Konstanty Kwiryn Lidmanowski

ur. 30 marca 1865
zm. 06 stycznia 1943
Zespół Szkolno-Gimnazjalny im. Unii Europejskiej w Trąbczynie

Zdjęć: 8
Filmów: 1
Nagrań: 1
Dokumentów: 1

Pochodzenie

Konstanty Kwiryn Lidmanowski urodził się 30 marca 1865r. w Słupcy.

Jego ojciec Ignacy prowadził pocztę konną, matka Izabela, córka burmistrza Konstantego Nehringa i Julii z Jerzmanowskich, zajmowała się wychowaniem dzieci, przekazując im swój patriotyzm, wiedzę i zasady życia wyniesione z domu rodzinnego.

W 1876r. państwo Lidmanowscy nabyli od pani Nepomuceny Neuman z domu Romanowskiej murowany piętrowy dom mieszkalny wraz z drewnianą szopą przy ul. Warszawskiej 6. Zgodnie z ustnymi przekazaniami mieszkańców Słupcy, dom ten był historyczny z uwagi na zatrzymanie się w nim na noc, cesarza Napoleona w czasie przejazdu przez Słupcę w 1812r.

Edukacja i młodość

Konstanty uczęszczał do szkoły realnej w Koninie, a następnie – po ukończeniu szkoły średniej w Kaliszu – studiował na Wydziale Lekarskim na Uniwersytecie Warszawskim, który ukończył w 1893 r. W tym samym roku osiedlił się w miejscowości Zagórów w powiecie słupeckim, gdzie rozpoczął praktykę lekarską. Mieszkał tam do śmierci.

Konstanty miał dwie żony. Podczas studiów ożenił się z Bronisławą Dawidówną. Z małżeństwa tego urodziły się dwie córki: Jadwiga i Bronisława. W kilka lat po przedwczesnej śmierci małżonki ożenił się po raz drugi z Kornelią Długokęcką.

Działalność zawodowa i społeczna

W ciągu całego życia dr Lidmanowski podejmował szereg działań i inicjatyw, które przyczyniły się do rozwoju miasta Zagórów. Bardzo często przeznaczał na te cele własne fundusze. Dzięki jego staraniom powstało wiele instytucji, które działają do dziś.

W 1900r. zorganizował w swoim mieszkaniu szpitalik na kilka łóżek, który prowadził ponad 15 lat. Dopiero w 1910 r. rozpoczął, po wielu rozmowach z władzami miasta, budowę gmachu, w którym mógł leczyć pacjentów na większą skalę. Szpital ten miał 20 łóżek. Lekarz zajmował się chorobami wewnętrznymi, położnictwem i chirurgią. Nie odmawiał nigdy udzielania pomocy potrzebującym nawet wtedy gdy sam chorował. Ludzie biedni i strażacy leczeni byli bezpłatnie, a ci którzy musieli przebywać w szpitalu, płacili tylko za lekarstwa. Swoją wiedzę medyczną pogłębiał poprzez czynne uczestnictwo w zjazdach lekarskich. Wygłaszał referaty, które następnie sam wydawał drukiem.

W 1899 r. dla celów bezpieczeństwa przeciwpożarowego zorganizował w Zagórowie Ochotniczą Straż Pożarną, której był pierwszym naczelnikiem. Do straży zwerbował około 80 osób, z których utworzył cztery oddziały: toporników, wodny, sikawkowy i porządkowy. Sam organizował ćwiczenia i zbiórki a także szkolił strażaków z działu sanitarnego na kursach pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia. Z dotacji magistratu i z ofiar mieszkańców miasta zakupił niezbędny sprzęt do których należały m.in.: sikawki, bosaki, beczkowozy, drabiny, węże, hełmy, pasy, mundury i topory.

W 1901 r. został pierwszym udziałowcem Zagórowskiego Towarzystwa Pożyczkowo-Oszczędnościowego, którego był inicjatorem.

W celu podniesienia oświaty i polepszenia warunków nauki dla wszystkich dzieci Lidmanowski pomyślał również o utworzeniu szkoły elementarnej. W Zagórowie istniała wcześniej szkoła powszechna rządowa z wykładowym językiem rosyjskim, ale uczęszczać do niej mogły tylko dzieci zamożnych rodziców (tzw. numerowych) i urzędników państwowych. Nową szkołę założył w 1906 r. przy pomocy i współpracy przyjaciela ks. kanonika Kazimierza Pęcherskiego. Wykładowym językiem był polski, a języka rosyjskiego używano tylko w wyjątkowych wypadkach dla zmylenia władz carskich. Dzięki jego inicjatywie do szkoły zaczęło uczęszczać około 150 dzieci rocznie. Rodzice zgłoszonych do nauki dzieci wpłacali do kasy straży tylko 1 rubla miesięcznie, a rodziny najbiedniejsze były z tej opłaty zwolnione.

W 1910 r. Konstsnty Kwiryn Lidmanowski założył też przedszkole i ogródek jordanowski. Na ten cel przeznaczył część własnej działki.

Wielkim dziełem zagórowskiego społecznika i długoletniego radnego magistratu była inicjatywa budowy gmachu remizy strażackiej z salą widowiskową, w której oprócz OSP znalazło się także pomieszczenia dla Banku Ludowego. Na ten cel doktor ofiarował własne pieniądze w wysokości 25.000zł, co na owe czasy było olbrzymią sumą. Budowa trwała trzy i pół roku, a powstały obiekt był jednym z najokazalszych remiz ochotniczych straży pożarnych w województwie.

W 1930 r. pan Konstanty przyczynił się do powstania przy OSP żeńskiej drużyny „Samarytanek”. Grupa ta współpracowała ze strażą, brała udział w licznych ćwiczeniach, pochodach i pokazach sprawnościowych, a o jej aktywności i osiągnięciach może świadczyć fakt, że w 1934 r. na zawodach dla zespołów żeńskich w Łodzi zdobyła pierwszą nagrodę wojewódzką. Drużyna ta istniała do wybuchu II wojny światowej i w 1940r. została rozwiązana przez okupanta.

Doktor Konstanty Lidmanowski zmarł 6 stycznia 1943 r. przy łóżku chorego.

Znaczenie postaci

Mieszkańcy Zagórowa wspominają Konstantego Kwiryna Lidmanowskiego jako człowieka pełnego życia, inicjatyw i pomysłów, osobę uczynną, serdeczną która nikogo nie opuszczała w potrzebie. Dzięki jego staraniom powstało szereg instytucji i budynków, które nadal funkcjonują. Należą do nich m.in.: Dom Pomocy Społecznej (dawniej szpital), Bank Spółdzielczy, Ochotnicza Straż Pożarna, ogródek jordanowski, szkoła podstawowa.

Jego imieniem została również nazwana ulica w Zagórowie.

Nie był to tylko znakomity lekarz, ale i wielkiej miary człowiek. Swoją wiedzę, energię oraz majątek oddał miastu i jego mieszkańcom.

Źródła:

Pęcherski Z., Krótka historia miasta Zagórowa. Obywatelski Komitet obchodu 550-lecia miasta Zagórowa, 1957.

Stępień J., Zagórów – szkic do dziejów miasta. Poznań, Wydawnictwo Prodruk, 1993.

Jarecki M., Konstanty, Kwiryn Lidmanowski – tytan pracy społecznej, w 50-lecie śmierci. Gazeta Słupecka,1993, nr 124.

Konstanty Kwiryn Józef Lidmanowski

Kalendarium:

  • 1893 ― ukończenie Wydziału L...
  • 1899 ― powstanie Ochotniczej...
  • 1901 ― rozpoczęcie działalno...
  • 1906 ― utworzenie szkoły ele...
  • 1910 ― budowa szpitala
  • 1910 ― założenie przedszkola...
  • 1928 ― rozpoczęcie budowy no...
  • 1930 ― powstanie przy OSP że...
  • 1943 ― Śmierć bohatera

Źródła:

Cytaty:

  • „Nie był to tylko znako...”

Zobacz też:

  • >