ks. Zenon Girjat

ur. 12 września 1916
zm.
Zespół Szkół Publicznych - Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi

Zdjęć: 7

Urodziny i edukacja

Urodził się w miejscowości Boruski 12 września 1916 roku. W tym czasie był to obszar należący do carskiej Rosji, dziś to teren Białorusi, blisko granicy z Litwą.

Święcenia uzyskał w Wyższym Seminarium Duchownym w Wilnie 20 kwietnia 1941 roku. Był jednym z ostatnich wyświęconych kapłanów w tym seminarium, gdyż krótko potem doszło do prześladowań duchowieństwa przez władze radzieckie.

Działalność duszpasterska

Wileńszczyzna

Pierwszą parafią w której ks. świadczył doraźną pomoc (1945 rok), był kościół w Widzach, powiat brasławski na wileńszczyźnie.

Praca w Wielkopolsce

Po zakończeniu drugiej wojny światowej, ks. Girjat przyjeżdża do Wielkopolski, jego rodzinne ziemie zostają włączone w skład Związku Radzieckiego.

Pierwszą parafią, którą obejmuje w Wielkopolsce, jest parafia p.w. św. Małgorzaty w Cielczy (powiat jarociński). Jest tam proboszczem w latach 1945-1946.

Proboszcz w Nowej Wsi

15 czerwca 1946 r. zostaje przeniesiony do parafii p.w. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski w Nowej Wsi jako administrator ks. Zenon Girjat. Parafia istnieje od lat 30-tych XX wieku, kościół też pochodzi z tego okresu. Sytuacja powojenna jest bardzo trudna. Bieda, straty ludnościowe spowodowane wojną, ogromna skala przymusowych wysiedleń tutejszej ludności na tereny Niemiec. Do tego dochodzą problemy walki komunistycznej władzy z Kościołem. W takich warunkach rozpoczął ks. Girjat swoją duszpasterską służbę, daleko od swoich rodzinnych stron.

Parafia nowowiejska nie posiada plebanii, więc po przybyciu ksiądz Zenon zamieszkiwał na… strychu tutejszej szkoły. Przed wojną kapłani zajmowali małe mieszkanie na terenie szkoły ale po 1945 roku uniemożliwiły to władze szkolne. Tak więc całe mieszkanie i biuro parafialne znajdują się w jednym pokoiku na poddaszu szkolnym… Przed młodym kapłanem, nie związanym do tej pory z Wielkopolską stały wielkie wyzwania.

14 lipca 1946 roku odbyła się pierwsza komunia święta w powojennej historii parafii, przystąpiło 64 dzieci. 11 sierpnia 1946 roku odbyły się pierwsze dożynki z których dochód został przeznaczony na budowę tak potrzebnej parafii plebanii. Jak ks. Girat wspomina w kronice parafialnej, na dożynkach dochodzi do wystąpienia kierownictwa tutejszej szkoły o walce z Kościołem…

Ksiądz Zenon Girjat szybko zyskał sobie sympatię okolicznej ludności. Organizował społeczność parafii do działania. Współpracował z księżmi pobliskich parafii, szczególnie z ks. Małym z Rozdrażewa. Odrodził życie duszpasterskie, czego przejawem były między innymi pielgrzymki do miejsc kultu religijnego (Jasna Góra, Lutynia, Lutogniew).

Ważnym wydarzeniem był coroczny odpust parafialny w dniu święta patronki 3 maja. Na te uroczystości przybywała cała społeczność i kapłani z pobliskich miejscowości. Ks. Girjat zapraszał kapłanów do wygłaszania kazań , np. w 1947 roku jest w parafii ks. prof. Robakowski.

Corocznie organizowane były dożynki parafialne z uroczystą mszą i poświęceniem wieńca. W 1947 roku na dożynki zostają zaproszone nawet władze wojewódzkie.

Lata czterdzieste to czas walki władz komunistycznych z Kościołem. Mimo, tej sytuacji politycznej Ksiądz Girjat założył w parafii Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej i Żeńskiej i krótko później Stowarzyszenie otrzymało poświęcony sztandar.

W sierpniu 1947 roku doszło do włamania do mieszkania proboszcza, zginęła duża ilość pieniędzy- dochodu z dożynek.

Koniec roku to rekolekcje dla młodzieży w święto św. Stanisława Kostki (listopad 1947).

Poza codzienną pracą duszpasterza, ks. Zenon Girat zapraszał misjonarzy i tak w lutym 1948 roku przed kościołem staje pierwszy krzyż misyjny. W tym roku także doszło wreszcie do początku prac budowlanych nad probostwem w Nowej Wsi.

Dalej proboszcz organizował pielgrzymki na Jasną Górę, ciekawostką jest to, że pątnicy w liczbie 43 wyruszyli do Częstochowy ciężarówką!

Ważnym wydarzeniem w życiu ks. Girjata było poświęcenie nowej plebanii, które odbyło się 4 grudnia 1949 roku. Na tą uroczystość przybył z Poznania biskup Franciszek Jedwabski, dokonując poświęcenia i odprawiając mszę. Od tego czasu proboszcz mieszkał na plebanii, tam również znajdowało się biuro parafialne.

Pracę proboszcza nadzoruje biskup Jedwabski. Wizytacja ma miejsce w czerwcu 1950 roku, połączona była z uroczystością bierzmowania.

W następnym roku ksiądz przystąpił do wielu remontów w kościele takich jak malowanie i założenie instalacji elektrycznej. Na pasterce w 1951 roku w świątyni zabłysło światło elektryczne napędzane agregatem prądotwórczym…

Lata pięćdziesiąte to czas stalinizmu. Komunistyczne władze chcą w kraju wprowadzić system władzy jak w ZSRR. Kościół staje się ostoją tradycji i polskości. Dla księdza Zenona Girjata to czas aktywnej pracy, także tej administracyjnej. Poparcie społeczności parafialnej skutkuje wieloma inwestycjami na terenie parafii. Udało się otoczyć płotem teren plebanii, ale najważniejszą inwestycją jest budowa nowych organów. Zostają one poświęcone i oddane do użytku podczas odpustu 3 maja 1958 roku.

Ksiądz Zenon Girjat bardzo dbał o stan kościoła w Nowej Wsi. W latach sześćdziesiątych wykonana została elewacja zewnętrzna i gruntowne malowanie wnętrza świątyni. Potrafił zaangażować środowisko do pracy na rzecz parafii. W 1968 roku kościół wzbogacił się o nową rzeźbioną i pozłacaną ambonę, rok później soborowy ołtarz i chrzcielnicę.

W dalszym ciągu ksiądz wykonywał swoje duszpasterskie obowiązki sam, ponieważ w parafii nie było innego , a płana a oprócz nowowiejskiego kościoła jest jeszcze filialny w oddalonym o 4 kilometry Koźmińcu. Dlatego ks. Girjat często zapraszał zaprzyjaźnionych kapłanów do pomocy w pracy. W niedziele i święta ksiądz odprawiał nabożeństwa w obu kościołach.

Lata siedemdziesiąte to powiększenie cmentarza parafialnego i jego ogrodzenie. Wielkim wydarzeniem religijnym było nawiedzenie parafii przez kopię cudownego obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Uroczystości odbywały się w marcu 1977 roku. Ksiądz Girjat jako gospodarz parafii powitał obraz, a po uroczystościach, przekazał go parafianom dobrzyckim.

Koniec lat siedemdziesiątych i lata osiemdziesiąte to czas stabilizacji w życiu ks. Zenona. Proboszcz cieszy się wielkim szacunkiem wśród parafian. Mimo upływających lat, dalej jest człowiekiem pełnym energii i nowych pomysłów. Organizował tradycyjne pielgrzymki do Częstochowy i Lichenia, gościł pieszych pątników idących na Jasną Górę. Dużą popularnością cieszą się pielgrzymki piesze do Lutynii (sanktuarium Matki Boskiej Lutyńskiej). Odbywały się one na początku lipca w intencji dobrych zbiorów. Dalej ksiądz proboszcz zapraszał kapłanów na rekolekcje wielkopostne, przygotowywał dzieci do sakramentu Pierwszej Komunii Świętej i bierzmowania w Nowej Wsi i Koźmińcu.

Rok 1985 zapowiadał się też pracowicie. W świątyni zostały umieszczone 2 nowe boczne ołtarze. Maj to czas odpustu i komunii, później tradycyjne pielgrzymki.

Na październik zaplanowana została wizytacja biskupia i udzielenie sakramentu bierzmowania. W dniu rozpoczęcia wizyty biskupa, ksiądz proboszcz Zenon Girjat umiera na atak serca rankiem 5 października 1985 roku.

Pogrzeb duszpasterza nowowiejskiej parafii odbył się 8 października 1985 roku. Mszę odprawił biskup poznański Zdzisław Fortuniak. Tłumy parafian żegnało swojego proboszcza, który był z nimi prawie 40 lat…

Ksiądz Zenon Girjat we wspomnieniach parafian to człowiek skromny i oddany służbie duszpasterza. Potrafił zjednać sobie społeczność i zachęcić do działania. Starsi ludzie wspominają proboszcza gdy często spacerował popołudniami wiejskimi drogami, rozmawiał z napotykanymi ludźmi. Cieszył się ogromnym autorytetem wśród parafian

Źródła.

Kronika parafii w Nowej Wsi,
Księgi parafialne Parafii Rzymskokatolickiej pw. N.M.P. w Nowej Wsi,
www.naszewidze.blog.onet pl.
www.naszabrasławszczyzna.blog.onet.pl
www.wtg-gniazdo.org/ksieza/

Kalendarium:

  • 1916 ― Narodziny bohatera
  • 1941 ― Święcenia kapłańskie...
  • 1945 ― Praca w kościele w Wi...
  • 1945 ― Proboszcz w Cielczy
  • 1946 ― Proboszcz w Nowej Wsi
  • 1985 ― Śmierć bohatera

Zobacz też: