Józef Ratajczak

ur. 14 lipca 1914
zm.
Zespół Szkół Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Józefa Ponikiewskiego w Nowym Belęcinie

Zdjęć: 11
>

Dzieciństwo

Józef Ratajczak urodził się 14.07.1914 r. w Bruczkowie – powiat gostyński. Był synem Marcina i Heleny z domu Strzelczyk. Ochrzczony został w Cerekwicy – powiat jarociński. Do roku 1927 mieszkał w Bruczkowie, gdzie chodził do szkoły. Ukończył tam 4 klasy Szkoły Podstawowej. Rodzice Józefa prowadzili 8 ha gospodarstwo w Bruczkowie. Józef miał czworo rodzeństwa: Helenę, Stanisławę, Leona i Stefana.
W roku 1927 rodzina Ratajczaków przeprowadziła się do Konarzyc, gdzie otrzymali większe gospodarstwo. Tam Józef zdobył zawód kamieniarza.

Małżeństwo

W 1936 roku na zabawie wiejskiej w Starym Gostyniu Józef poznał swoją przyszłą żonę Antoninę. 26 grudnia 1937 roku ksiądz Tybiszewski udzielił Józefowi i Antoninie ślubu. Zamieszkali w Starym Gostyniu. Doczekali się trójki dzieci: Teresy, Józefa i Stanisława.

Służba wojskowa

W marcu 1938 r. został powołany do czynnej służby wojskowej w 60 pułku piechoty w Ostrowie Wielkopolskim. Przydzielono go do I kompanii karabinów maszynowych na stanowisko amunicyjnego. W czerwcu 1938 roku został przeniesiony do plutonu przeciwpancernego na stanowisko celowniczego. Rozkazem dziennym 60 p.p. nr 184/39 mianowany został na starszego strzelca. Po wybuchu II wojny światowej, pod dowództwem płk. Rogowskiego brał udział w Kampanii Wrześniowej. Wraz z odziałem brał udział w bitwie nad Bzurą oraz pod Łęczycą. Przed kapitulacją brał udział w obronie Warszawy. Po kapitulacji jego batalion skoncentrowano w koszarach w Łowiczu. Później przetransportowano ich pociągiem w kierunku Ostrowa, w okolice Krotoszyna. 3 października 1939 roku udało mu się uciec z transportu kierowanego do Oświęcimia. Po dwudniowej wędrówce dotarł do domu, kochającej żony i rocznej córki Tereski, która przyszła na świat 5 października 1938 roku.

Rolnik i społecznik

Po powrocie z wojennej tułaczki Józef zajął się swoją największą pasją. Przeniósł się do Goli (w powiecie gostyńskim) i z zaangażowaniem rozpoczął pracę w majątku. Po wojnie w 1945 roku otrzymał poniemieckie 15 ha gospodarstwo rolne w Siedmiorogowie. Około 1950 roku zakupił gospodarstwo rolne w Nowym Belęcinie. W 1952 roku za nieoddanie planu zboża został aresztowany i przewieziony do więzienia w Lesznie na ulicę Kościuszki. Podczas pobytu w więzieniu wybrukował plac więzienny. Marzeniem pana Józefa było stworzenie dużego i nowoczesnego gospodarstwa. W tym celu w 1953 roku dokupił ziemię, na której zaczął tworzyć od podstaw gospodarstwo.
Mimo ciężkiej pracy w gospodarstwie zaangażował się również w prace społeczne. W 1953 roku zorganizował w Nowym Belęcinie Spółdzielnię Produkcyjną, której został prezesem. Mimo że w Nowym Belęcinie mieszkał od niedawna, mieszkańcy darzyli go dużym szacunkiem. Najwyższy dowód uznania mieszkańcy okazali Józefowi 20 grudnia 1957 – wybierając go na sołtysa Nowego Belęcina. W latach 1956 – 1959 był głównym inicjatorem elektryfikacji wsi. W roku 1957 został przewodniczącym Państwowej Komisji Budownictwa. W 1960 roku z jego inicjatywy rozpoczęto budowę szosy do Siemowa.
Kolejne lata przyniosły nowe inicjatywy społeczne. W latach 1965 – 1966 przekonał mieszkańców do konieczności budowy Klubu Rolnika i sali wiejskiej. Rok później wcielił w życie projekt rekultywacji i modernizacji łąk okręgu Belęcin – Bojanice. Był również pomysłodawcą wykopania rowu zbiorczego i rowów poprzecznych. W 1968 roku przekazał część swojej ziemi o powierzchni 1,25 ha pod budowę Kółek Rolniczych. Rok później utworzył bazę maszynową w Belęcinie. W 1973 roku na bazie Kółek Rolniczych powołał Spółdzielnię Kółek Rolniczych w Belęcinie i Krzemieniewie. Został prezesem, a powierzoną funkcję pełnił społecznie. Rok 1978 jest uwieńczeniem jego ciężkiej pracy włożonej w rozbudowę i modernizację własnego gospodarstwa. Otrzymał „Złotą Wiechę” – nagrodę dla najlepszego rolnika oraz pierwsze miejsce w Polsce w kategorii hodowli bydła mlecznego.
Mimo upływu lat cieszył się coraz większym szacunkiem i zaufaniem mieszkańców. Został wybrany radnym gminy, radnym województwa oraz zasiadał w Radzie Krajowej.
Angażował się w życie społeczne i ciężko pracował do roku 1986, w którym zapadł na ciężką chorobę. Po dwóch latach walki z chorobą zmarł 1 czerwca 1988 roku w szpitalu w Poniecu.

Znaczenie postaci

Józef Ratajczak był wzorem dla mieszkańców Nowego Belęcina. Skupiał wokół siebie ludzi. Widział potrzebę zrzeszania się rolników i wzajemnej pomocy. Przez długie lata cieszył się niesłabnącym zaufaniem społeczeństwa. Mimo ciężkich czasów i sytuacji politycznej w kraju pozostał wierny swoim poglądom i przekonaniom. Ciężko pracował na sukces własny oraz ogółu mieszkańców. Był społecznikiem, o którym nie wolno zapomnieć. W dzisiejszych czasach zbyt mało jest ludzi widzących potrzebę współpracy mieszkańców i budowania lepszego jutra. Za swoją działalność został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Mimo upływu lat postawa pana Józefa Ratajczaka jest godna naśladowania. Jako uczniowie i mieszkańcy Nowego Belęcina chcemy, by pamięć o panu Józefie Ratajczaku nie została zapomniana, a jego postawa była wzorem dla młodego pokolenia.

Źródła

Wywiad z p. Maciejem Ratajczakiem, wnukiem Józefa Ratajczaka przeprowadzony przez uczestników projektu dnia 18.12.2014 r.

Pamiątki ze zbiorów rodzinnych państwa Ratajczaków.

Relacje i wspomnienia pana Jana Urbaniaka i Franciszka Smektały.

Kalendarium:

    Zobacz też:

    • > Narodziny bohatera
    • > Śmierć bohatera