ks. Kazimierz Janke

ur. 14 listopada 1883
zm.
Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Kotlinie

Zdjęć: 5

Pochodzenie

Kazimierz Janke urodził się 14 listopada 1883 roku w Dziekanowicach (powiat gnieźnieński) jako syn Józefa i Rozalii z Chmielewskich. Ojciec jego był młynarzem.

Edukacja


Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Dziekanowicach uczył się w Gimnazjum w Rogoźnie, gdzie działał w patriotycznym Towarzystwie im.Tomasza Zana. Maturę zdał w 1906 r. i wstąpił do seminarium duchownego w Gnieźnie. Święcenia kapłańskie otrzymał w dniu 30 stycznia 1910 roku.


Parafie

Wągrowiec kościół poklasztorny (15.02.1910 – 28.02.1912) – wikariusz

Kotlin (01.03.1912 – 28.02.1913) – wikariusz

Kucharki (01.03.1913 – 31.12.1915) – wikariusz

Kotlin i Magnuszewice (01.01.1916 – 01.03.1916) – administrator

Kotlin (od 02.03.1916) – proboszcz

Działalność patriotyczna i społeczna


W czasie I wojny światowej ksiądz Kazimierz Janke angażował się w działalność patriotyczną i niósł pomoc moralną i materialną ofiarom wojny. Wspierał działalność organizacji krzewiących tradycję i kulturę polską.

Patronował Katolickiemu Stowarzyszeniu Robotników i Rzemieślników w Kotlinie.

Był współorganizatorem polskich instytucji i stowarzyszeń na terenie Kotlina i Jarocina. W 1917 roku został wiceprezesem zarządu „Rolnika”, a od 1927 roku wszedł w skład Rady Nadzorczej tej instytucji w Jarocinie.

Działalność społecznikowska i obywatelska księdza Kazimierza została doceniona przez miejscowe społeczeństwo, które wybrało go w listopadzie 1918 roku delegatem na Sejm Dzielnicowy z powiatu jarocińskiego. W czasie obrad sejmu, które trwały od 3 do 5 grudnia 1918 roku w Poznaniu, ksiądz Kazimierz Janke włączył się do prac zmierzających do jak najszybszego wprowadzenia języka polskiego do szkół oraz opracowania nowych programów nauczania i wydania polskich podręczników.

W okresie Powstania Wielkopolskiego 1918 -1919 ks. Janke pomagał, wspólnie z Piotrem Szyszką, werbować ochotników do jarocińskich oddziałów powstańczych. Wspierał powstanie także swoimi patriotycznymi kazaniami, w których zachęcał do walki o niepodległość.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę ksiądz Kazimierz Janke aktywnie włączył się do odbudowy naszej państwowości.na terenie gminy Kotlin. Został członkiem utworzonej 13 XI 1918 roku Rady Ludowej Robotniczo – Żołnierskiej, której komendantem został Euzebiusz Basiński. Przyczynił się do powstania milicji i Straży Obywatelskiej, w których organizowanie zaangażowali się również Józef Stefaniak i Piotr Szyszka. Pełnił w nich funkcję komisarza.

Po ukształtowaniu się państwa polskiego włączył się w wir rozwoju gospodarczego i kulturalnego naszego regionu. Wspierał wiele działań społecznych, kulturalnych i gospodarczych, umacniających pozycję Polaków na naszym terenie. Należy bowiem pamiętać, że po I wojnie światowej pozostało na naszych ziemiach dużo Niemców, z którymi trzeba było w wielu dziedzinach, a szczególnie gospodarczych, konkurować. To właśnie z inicjatywy księdza Kazimierza Jankego w celu uniezależnienia się od Niemców założono w Kotlinie w 1928 r. Spółdzielnię Mleczarską. Skupiała ona początkowo 79 członków, a w 1937 r.- 59. Długoletnim prezesem jej Rady Nadzorczej był Stefan Chłapowski pełnomocnik Kotlina, jego zastępcą został Piotr Szyszka; a prezesem zarządu ks. Kazimierz Janke. Stanowiła ona poważną konkurencję dla mleczarni niemieckich w Parzewie, Kotlinie i Dobrzycy. Dlatego w czasie II wojny światowej została zamieniona na fabrykę marmolady.

Ks. Janke poparł kandydaturę rolnika Piotra Szyszki w wyborach parlamentarnych w 1922 r. oraz w wyborach w 1928 r., kiedy to został wybrany posłem z listy PSL na kadencję 1928-1930.

Wspierał działalność miejscowego chóru „ Świętej Cecylii”, który powstał w 1904 roku. Włączył się także w organizację zjazdu okręgowego kół śpiewaczych, który odbył się w Kotlinie w 1928 roku.

Pełnił funkcję prezesa Rady Nadzorczej Kasy Zapomogowo – Pożyczkowej w Kotlinie. Jej organem prasowym na powiat jarociński był „Orędownik Powiatowy”. W 1927 roku kasa skupiała 284 członków, a w 1928 było ich 294.

Przyczynił się do budowy pomnika na cmentarzu w Magnuszewicach ku czci poległych powstańców wielkopolskich – Stanisława Dziubaczyka i Stanisława Macioszczyka. W 10 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości odprawił w Magnuszewicach uroczystą Mszę św. i poświęcił pomnik powstańców.

Współpracował ze Stowarzyszeniem Młodzieży Polskiej.

Patronował utworzeniu Ochotniczej Straży Pożarnej w Kotlinie w lipcu 1930 roku .

Ksiądz Kazimierz Janke zmarł 27 listopada 1931 roku

Pogrzeb, który odbył się w poniedziałek 30 listopada 1931 roku, stał się manifestacją nie tylko uczuć religijnych i patriotycznych, ale wdzięczności za dobroć i bezgraniczne oddanie się Bogu i ludziom. Został pochowany na miejscowym cmentarzu.


Znaczenie postaci

Był wielkim patriotą i społecznikiem. Swoje pracowite życie poświęcił Ojczyźnie, Kościołowi i wiernym. Tworząc życie społeczne i religijne w gminie Kotlin, brał czynny udział w odbudowie naszej państwowości.


Źródła:

http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main.php?akcja=opis&id=1523

http://www.wtk.poznan.pl/sd/hasla.aspx?ctIdHasla=364

Janina Grala, „Powstańcy wielkopolscy Ziemi Kotlińskiej”, Kotlin 2008.





Źródła:

  • Biogramy znamienitych ...

Zobacz też: