płk Julian Bolesław Lange, ps. Leon Braulich

Pochodzenie

Syn Ignacego oraz Jadwigi z domu Skrzyneckiej.

Edukacja

Julian Lange urodził się 09.01.1873r. w Chełmnie.

Tam ukończył szkołę elementarną i sześć klas gimnazjum, a następnie zdobył zawód ślusarza. W latach 1890-1900 pracował w Berlinie i uczył się w wieczorowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn. Szkołę ukończył z tytułem inżyniera mechanika.

Działalność przed Powstaniem Wielkopolskim

W marynarce niemieckiej odbył służbę wojskową (1892-1895). W Berlinie mieszkał do 1910 roku i działał w polonijnych organizacjach społecznych, a zwłaszcza młodzieżowych.

Znaczne zasługi położył do rozwoju Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Był naczelnikiem w zarządzie gniazda „Sokół” w Berlinie, naczelnikiem V Okręgu w Berlinie, a następnie prezesem zarządu tego okręgu. Był również założycielem gniazd „Sokół” w Nadrenii, Westfalii, Brandenburgii i na Łużycach.

Przeniósł się do Poznania w 1910 i został tu kierownikiem jednej z fabryk Zakładów Hipolit Cegielski. W Wydziale Związku Sokolstwa Polskiego w Niemczech z siedzibą w Poznaniu pełnił również funkcje naczelnika oraz zastępcy naczelnika II Okręgu w Poznaniu. Wprowadził w „Sokole” od 1912 roku tajne zajęcia wojskowe i ćwiczenia polowe dla młodzieży. Był także kierownikiem imprezy w Puszczykowie „Popisy w Letnisku”. Autor wielu publikacji sokolskich.

Podczas I wojny światowej kierował wojskową bazą samochodową i zaopatrywał potajemnie polskie organizacje niepodległościowe w broń.

Udział w Powstaniu Wielkopolskim

Odegrał wybitną rolę w okresie przygotowań i w czasie Powstania Wielkopolskiego. Wszedł w skład tajnej Tymczasowej Komendy Straży Obywatelskiej 7 października 1918 i został wybrany jej naczelnym komendantem. Na końcu października został powołany do Sekcji Wojskowej przy Centralnym Komitecie Obywatelskim.

Był także członkiem Komisji Wojskowej-Policyjnej przy Radzie Ludowej Poznania, a naczelnym komendantem Straży Ludowej od 27 listopada 1918.

Brał udział w dniach powstania w pertraktacjach z Niemcami broniąc 27 grudnia w gmachu Prezydium Policji w Poznaniu oraz 28 grudnia w ataku na koszary saperów w Wildzie.

Mianowany został 9 stycznia 1919 w stopniu majora naczelnym komendantem Straży Ludowej w Poznańskiem i na Pomorzu Gdańskim.

Żołnierze Straży Ludowej pod jego dowództwem ochronili dworzec podczas przyjazdu Ignacego Jana Paderewskiego, eskortowali jego przyjazd do Bazaru, wyzwalali miasto i uczestniczyli w przysiędze na placu Wilhelmowskim (dzisiejszy pl. Wolności).

Źródło: 27 grudnia 1918 Powstanie Wielkopolskie Samorząd Województwa Wielkopolskiego

Zorganizował po zakończeniu działań powstańczych oddziały Straży Ludowej, a, z których utworzono Obronę Krajową w maju 1919.

Po Powstaniu Wielkopolskim

Mianowany został pułkownikiem i inspektorem Obrony Krajowej w czerwcu 1919 i funkcje te pełnił do wiosny 1920.

Szef Wydziału Wojskowego Komitetu Obrony Śląska w latach 1919-1920 i organizował wysyłkę ochotników do powstań śląskich. Był zaangażowany w pracach plebiscytowych i brał w 1921 udział w III powstaniu śląskim.

Z inicjatywy komendanta Naczelnej Komendy Straży Ludowej J. Langego oraz komendanta Bronisława Śniegockiego, na poznańskim dworcu głównym utworzono „Ognisko dla Żołnierzy Polskich”. Tam organizowane były kuchnia polowa i świetlica. „Ognisko” prowadziły panie, którymi kierowała żona nadburmistrza Poznania.

Źródło informacji: czasopismo „Wielkopolski Powstaniec” M.Konopnicka, Poznań 1997, s 7-8.

Pracował nad zjednoczeniem sokolstwa w Polsce od 1919 oraz publikował wspomnienia z powstania. Kierował fabryką sprzętu rolniczego Zakładów Hipolita Cegielskiego w Poznaniu w okresie międzywojennym. Działacz Związku Sokolstwa Polskiego. W czasie II wojny światowej zamieszkał w Puszczykowie. Działał w Stronnictwie Ludowym od 1945 (od 1949 w ZSL).

Życie w Puszczykowie – wspomnienie ks. Kazimierza Pielatowskiego, proboszcza

„Podczas II wojny światowej wyjechał z Poznania i zamieszkał w Puszczykowie przy ulicy Poznańskiej 11 wraz z żoną Teodorą z domu Prałat (1881-1956) i dwiema córkami: Ludomiłą i Aleksandrą. Jego jedyny syn Julian Zbigniew, wyemigrował za granicę. (…)

Pułkownika Langego poznałem osobiście na wiosnę 1945 roku podczas jednej z wielu uroczystości urzędowych, na które wówczas nie obawiano się zapraszać kapłana. Przy mojej trzydziestce, pułkownik Lange wydawał mi się człowiekiem starym, chociaż miał zaledwie 62 lata. Był raczej niskiego wzrostu, a sumiasty wąs dodawał mu powagi. Z natury miał wiele poczucia humoru, lubił i umiał śpiewać, a jego popisowym utworem był „Stary wiarus”. Głos miał przyjemny i donośny, toteż chętnie był słuchany i oklaskiwany, co sprawiało mu wiele satysfakcji.(…)

Z początkiem 1954 roku pułkownik zaczął coraz bardziej słabnąć. Okazało się, że ma złośliwy nowotwór wątroby i nie ma już ratunku. Poszedłem do jego pokoju, wypełnionego powstańczymi pamiątkami, przygotowałem go na śmierć i udzieliłem sakramentów świętych. Umarł w Puszczykowie, dnia 9 czerwca 1954 roku, a kilka dni później odprowadziłem go na miejsce wiecznego spoczynku na naszym cmentarzu. Spoczął w kwaterze C numer 185.

Członkowie ZBo WiDu wystawili mu odpowiedni nagrobek, a miasto Puszczykowo przemianowało dotychczasową ulicę Sporną na ulicę Pułkownika Juliana Langego. Ulica ta biegnie za boiskiem sportowym Liceum Ogólnokształcącego w Puszczykówku, od ulicy Żupańskiego aż do ulicy Wiązowej.”

Źródło informacji: „Wspominki proboszcza puszczykowskiego” Ks. Kazimierz Pielatowski, Puszczykowo 1992, s 182-183.