Pochodzenie

Antoni Małecki urodził się 8 czerwca 1896 roku w Kucharach. Był czwartym dzieckiem Walentego, pracownika leśnego i Katarzyny, zd. Wdowczyk. Miał dwie siostry i czterech braci.

Edukacja (młodość)

Ukończył pięć klas miejscowej szkoły podstawowej.Jako młody, bo 14-letni chłopak, podjął pracę w majątku ziemskim.

Etapy działalności

I wojna światowa

Gdy wybuchła pierwsza wojna światowa, Antoni Małecki został wcielony do armii pruskiej. Jako żołnierz piechoty- w stopniu starszego szeregowca- walczył na froncie rosyjskim i francuskim.Brał udział m.in. w krwawej walce o francuską twierdzę Verdun w 1916 roku. W 1918 roku został ranny w nogę.

Powstanie Wielkopolskie

W grudniu 1918 roku wybuchło powstanie wielkopolskie. Jak wielu innych Wielkopolan Antoni Małecki wykorzystał swoje wcześniejsze doświadczenie bojowe i przyłączył się do oddziałów powstańczych. Jako ochotnik wstąpił do Straży Ludowej w Kucharach i wraz ze swoim oddziałem do dnia 7 kwietnia 1919 r. pełnił służbę na posterunku granicznym, tzw. odwachu.

Okres międzywojenny

8 kwietnia 1919 r. awansując do stopnia kaprala przeszedł do 3 Pułku Strzelców Wielkopolskich, który po scaleniu Armii Wielkopolskiej z Wojskiem Polskim został przemianowany na 57 Pułk Piechoty. Służył w batalionie zaopatrzenia. Bezterminowo urlopowany 3.07.1921, do rezerwy przeniesiony został 12 kwietnia 1923 r.

24 sierpnia 1919 roku poślubił Marię Antczak, z którą doczekał się siedmiorga dzieci.

W latach trzydziestych był radnym Sejmiku Powiatowego w Pleszewie, działał w Powiatowej Radzie Szkolnej i Kasie Oszczędnościowej oraz inicjatorem strajków w majątkach ziemskich, m.in. w Czerminku, Szkudli. Działał w organizacjach kombatanckich.

W 1937 roku Antoni zakupił w miejscowości Popówek 5 ha ziemi i zaczął tworzyć gospodarstwo rolne.Proces ten przerywa II wojna światowa.

II wojna światowa

W 1940 roku, w styczniu, rodzina Antoniego została wysiedlona do Wojciechówka ( gm. Jaraczewo). Po powrocie, w 1945 roku, zastali swoje dobra w opłakanym wręcz stanie. Budynki zostały zdewastowane, zniknęły maszyny oraz żywy inwentarz.
Dla rodziny Małeckich rozpoczął się trudny okres odbudowy gospodarstwa i powrotu do normalnego życia.

Okres powojenny

W 1946 roku, w ramach reformy rolnej, Antoni otrzymał w Kucharach 5 ha „lichej” ziemi .
29 września 1948 roku bohater biogramu , podobnie jak jego syn – Jan ( aresztowano również syna Antoniego- Franciszka, ale po kilku dniach zwolniono, kolejny syn-Józef schronił się przed UB i musiał się wiele lat ukrywać) został wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Poznaniu skazany na „6 lat więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na 5 lat” za udzielenie pomocy bandzie ” Zapory”. Sąd Najwyższy zmniejszył wyrok do 1 roku więzienia. Dnia 11 stycznia 1999 r. Sąd Wojewódzki w Poznaniu unieważnił ten wyrok, gdyż „czyn przypisywany Antoniemu Małeckiemu związany był z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego”.

Tak w swoim życiorysie, którego fragmenty opublikował Eugeniusz Małecki, opisał powyższe wydarzenia syn Antoniego – Józef:

„W roku 1948 w styczniu przyszła grupa uzbrojonych żołnierzy AK i myśmy ich przyjęli. Byli głodni i zmęczeni, więc zaraz prędko śniadanie szykował brat Jan, a ja byłem na obserwacji, czy ktoś nie idzie. Godzinę po śniadaniu pojawiły się samochody z ludźmi w ilości 7 samochodów. Część z nich była w mundurach, a druga część to cywile […]. Zaczęła się tragedia. Ja kierowałem do lasu tych z AK i sam im drogę torowałem, aby dostali się do lasu.Jednak wszyscy nie poszli. Ze mną zostało 2 ukrytych – jeden w piwnicy, a drugi za stertą drewna, nie dający żadnego znaku. Wpadli ubowcy i ormowcy i nas za klapy, gdzie są, żeby ich szukać. Myśmy odmówili […]. Brata Janka chcieli rzucić do piwnicy, żeby zbadał czy nie ma tam kogo. On się kurczowo chwycił tego ubowca i podciągnął nogi do góry. W tym momencie padła seria strzałów do jego nóg. Ci ubowcy już nam nie uwierzyli, że partyzanci sobie poszli. Wówczas zaczęli bić brata Janka, ojca i mnie po twarzy. Ojciec oddał, zrobiła się wojna […]. Przyszedł porucznik. Ojciec spytał, co mają z nami zamiar zrobić. On, że spalić i rozwalić […]. I wówczas zaczęło się piekło[…] . Matka była chora na reumatyzm stawowy, leżała w łóżku. Myśmy ją bronili, żeby tylko jej nie wywalili. Splądrowali mieszkanie. Znaleźli ojca zasługi jako powstańca wielkopolskiego. Część mu zabrali. Mały oddech i radzą co zrobić w tym w piwnicy. Szykowali kilka granatów razem rzucić, ale ojciec zabronił i mówił, że może sam wyjdzie. Więc większość ubowców odjechała. Reszta obstawiła całą zagrodę. Mnie jako najstarszego wyprowadzono, abym powiedział, jakim sposobem wyszli partyzanci. Wówczas za odmowę to ładnie oberwałem po żebrach, aż mi tchu brakło. Byłem na podwórzu od strony stodoły i widzę, że ten z piwnicy wychodzi i coś mówi. Nie zrozumiałem. Jeden z ubowców leżał pod stodołą. On go zauważył i oddał jeden strzał w plecy. Kula przeszyła mu pierś i zrobiła z przodu większą ranę. Ubowcy od razu go rozebrali i dzielili co do rzeczy. Zabity został nagi. Ubowcy zadowoleni odjechali w pogoń za tymi innymi”.(zapis oryginalny)

W latach 1951-1953 Antoni był dwukrotnie osadzony w więzieniu za uchylanie się od obowiązkowych dostaw. W akcie oskarżenia czytamy „…większość mało i średnio rolnych chłopów gminy Macew rozumiejąc swój społeczny obowiązek wykonali swe plany. Postępowanie oskarżonego Małeckiego wywołało oburzenie miejscowej ludności.”Nic nie dawały tłumaczenia rodziny o niskim plonie, nierealności realizacji nałożonego kontyngentu.

Rolnika dotknęła również „akcja” korygowania wysokości obciążeń podatkowych. Ponieważ ich wysokość zależała formalnie od klasy gleby, postanowiono ją zweryfikować . Nie prowadzono przy tym badań jakości gleby, lecz interesowano się właścicielem, co powodowało, że „osoby niewygodne władzy ” okazywały się najczęściej posiadaczami ziemi wysokiej klasy. Tak tez było w przypadku Antoniego. Prośby o zmianę klasyfikacji gleby nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

Wszelkie represje i podstępy nie złamały tej dzielnej rodziny, która okazał się twardą skałą, o którą rozbijały się wszelkie zakusy komunistycznego rządu.

Antoni Małecki zmarł 6 lutego 1985 roku. Został pochowany na cmentarzu w Kucharach. Na jego nagrobku widnieje napis ” POWSTANIEC WIELKOPOLSKI”.

Odznaczenia i wyróżnieni

• Medal ” Polska Swojemu Obrońcy”,
• „Odznaka Pamiątkowa Wojsk Wielkopolskich”,
• „Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski”,
• „Wielkopolski Krzyż Powstańczy”,
• Mianowany na stopień podporucznika.

Znaczenie postaci

Antoni Małecki walczył o niepodległość Polski, stał na straży jej granic, jak również poprzez pracę organiczną kształtował i budował zręby odrodzonej polskiej państwowości.Przekazał umiłowanie Polski swoim potomnym, którzy po dzień dzisiejszy przechowują w domu rodzinnym bohatera zgromadzone po dziadku pamiątki osobiste i traktują je jak swoiste relikwie.
Swoim dzieciom, wnukom, przyjaciołom bohater zawsze powtarzał pewną krótką, ale jakże ważną dewizę życiową: „Pamiętajcie, że jesteście Polakami”. Jego ulubioną pieśnią patriotyczną była „ Rota”.

Do końca swoich dni pielęgnował pamięć o Powstaniu Wielkopolskim- czynie zbrojnym, który nastąpił we właściwym momencie politycznym i przyniósł tak pozytywne skutki.
Chętnie spotykał się z młodzieżą i dzielił się z nią swoimi doświadczeniami świadka historii.
Dzieje rodziny Małeckich utrwalił w artykule „…BO NIE WYDALI ODDZIAŁU W RĘCE UB” (losy Antoniego Małeckiego i jego dzieci) wnuk bohatera- Eugeniusz Małecki.

Biografia Antoniego Małeckiego zmusza do refleksji nad tym , co stanowi istotę człowieczeństwa.
Co możemy zrobić, aby pozostawić po sobie autentyczny ślad, jak możemy żyć, aby nasze życie było godne.

Źródła