Pochodzenie

Przyszedł na świat 22 października 1889 roku w miejscowości Kaźmierz (w powiecie szamotulskim). Jego ojciec miał na imię Jan, a matka Józefa, z domu Michalska.

Edukacja

Gdy miał 6 lat zaczął chodzić do Szkoły Powszechnej w Kaźmierzu. W wieku 22 lat rozpoczął naukę w Przygotowawczej Szkole Podoficerskiej w Poczdamie. Dzięki temu został zawodowym żołnierzem. W 1913 roku trafił do pracy, jako podoficer do 29. Pułku Piechoty w Trewirze.

Etapy działalności

Lata 1914-1918

Z 29. Pułkiem Piechoty brał udział w walkach na froncie zachodnim podczas I wojny światowej. 22 sierpnia 1914 r. doznał obrażeń i trafił do Niemiec na leczenie. Gdy wyzdrowiał, wrócił do walki z 237. Rezerwowym Pułkiem Piechoty. Podczas bitwy pod Ypres w Belgii (15 kwietnia 1915 r.) znowu został ranny. Leczono go w polowym szpitalu w belgijskim Staden. Tym razem także się nie poddał. Gdy powrócił do zdrowia, walczył ze swoim pułkiem, aż do końca wojny. Był zastępcą oficera.

Lata 1918-1919

Od listopada 1918 roku przebywał już na terenie Kaźmierza, gdzie trwały przygotowania do powstania wielkopolskiego. 28 grudnia z chętnymi mieszkańcami zgłosił się do Biura Werbunkowego w Szamotułach. 29 grudnia 1919 roku zdobyli broń od mieszkających w Grzebienisku (w gminie Duszniki) Niemców. Początek roku 1919 zapisał się w pamięci wielu kaźmierzan. Na ludzi wychodzących z uroczystości kościelnych w Nowy Rok czekali członkowie Rady Robotników i Żołnierzy. Przemawiał wtedy Antoni Swoboda, aby było go lepiej widać i słychać, stanął na beczce. Jego słowa zachęciły ochotników do walki. Jeszcze tego samego dnia grupa chętnych (wśród nich Franciszek Przybylski) wyruszyła na wozach do Szamotuł. Franciszek Przybylski dowodził w dniach 4, 5 stycznia załogą sześćdziesięciu ochotników w walkach odbywających się w okolicach Czarnkowa. Dalsze walki żołnierze stoczyli na terenach między Pijanówkiem, a Ciszkowem, później w okolicach miejscowości Gulcz, Rosko, Wieleń. Krwawe starcia odbyły się 3 i 4 lutego 1919 r. w sąsiedztwie Wrzeszczyny. Uczestniczyli w niej żołnierze 1 Kompanii Szamotulskiej, pod dowództwem Franciszka Przybylskiego. Powstańcy zdobyli broń, amunicję, wyposażenie kuchni polowych. W kolejnych dniach rozegrała się druga bitwa o tę miejscowość, również wygrana. W 1919 r. Kompania Szamotulska została połączona z 63. Toruńskim Pułkiem Piechoty, a Przybylski mianowany podporucznikiem.

Lata 1920-1939

W 1920 r. został porucznikiem. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r., gdzie odniósł obrażenia. Gdy wyzdrowiał, wrócił do walki. W lipcu 1921 roku złożył podanie o zwolnienie z Wojska Polskiego. Rozpoczął pracę jako kierownik Komisariatu w Straży Granicznej. W 1934 zapisał się do Związku Weteranów Powstań Narodowych R.P. 1914-1919 Koło Kaźmierz, którego do 1939 był prezesem. Od 1935 r. zamieszkał ponownie z rodziną w Kaźmierzu i przeszedł na emeryturę.

Lata 1939-1945

Na początku II wojny światowej walczył pod Kutnem i bronił Warszawy. Trafił do niewoli, znalazł się w Biedrusku. Na początku grudnia 1939 roku razem z rodziną wysiedlono go do miejscowości Jędrzejów w dawnym województwie kieleckim, obecnie świętokrzyskim. Do domu powrócili w kwietniu 1945 roku.

Lata 1945-1979

Przebieg jego drogi zawodowej w tym okresie wyglądał następująco: od 1946 r. do 1951 r. był referentem Zarządu Gminnego w Kaźmierzu, od 1951 r. do 1957 r. pracownikiem umysłowym w PGR w Bytyniu. Oprócz tego aktywnie uczestniczył w pracach w Związku Powstańców Wielkopolskich 1918/19 r. Koło Kaźmierz, później (po połączeniu) Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Od 1946 do 1970 roku pełnił funkcję prezesa w obu tych organizacjach. W 1959 r. był obecny na II Kongresie w Warszawie. Angażował się również w prace dla lokalnego środowiska, uczestniczył w spotkaniach z młodzieżą Szkoły Podstawowej, uczestniczył w zakładaniu szkolnej Izby Pamięci. Umarł 12 lutego 1979 r., został pochowany na cmentarzu parafialnym w Kaźmierzu. Przy jego grobie jest postawiona biało-czerwona tabliczka z napisem POWSTANIEC WIELKOPOLSKI.

Nagrody i wyróżnienia:

Za zasługi podczas I wojny światowej, powstania wielkopolskiego i II wojny światowej Franciszek Przybylski dostał liczne nagrody i odznaczenia: Krzyż Walecznych w 1921 r., Odznakę Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich w 1927 r., Krzyż Niepodległości w 1934 r., Srebrny Krzyż w 1938 r., Wielkopolski Krzyż Powstańczy w 1957 r., Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 w 1959 r., Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski w 1964 r., Medal za Warszawę 1939-1945 w 1968 r., Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski w 1978 r.

Przyznane nominacje:

W swojej karierze żołnierza odebrał następujące nominacje: na starszego sierżanta w 1914 r., na podporucznika w 1919 r., na porucznika w 1920 r., na kapitana w 1978 r.

Znaczenie postaci

Franciszek Przybylski jest wzorem patriotyzmu i postaw godnych naśladowania. Całe życie służył Ojczyźnie i nigdy się nie poddał.

Major rezerwy Franciszek Jaskuła powiedział na pogrzebie Franciszka Przybylskiego: „W ciągu swojego pracowitego życia nie szczędził zarówno sił jak też i krwi dla dobra Ojczyzny. Był dwukrotnie ranny. (…) W czasie obchodów 60 rocznicy Powstania Wielkopolskiego został szczególnie wyróżniony przez nadanie mu Orderu Krzyża Oficerskiego Odrodzenia Polski. Ze względu na stan zdrowia odznaczenie to zostało mu wręczone (…) w domu. Pomimo słabych już sił, odznaczenie to przyjął z wielkim wzruszeniem, w postawie na baczność – jak przystało na żołnierza i oficera. Zmarłego Prezesa Przybylskiego, zawsze cechowała głęboka troska o swoich żołnierzy – towarzyszy frontowych – i to nie tylko wówczas, gdy byli w mundurach, lecz również wtedy, gdy mundury zmieniali na ubrania cywilne. Zawsze interesowały go zdrowie, praca i troski rodzinne swoich podkomendnych. Często prowadził z nimi długie dyskusje, które były wspomnieniami tamtych frontowych dni.”

Źródła:

U. Kowzan, M. Andrzejak, Droga życiowa kpt. Franciszka Przybylskiego – mieszkańca Kaźmierza, „Obserwator Kaźmierski”, 2007, nr 2 (81), s. 14-15.

Życiorys Franciszka Przybylskiego napisany w 1967 r. Izba Pamięci Szkoła Podstawowa w Kaźmierzu nr 15.

Słowa Pożegnania wygłoszone przez mjr rez. Franciszka Jaskułę na pogrzebie Franciszka Przybylskiego. Izba Pamięci Szkoła Podstawowa w Kaźmierzu nr 15.

Gmina Kaźmierz i jej mieszkańcy w walce o wolność w 1918r. Opracowała Dorota Jaskuła w 1995 r. Izba Pamięci Szkoła Podstawowa w Kaźmierzu nr 55.