Po zdobyciu wykształcenia nauczycielskiego w 1907 roku podjął pracę w jednoklasowej szkole na wsi w powiecie wieluńskim. Nauczał tam przez trzy lata, pełniąc również funkcję kierownika szkoły. W tym czasie wszystkie lekcje musiały być prowadzone w języku rosyjskim. Nauczanie języka polskiego jak i historii Polski było w zaborze rosyjskim zabronione. W roku 1910 zdecydował się wrócić w rodzinne strony, do Ciążenia, gdzie rozpoczął pracę w Szkole Powszechnej Rządowej pełniąc jednocześnie obowiązki kierownika szkoły. W tym czasie prawo do nauki miały tylko dzieci rolników posiadających własne gospodarstwa. Dzieci robotników rolnych pozostawały bez prawa do nauki. W 1914 roku, po wybuchu I wojny światowej i wkroczeniu na tereny Królestwa Polskiego Niemców wprowadzono nauczanie języka polskiego o czym Walenty Nowak z wielką radością opowiadał i pisał. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 roku nadal pozostał kierownikiem Szkoły Powszechnej w Ciążeniu. Nauczał i kierował szkołą do jej zamknięcia przez niemieckiego okupanta 1 marca 1940 roku. Wywłaszczony, pozbawiony całego majątku, wraz z żoną Matyldą przebywał na początku w Kole a następnie w pobliskim Rzgowie, gdzie uczył dzieci na tajnych kompletach. Po zakończeniu działań wojennych na terenie Wielkopolski 12 lutego 1945 roku, wraz z żoną, wrócił do Ciążenia by ponownie rozpocząć pracę z dziećmi. Od razu po powrocie przystąpił do pracy, organizował na nowo szkołę. W prowadzonej przez siebie Kronice Szkolnej zapisał: „….zaraz po powrocie zorganizowałem naukę w szkole i rozpocząłem pracę z dziećmi w bardzo trudnych warunkach nauczania bez podręczników i wszelkich innych pomocy naukowych przy obsadzie 5 sił nauczycielskich. Z całego przedwojennego grona nauczycielskiego, które składało się z 6 osób z 1 księdzem katechetą. Powróciłem do Ciążenia na dawne stanowisko Kierownika Szkoły tylko ja sam”. Dalej pisał: „Dzieci zgłosiło się z górą 300 w tej liczbie 60 dzieci poza wiekiem szkolnym”.

W tym czasie też organizował kursy nauki czytania i pisania dla dorosłych. W 1953 roku, w okresie największego terroru stalinowskiego, jak sam pisał: „miejscowe czynniki polityczno-administracyjne urządziły na mnie nagonkę” został zmuszony do przejścia na emeryturę. Po odwilży politycznej w maju 1957 roku został zrehabilitowany i wrócił do pracy w szkole w Ciążeniu, uczył historii i języka rosyjskiego. W 1960 roku z powodu wieku i zmęczenia zrezygnował z pracy w szkole, ale aktywny społecznie pozostał do końca życia. Po raz ostatni publicznie przemawiał z okazji otwarcia nowej szkoły w Ciążeniu 1969 roku. Zmarł 26 listopada 1969 roku. Spoczywa w rodzinnym grobie na cmentarzu w Ciążeniu.

Walenty Nowak, nie zważając na konsekwencje, już w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Łęczycy wziął udział w strajku szkolnym. Uczniowie odbyli marsz przez miasto manifestując z biało-czerwonym sztandarem z białym orłem, po czym w kościele odśpiewali pieśń patriotyczną „Boże coś Polskę”. Następnie skierowano petycję do władz rosyjskich o przywrócenie możliwości nauki w szkołach języka polskiego i historii Polski. Jedynie ze względu na masowość petycji władze carskie odstąpiły od represji. W tym czasie brał też udział w spotkaniach z delegatami Polskiej Partii Socjalistycznej. Te patriotyczne przeżycia z młodości oraz doświadczenie rusyfikacji podczas pracy w szkole umocniły u niego postawę Polaka – patrioty. Jako młody nauczyciel wiejski udziela się społecznie i aktywnie włącza się w działalność w ruchu ludowym. Prawdopodobnie przyjaźń z działaczami ludowymi Czesławem Maciejewskim i Edwardem Sypniewskim umacnia go do pracy na rzecz ruchu ludowego. W październiku 1918 roku jest delegatem powiatu konińskiego i słupeckiego na zjazd Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”, jest współautorem postulatów przedstawionych na zjeździe w których między innymi domagano się: niepodległej Polski, zwołania sejmu, reformy szkolnej, upaństwowienia majątku, scalenia gruntów ornych, ośmiogodzinnego dnia pracy. Z ruchem ludowym jest związany całe życie, w 1949 roku popiera ideę zjednoczenia ruchu ludowego, w tym czasie wygłasza odczyty organizuje spotkania wiejskie. W latach późniejszych nie należał do żadnej partii.

Po I wojnie światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości angażuje się w pracę społeczną na rzecz środowiska lokalnego. Wraz z miejscową grupą kombatantów oraz lokalną inteligencją jest inicjatorem sprowadzenia do Ciążenia pierwszego w dziejach lekarza, budowy ośrodka zdrowia, strażnicy OSP jak również ustawicznego podnoszenia estetyki wsi. W tym czasie prowadzi akcję zadrzewiania wsi. Okazała aleja kasztanowa w Ciążeniu wzdłuż drogi do Lądu to piękny przykład dbałości o przyrodę. Rozpowszechnia ideę zakładania ogrodów przydomowych, w których szczególne miejsce miały rabaty kwiatów. Kolejnym przykładem działalności na rzecz lokalnego środowiska jest przeprowadzona w Ciążeniu w latach dwudziestych XX w. higienizacja wsi, która miała charakter ogólnopolski (chodziło o czystość wody i obejścia oraz tzw. sławojki).

Niezwykła i wszechstronnie uzdolniona postać Walentego Nowaka miała wielkie znaczenie dla mieszkańców Ciążenia i okolic. Przez ponad pięćdziesiąt lat nauczyciel i kierownik szkoły w Ciążeniu, animator i współtwórca ośrodka kulturalnego dla miejscowości i okolic. Działacz ludowy, uczestnik kluczowych wydarzeń ruchu ludowego, ale przede wszystkim wielki społecznik. Zapisał się w pamięci mieszkańców nie tylko jako pedagog, ale również jako postać, która budowała odrodzoną Polskę po latach zaborów i Polskę powstałą z gruzów po II wojnie światowej. Postać silnie związana ze środowiskiem lokalnym