego oraz wprowadzenie produkcji specjalistycznej. Dzięki jego zaangażowaniu powstał Cech Stolarzy Swarzędzkich. Jego zakład produkcji krzeseł i stołów stał się zaczątkiem znanej w całej Polsce Swarzędzkiej Fabryki Mebli.

Źródła:

Zobacz też:

  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >