Pochodzenie

Andrzej Kopa urodził się 16 października 1879 roku w Trzcielinie. Był synem Michała i Eufrozyny. Matka Andrzeja Kopy, z domu Niezielińska, to siostrzenica proboszcza parafii w Konarzewie księdza Niezielińskiego.

Edukacja

Po ukończeniu szkoły powszechnej w Trzcielinie, Andrzej Kopa kontynuował naukę w Gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Po maturze przez cztery lata szlifował wykształcenie rolnicze w dobrze prowadzonych majątkach rolniczych w Wielkopolsce i na Pomorzu. W 1902 roku został powołany do służby wojskowej w Piątym Dolnośląskim Pułku Artylerii Ciężkiej w Poznaniu. Po dwunastomiesięcznej służbie ukończył szkołę podoficerską uzyskawszy stopień kaprala. 24 czerwca 1904 roku dostał nominację na stopień sierżanta, z prawem ubiegania się w przyszłości o stopień oficerski.

Etapy działalności

Po śmierci ojca Michała, Andrzej Kopa przejął majątek rodzinny. Na utrzymaniu miał matkę oraz dwie siostry.

Zaangażował się w działalność społeczną. Został prezesem Kółka Rolniczego w Konarzewie. Brał udział w pracach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz Towarzystwa Tomasza Zanna.

Okres I wojny światowej

4 sierpnia 1914 roku został zmobilizowany do wojska. Wyruszył na front, jako dowódca kolumny amunicyjnej. 5 lutego 1915 roku uzyskał stopień podporucznika. 28 września 1918 roku trafił do szpitala z powodu nasilającej się choroby serca.

Powstanie Wielkopolskie

10 listopada 1918 roku utworzono Powiatową Radę Ludową. Podporucznika Andrzeja Kopę powołano na dowódcę Straży Ludowej powiatu zachodniopoznańskiego. Z chwilą wybuchu powstania zorganizował oddział około 800 powstańców. Jako miejsce zbiórki wyznaczono Dopiewo, które było dobrym punktem strategicznym, ze względu na linię kolejową łączącą Berlin i Poznań oraz mieszczący się tam Urząd Pocztowy.

W 1918 roku na terenie gminy Dopiewo ksiądz Jan Laskowski zorganizował Miejscowy Komitet Powstania Wielkopolskiego. W skład komitetu weszli: ksiądz Jan Laskowski, Andrzej Kopa, Franciszek Hendrykowski, Andrzej Styperek i Antoni Heine. Szkołę w Konarzewie przekształcono na 3 miesiące w koszary dla powstańców. Ksiądz Jan Laskowski nawiązał współpracę z Polskim Czerwonym Krzyżem oraz utrzymywał stały kontakt z Komisariatem Naczelnej Rady Ludowej.

W nocy z 5 na 6 stycznia 1919 roku oddziały Powstańców Wielkopolskich, dowodzone przez Andrzeja Kopę zdobyły ostatni bastion niemiecki – poznańskie lotnisko na Ławicy.

9 stycznia oddział porucznika Andrzeja Kopy uczestniczył w uroczystym nabożeństwie w Konarzewie, gdzie otrzymał sztandar, na który żołnierze złożyli przysięgę. Powstańcy powiatu zachodniopoznańskiego brali udział w walkach o Kargowę, Zbąszyń, pod Żninem i nad Notecią. Decyzją wojskowych władz w Poznaniu podporucznik Andrzej Kopa wraz z oddziałem został oddelegowany do Biedruska, gdzie organizował 10 Pułk Strzelców Wielkopolskich. Po reorganizacji pułk został przekształcony w 68 Pułk Piechoty Wielkopolskiej.

30 marca 1919 roku Andrzej Kopa awansował kolejno na stopień porucznika i kapitana.

Za zasługi na polu walki został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Decyzją Marszałka Józefa Piłsudskiego kapitan Andrzej Kopa z Trzcielina został powołany do Tymczasowej Kapituły Orderu Virtuti Militari.

Po kilkumiesięcznym okresie urlopu zdrowotnego, powrócił do służby wojskowej i 11 czerwca 1920 roku uzyskał awans na stopień podpułkownika.

29 października 1920 roku, jako dowódca II Brygady Dywizji Ochotniczej z Wielkopolski, podpułkownik Andrzej Kopa został przedstawiony do awansu na pułkownika. Nigdy oficjalnie nie otrzymał takiego stopnia.

Pod koniec 1920 roku Andrzej Kopa zwrócił się do Ministra Spraw Wojskowych z wnioskiem o zwolnienie ze służby wojskowej. W maju 1921 roku w stopniu podpułkownika został zwolniony do rezerwy.

Andrzej Kopa zaangażował się w życie społeczne oraz poświęcił się pracy na roli. Przez wiele lat był Prezesem Kółka Rolniczego w Konarzewie.

Ze względu na chorobę serca, po wybuchu II wojny światowej, nie powrócił do czynnej służby wojskowej, pozostał w Trzcielinie. W 1940 roku Andrzej Kopa otrzymał poufną informację, że po przejęciu jego majątku przez nowego właściciela, on sam zostanie aresztowany i skazany na śmierć za swoją działalność podczas Powstania Wielkopolskiego. Dawny kolega z frontu pomógł podpułkownikowi i jego siostrze w ucieczce. Odtąd Andrzej Kopa zamieszkał w Wierzchowicach, w powiecie Janów Lubelski, gdzie przebywał do kwietnia 1945 roku.

Polska powojenna

W latach 1946 do 1952 kierował PGR w Głuszynie Leśnej w powiecie poznańskim. Został również powołany na członka Powiatowej Rady Narodowej w Poznaniu, jako zasłużony Powstaniec Wielkopolski. Jednakże na własną prośbę zrezygnował.

Z powodu choroby serca przeszedł na rentę inwalidzką, zamieszkał z siostrą w Chomęcicach u towarzysza broni Władysława Szczerbowskiego.

Miejsce spoczynku

Andrzej Kopa zmarł 11 czerwca 1956 roku i został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Konarzewie. Przy jego grobie Koło Przyjaciół Muzeum Broni Pancernej CSWL postawiło tablicę pamiątkową.

Znaczenie postaci

Podpułkownik Andrzej Kopa, mimo ciężkiej choroby serca był znakomitym żołnierzem, dobrym dowódcą. Należy podkreślić, że był samoukiem wojskowym, a doświadczenie szlifował na polu walki. Gorący patriota, nigdy nie przestał wierzyć, że kiedyś nastąpi zmiana stosunków politycznych w Polsce.

Cześć jego pamięci.

Trzcielin – miejsce pamięci

Mieszkańcy wsi Trzcielin w hołdzie płk. Andrzejowi Kopie postawili pomnik.