Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Pamięć o nim trwać będzie, jako o jednym z najlepszych synów ojczyzny, który ...”

Heliodor Święcicki

ur. 1854
zm. 1923
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Zbrudzewie

Zdjęć: 8


POCHODZENIE

Heliodor Święcicki urodził się 3 lipca 1854 roku w Śremie. Był on drugim w kolejności z sześciorga dzieci Tadeusza i Doroty z domu Korytowskiej. Ojciec jego był śremskim lekarzem. W 1872 roku stracił on oboje rodziców, a jego dalszym wychowaniem zajęci się przyjaciele i rodzina Święcickich. Jego żoną była wdowa po Gustawie Zaborowskim Helena z Dąmbskich. Nie pozostawił potomstwa.

EDUKACJA

Heliodor Święcicki ukończył szkołę powszechną i Gimnazjum klasyczne w Śremie w 1873 roku. W trakcie nauki w szkole był on aktywnym członkiem Towarzystwa Tomasza Zana. W 1877 roku idąc śladami ojca ukończył studia medyczne we Wrocławiu uzyskując doktorat z medycyny i chirurgii. Podczas studiów działał w Towarzystwie Literacko–Słowiańskim. Przed osiedleniem się na stałe w Poznaniu w 1883 działał między innymi w Lipsku, Dreźnie, Berlinie oraz Jenie jako specjalista w dziedzinie ginekologii i położnictwa w latach 1879 – 1883.W Poznaniu oprócz prowadzenia prywatnej praktyki pracował również jako asystent w Zakładzie Położniczym św. Elżbiety.

DZIAŁALNOŚĆ ZAWODOWA I SPOŁECZNA

Heliodor Święcicki oprócz pracy zawodowej działał również społecznie w Poznańskim Towarzystwie Pomocy Naukowej, pracując jako bibliotekarz (1883–1887), przewodniczący komitetu PTPN (1885–1904), redaktor „Roczników PTPN” (1888–1903) oraz „Nowin Lekarskich”. W 1915 został prezesem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Jako społecznik działał on również w Towarzystwie Dobroczynności św. Wincentego à Paulo oraz radzie nadzorczej „Dziennika Poznańskiego”. We własnym zakresie opiekował się także polską biedotą ofiarując im pomoc materialną i dostęp do książek w języku polskim. Jako jeden z pierwszych lekarzy zdających sobie sprawę z niezbyt dobrego poziomu opieki zdrowotnej dążył do utworzenia instytucji pielęgniarki środowiskowej. Bardzo zły poziom opieki zdrowotnej wśród podopiecznych sprawił, że stał się pierwszym wśród polskich lekarzy dążącym do powołania instytucji pielęgniarki środowiskowej. W 1911 roku w Poznaniu oprócz wydanych wcześniej około 200 artykułów opublikowano rozprawę O estetyce w medycynie, o której w ówczesnych czasach stało się bardzo głośno. Heliodor Święcicki był również członkiem wielu krajowych i zagranicznych towarzystw lekarskich i naukowych oraz człowiekiem, który krótko po odzyskaniu niepodległości rozpoczął starania o powstanie Uniwersytetu Poznańskiego, którego 5 kwietnia 1919 roku został pierwszym rektorem oraz uzyskał mianowanie na profesora zwyczajnego Wydziału Lekarskiego UP. Funkcję tą pełnił, aż do swojej śmierci, która nastąpiła 12 października 1923 roku w Poznaniu. Przed śmiercią, w trakcie pracy na uniwersytecie 1921 roku powołał fundację „Nauka i Praca” wspierającą polskich uczonych i młodzież. W dniu śmierci rektora cały Poznań i Uniwersytet okryły się żałobą. Pogrzeb Święcickiego odbył się 14 października na cmentarzu farnym w Poznaniu przy ulicy Bukowskiej z udziałem władz, pracowników, studentów, przedstawicieli różnorodnych organizacji i towarzystw, delegacji z innych ośrodków akademickich w kraju oraz mieszkańców Poznania. Po latach 14 listopada 1946 roku prochy Święcickiego przeniesiono do krypty Zasłużonych Wielkopolan na poznańską „Skałkę”, w podziemiach kościoła św. Wojciecha.


ZNACZENIE POSTACI

Heliodor Święcicki patronuje następującym instytucjom:

– Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

– Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. Heliodora Święcickiego w Śremie

– I Liceum Ogólnokształcące im. H. Święcickiego w Międzyrzeczu

– Sala im. Heliodora Święcickiego w budynku Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Jego imieniem nazwano także ulicę w Poznaniu, a 8 maja 2010 roku, w 91 rocznicę inauguracji pierwszego roku akademickiego Wszechnicy Piastowskiej czyli obecnego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, odsłonięto pomnik – Ławeczkę Heliodora Święcickiego oraz wybito monety okolicznościowe tzw. Heliodory.

W czerwcu 2010 roku również na śremskiej promenadzie w Śremie ustawiono ławeczkę Heliodora Święcickiego upamiętniającą tego wybitnego śremianina.

NAGRODY I ODZNACZENIA

1. Tytuł honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1900)
2. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (13 lipca 1921, jako jeden z pierwszych 15 osób odznaczonych Orderem Odrodzenia Polski)
3. Krzyż Oficerski francuskiej Legii Honorowej (nadany przez Prezydenta Francji 11 sierpnia 1922 roku)
4. Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski – pośmiertnie (31 grudnia 1923)


ŹRÓDŁA

1. www.wikipedia.pl
2. „Śremianin w rektorskiej todze. Heliodor Święcicki”. Śrem w małych monografiach. wyd. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Śrem, Śrem 2010
3. „Słownik Biograficzny Śremu”, wyd. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Śrem. Śrem 2008

Kalendarium:

  • 1854 ― Narodziny bohatera
  • 1923 ― Śmierć bohatera

Cytaty:

  • „Pamięć o nim trwać będ...”

Zobacz też: