Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Módl się i pracuj”

ks. Józef Maciołek

ur. 23 stycznia 1927
zm. 04 stycznia 2014
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Królowej Jadwigi w Pleszewie

Zdjęć: 11

Pochodzenie

Ksiądz kanonik Józef Maciołek urodził się 23 stycznia 1927 r. w Podobowicach w powiecie Żnin, w wielodzietnej rodzinie kolejarskiej. Jego rodzicami byli Walenty i Elżbieta, zd. Kranz. Ojciec ks. Józefa był zawiadowcą i naczelnikiem stacji kolejowej w Podobowicach. Po I wojnie światowej w 1918 r. Walenty z bronią w ręku walczył w Powstaniu Wielkopolskim, broniąc przynależności Wielkopolski do odradzającej się Polski. W domu kolejowym w Podobowicach urodziła się i wychowała większa część rodziny Maciołków. Józef był szóstym z siedmiorga dzieci Elżbiety i Walentego. Dom rodzinny państwa Maciołków przepełniony był bogobojną atmosferą i umiłowaniem Ojczyzny. Jedną z zasad życia rodzinnego Maciołków był codzienny wieczorny pacierz, zwykle różaniec lub jego część. Uczestniczyli w nim wszyscy domownicy i goście. Trudno się zatem dziwić, że wśród rodzeństwa powołanie Józefa nie było jedynym. Starsza siostra Maria wstąpiła do Zgromadzenia św. Wincentego a Paulo w Gdyni i przez wiele lat pracowała w szpitalu Miłosierdzia Bożego w tym mieście. Rodzina doceniała również wiedzę i naukę – wszystkie dzieci, pomimo pochodzenia z małej miejscowości, zdobyły dobre wykształcenie (Kazimierz – absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Poznańskiego, Maria, Teresa, Salomea, Michał – pocztowiec, Józef, Dominik – absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Poznańskiego).
Elżbieta Maciołek zmarła w roku 1972, natomiast Walenty w roku 1979 w Pleszewie. Pochowani są w Margoninie, obok kolejnych pokoleń Maciołków.
Późniejszy ksiądz w latach 1934-1939 uczęszczał do szkoły powszechnej w Głębowie.

II wojna światowa

1 września 1939 r. rodzina Maciołków, z wyjątkiem Walentego, który jeszcze kilka dni pozostał w Podobowicach do dyspozycji wojska, dostała nakaz (w ramach zarządzonej przez władze polskie ewakuacji, głównie inteligencji) udania się podstawionym pociągiem na dawną polską Ukrainę Zachodnią, poprzez już bombardowane Toruń, Warszawę i Brześć nad Bugiem w rejon Kowla i Sarny. Podróż ta była gehenną, tym bardziej, gdy po dotarciu do miejsca ewakuacji i koncentracji ludności polskiej okazało się, że paktem radziecko-niemieckim (Ribbentrop-Mołotow) tereny te stały się własnością Związku Radzieckiego. Rodzinie Maciołków udało się okazyjnymi transportami kolejowymi wrócić do rodzinnych Podobowic (w grudniu 1939 r.).
W czasie wojny kilkunastoletni Józef dostał hitlerowski nakaz pracy jako pomocnik u okolicznych bauerów w ich gospodarstwach rolnych (w latach 1941-1945). Pracę wykonywał z pokorą, bo jego rówieśnicy często byli wysyłani do prac przymusowych w głąb Rzeszy Niemieckiej.

Życie dorosłe

Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczął naukę w Państwowym Liceum i Gimnazjum w Wągrowcu zakończoną egzaminem dojrzałości 19 maja 1948 r. na wydziale humanistycznym. W tym samym dniu zapisał się Józef Maciołek do Sodalicji Mariańskiej. Po maturze podjął decyzję o wstąpieniu do Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie. Formacja intelektualna i duchowa do kapłaństwa przypadła w trudnych dla Kościoła czasach prześladowań. Pierwsze dwa lata odbywał studia filozoficzne w Poznaniu, a następnie w latach 1950-1954 studia teologiczne w Gnieźnie.
Święcenia diakonatu otrzymał 30 maja 1953 r., rok później – 27 maja 1954 r. w katedrze prymasów Polski w Gnieźnie Józef Maciołek otrzymał z rąk Jego Ekscelencji Biskupa Władysława Suszyńskiego z Białegostoku święcenia kapłańskie.
Po święceniach przyszedł czas na pierwszą nominację wikariuszowską. Młody kapłan został skierowany jako wikariusz do kościoła kolegiackiego pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kruszwicy, gdzie pracował przez trzy lata do 15 lipca 1957 r. Następną placówką była parafia pw. św. Antoniego Padewskiego w Bydgoszczy – Czyżkówku, w której posługiwał do 30 czerwca 1961 r. Z dniem 1 października 1961 r. ks. Stefan kardynał Wyszyński mianował księdza Józefa
Maciołka proboszczem parafii pw. św. Andrzeja w Czeszewie w dekanacie kcyńskim, gdzie przez piętnaście lat pełnił posługę proboszczowską.

W Pleszewie

Po śmierci 26 kwietnia 1976 r. proboszcza parafii pw. św. Floriana w Pleszewie ks. Bogdana Chojnackiego, dekretem z dnia 1 czerwca 1976 r. ks. Józefowi powierzone zostały obowiązki proboszcza tej parafii, które pełnił przez 29 lat, aż do przejścia na emeryturę. Od 10 czerwca 1989 r. ks. Józef pełnił obowiązki wicedziekana dekanatu pleszewskiego, a od czerwca 2001 r. obowiązki dziekana dekanatu pleszewskiego i wizytatora wizytacji wstępnych Biskupa Kaliskiego.

Budowa kościoła

Mały kościółek św. Floriana był niewystarczający na potrzeby kilkutysięcznej reaktywowanej w roku 1953 parafii. Początkowo rozważano rozbudowę zabytkowego kościoła, co jednak z wielu względów nie było możliwe. Wobec tej sytuacji proboszcz parafii zaczął poszukiwać odpowiedniego terenu pod lokalizację przyszłej świątyni. W roku 1985 parafia zakupiła działkę od prywatnych właścicieli przy ul. Ciołkowskiego. Projektantem nowej świątyni został inż. arch. Marian Bielicki z Ostrowa Wielkopolskiego, konstruktorami byli Stanisław Wagner oraz inż. Roman Neyder. W roku 1986 postawiono na ziemi przeznaczonej pod budowę krzyż. Biskup pomocniczy diecezji gnieźnieńskiej Jan Czerniak poświęcił tę ziemię. W roku 1987 rozpoczęto budowanie fundamentów. Kolejnym etapem było wzniesienie w roku 1988 konstrukcji stalowej o wysokości 24 metrów. 20 maja 1990 r. poświęcenia i wmurowania kamienia węgielnego pod budowę przyszłej świątyni dokonał Prymas Polski Józef Glemp. W tym samym roku 24 grudnia w kościele odbyła się pierwsza pasterka. >>Okna zabite były deskami i folią, po której hulał wiatr, kolorowe żarówki wisiały na drutach. Było jak w stajence betlejemskiej, ale byliśmy szczęśliwi, bo już był kościół<< - wspominał później ks. kanonik Józef Maciołek. W kolejnych latach kontynuowano prace nad budową. W dziele budowy kościoła proboszcz był wspierany przez założony w roku 1987 Komitet Budowy Kościoła.
Uwieńczeniem wieloletnich wysiłków była uroczysta konsekracja kościoła pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, której dokonał w dniu 26 maja 2004 r. Biskup Kaliski Stanisław Napierała. Dzień ten był świętem dla całej parafii. Konsekracja posiadała szczególne znaczenie również z uwagi na przypadający 27 maja złoty jubileusz kapłaństwa ks. kanonika Józefa Maciołka.
W czasie prawie trzydziestu lat ks. kanonik Józef troszczył się również o zabytkowy kościół św. Floriana i jego otoczenie. Gdy 14 kwietnia 1984 r. samochód ciężarowy zniszczył figurę św. Floriana, znajdującą się przy skrzyżowaniu ulic Lipowej i Hallera staraniem ks. kanonika Józefa Maciołka doszło do poświęcenia nowej figury świętego. Poświęcenia dokonał 6 lipca 1986 r. biskup Jan Michalski.

Ks. Józef Zasłużony dla Rozwoju Miasta i Gminy Pleszew

Uchwałą Rady Miejskiej Nr XVI/158/2000 w Pleszewie z dnia 30 marca 2000 r. ks. kanonik Józef Maciołek otrzymał odznaczenie „Za Zasługi dla Rozwoju Miasta i Gminy Pleszew”.
W uzasadnieniu uchwały zapisano: „Ks. kanonik Józef Maciołek jest proboszczem parafii św. Floriana od 1976 roku. Zaraz po objęciu parafii czyni starania o rozbudowę małego kościoła św. Floriana w Pleszewie, który nie mieści już wszystkich wiernych uczestniczących w nabożeństwie. W wyniku jego usilnych starań o rozbudowę kościoła otrzymuje zgodę Urzędu Miasta na rozbudowę, ale ze względu na ogromne trudności, jakie napotykał ze strony Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dalszych starań o rozbudowę kościoła św. Floriana zaniechano. (…) W wyniku usilnych starań szczególnie ks. kanonika Józefa Maciołka wykupiono grunt pod nowy kościół i rozpoczęto prace ziemne pod budowę oraz gromadzono materiały budowlane. Dzięki staraniom ks. proboszcza, Komitetu Budowy Kościoła i wiernych parafii z parafii św. Floriana, kościół szybko wzrastał i w dniu 20 maja 1990 roku ksiądz kardynał Józef Glemp-Prymas Polski, dokonał poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę kościoła pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Pleszewie (…).
Duża w tym dziele jest zasługa ks. kanonika Józefa Maciołka, który już od samego przybycia do Pleszewa myślał o budowie nowego kościoła w parafii św. Floriana, aby umożliwić wiernym lepsze warunki odbywania nabożeństw. Biorąc pod uwagę zasługi ks. kanonika, jakie położył dla społeczeństwa Pleszewa, jako duchowny i mieszkaniec miasta, my niżej podpisani Radni Rady Miejskiej w Pleszewie, członkowie Klubu „Razem dla Pleszewa” wnioskujemy o nadanie mu odznaczenia „Za Zasługi dla Rozwoju Miasta i Gminy Pleszew”.”

Na emeryturze

Z dniem 1 lipca 2005 r. ks. kanonik Józef Maciołek przeszedł na kapłańską emeryturę. Ostatnie miesiące na urzędzie proboszcza, jak zresztą całe jego życie było niezwykle pracowite. Dnia 19 czerwca miała miejsce uroczysta Msza św., z udziałem władz Miasta i Starostwa Powiatowego, przedstawicielami wielu instytucji, pocztami sztandarowymi licznych organizacji, szkół i stowarzyszeń, podczas której podziękowano ks. kanonikowi za wieloletnią posługę kapłańską.
W tydzień później, w niedzielę 26 czerwca ks. kanonik Józef Maciołek sprawował Mszę św., podczas której wspólnota parafialna w swoich przedstawicielach: Komitet Budowy Kościoła, Akcja Katolicka, Koło Różańcowe, członkowie chóru, Wspólnota Wiara i Światło, służba liturgiczna, dzieci i młodzież, osoby prywatne jak i kapłani pochodzący z parafii św. Floriana wyrazili swoje podziękowanie za ofiarną i pełną miłości służbę w parafii św. Floriana.
Po przejściu na kapłańską emeryturę ks. kanonik Józef Maciołek zamieszkał w bloku przy ul. Modrzewskiego w Pleszewie na terenie parafii. Nadal służył jako kapłan i doświadczony duszpasterz odprawiając niedzielną Eucharystię w parafii św. Floriana oraz sprawując codzienną Mszę św. w kaplicy Sióstr Salezjanek na ul. Podgórnej w Pleszewie. Można go było spotkać, jak spacerował po pleszewskich ulicach, chętnie zatrzymywał się, rozmawiał.
Ostatnie miesiące życia spędził w Zakładzie Opiekuńczo-Pielęgnacyjnym św. Józefa Sióstr Służebniczek NP NMP. Do śmierci ks. Józef pozostał pośród swoich parafian.
Zmarł w sobotę, 4 stycznia 2014 r. w godzinach nocnych.
Pogrzeb odbył się 10 stycznia 2014 r.
Ks. Józef spoczął na cmentarzu przy kościele św. Floriana w Pleszewie wśród swoich.

Bibliografia

Kieling M., 2006, Ksiądz kanonik Józef Maciołek – proboszcz parafii pw. św. Floriana w Pleszewie w latach 1976-2005, w: Szpunt E., Staszak A., Ptak A. (red.), Rocznik pleszewski 2005, Urząd Miasta i Gminy Pleszew, Pleszew, s. 103 – 110
Trzeciak T., 2014, Wspomnienie rodzinne o ks. kan. Józefie Maciołku, Życie Pleszewa, 24 stycznia, s. 12
Opiekun Dwutygodnik Diecezji Kaliskiej, 2014, Śp. Ksiądz Józef Maciołek, http://www.opiekun.kalisz.pl/index.php?dzial=artykuly&id=4024 [dostęp 31.03.2015]
red. Hajdasz W., 2004, Konsekracja kościoła pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Pleszewie, parafia rzymsko-katolicka pw. św. Floriana w Pleszewie

Kalendarium:

  • 1927 ― Narodziny bohatera
  • 1954 ― Święcenia kapłańskie...
  • 1976 ― Objęcie parafii św. F...
  • 2004 ― Konsekracja kościoła ...
  • 2005 ― Przejście ks. Maciołk...
  • 2014 ― Śmierć bohatera

Cytaty:

  • „Módl się i pracuj”

Źródła:

  • Kościół Matki Boskiej ...
  • Pierwsza parafia ks. M...
  • Pogrzeb ks. Józefa Mac...
  • Rodzinna miejscowość k...
  • Seminarium w Gnieźnie,...
  • Strona parafii św. Flo...
  • Zakład Opiekuńczy, w k...

Zobacz też:

  • > Margonin
  • > Pleszew
  • > Wągrowiec
  • > Żnin