Pochodzenie

Jan Wójkiewicz urodził się 9 września 1906 roku w Konarskiem w gminie Kórnik w powiecie śremskim (obecnie powiat poznański). Rodzice Jan Wójkiewicz i Maria z domu Siejak prowadzili gospodarstwo rolne w Radzewie.

Dzieciństwo

Oprócz niego było dwanaścioro dzieci: Edmund urodzony w 1907 roku, Lucjan w 1908, Ludwik – 1910, Teresa – 1911, Kazimierz – 1913, Bronisława – 1914, Władysław – 1917, Stanisława – 1919, Walentyna – 1921, Maria – 1923, Walenty – 1925 i Kazimiera urodzona w 1928 roku.

Edukacja

Do 14 roku życia Janek uczęszczał do szkoły powszechnej w Radzewie. Był zdolnym i wzorowym uczniem. W 1920 roku został przyjęty do gimnazjum staroklasycznego w Śremie. W jego czasach jedynka była najwyższą oceną. W 1928 zdał maturę. W tym samym roku 1928 rozpoczął służbę wojskową w Podchorążówce w Lesznie. W 1929 wyszedł z wojska ze stopniem podporucznika rezerwy. Po spełnieniu obowiązków wojskowych zapisał się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Poznańskiego. Na studiach miał jednak kłopoty z nauką i musiał powtarzać drugi rok studiów. Było to spowodowane chorobą, która rozpoczęła się jeszcze w wojsku. W latach 1932 – 1939 studiował na Wydziale Prawno – Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. Został absolwentem uczelni, jednak wybuch wojny uniemożliwił mu zdobycie tytułu magistra. Po ukończeniu studiów odbył ćwiczenia wojskowe na Wołyniu, gdzie po ukończeniu kursu dowódców kompanii został awansowany na stopień porucznika.

Etapy działalności

Działalność społeczna

Udzielał się w różnych organizacjach skupiających młodzież pochodzenia chłopskiego. Należał do Polskiej Akademickiej Młodzieży Ludowej w ramach, której powstała korporacja studencka „Agraria”. Pełnił w niej kolejno funkcję sekretarza, wiceprezesa i prezesa. Z jego inicjatywy powstało m. in. Koło Młodzieży Wiejskiej w Radzewie w dniu 21 wrześni 1930 roku. Wygłaszał odczyty i pogadanki, w których poruszał kwestie zakładania i organizacji kół na wsi. Szczególnie aktywną działalność rozwinął w Wielkopolskim Związku Młodzieży Wiejskiej (WZMW). Tutaj także pełnił różne funkcje. W 1933 roku został członkiem Zarządu Głównego WZMW jako sekretarz, od 1934 jako wiceprezes, a w latach 1936 – 39 prezes. Od roku 1936 do wybuchu wojny był członkiem Zarządu Głównego Związku Młodzieży Wiejskiej Rzeczypospolitej Polskiej „Wici” w Warszawie. Był współzałożycielem Uniwersytetu Ludowego im. Jana Kasprowicza w Nietążkowie koło Kościana, który zainaugurował swoją działalność w 1937 roku. W latach 1936 – 1939 wchodził w skład Zarządu Wojewódzkiego Stronnictwa Ludowego w Poznaniu.

Działalność wojskowa

Przed wybuchem II wojny światowej został wcielony do macierzystego 55 pułku piechoty w Lesznie, wchodzącego w skład Armii Poznań. Powierzono mu obowiązki dowódcy kompanii. Wybuch wojny zastał Jana Wójkiewicza w Kutnie. Podczas kampanii wrześniowej walczył w Bitwie nad Bzurą, w walkach pod Kockiem, Kraśnikiem i w Lasach Janowskich. W ostatnich dniach września 1939 roku znalazł się w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie” dowodzonej przez generała Franciszka Kleeberga. 12 października 1939 roku dostał się do niewoli niemieckiej. Przewieziony został do Biedruska koło Poznania, skąd udało mu się uciec. Ukrywał się początkowo w Radzewie, gdzie mieszkali jego rodzice. Rozpoczął działalność podziemną, już w listopadzie 1939 powstała pierwsza grupa konspiracyjna w powiecie śremskim. Jan Wójkiewicz pod pseudonimem „Jacek Pogoda” zjednoczył podziemne grupy oporu doprowadzając do powstania X Okręgu Batalionów Chłopskich na czele, którego stanął jako komendant. Wieczorem 9 września 1941 roku około godziny 20 został aresztowany przez Gestapo w mieszkaniu przy ulicy Knapowskiego w Poznaniu i osadzony w Forcie VII. Podczas przesłuchań i tortur w tzw. „Domu Żołnierza” nie zdradził nikogo. Łączność chciała z nim nawiązać jego narzeczona Zofia Rozmiarem, która nosiła do Fortu żywność i ubrania. Nie wiadomo czy paczki docierały do niego. Według aktu zgonu wydanego przez władze niemieckie zmarł 18 stycznia 1942 roku na zapalenie płuc. Można jednak przypuszczać, że Jan Wójkiewicz zginął 7 stycznia 1942 roku. Ciało zostało spalone.

Znaczenie

Śmierć Jana Wójkiewicza była wielką stratą dla ruchu ludowego i ruchu podziemnego. Poprzez swoją działalność chciał, aby chłopi mogli czynnie uczestniczyć w rządzeniu krajem. Pośmiertnie w uznaniu zasług w walce z okupantem awansowano go na stopień pułkownika oraz odznaczono Krzyżem Virtuti Militari. Dnia 29 maja 1966 roku nadano Szkole Podstawowej w Radzewie imię Jana Wójkiewicza. Na murze Szkoły odsłonięto pamiątkową tablicę.