Antoni Stróżyk

ur. 15 stycznia 1899
zm. 27 października 1970
Szkoła Podstawowa im. Marii Dąbrowskiej w Kaźmierzu

wywiad z Barbarą Przybysz – córką A
Zdjęć: 22
Filmów: 9
Nagrań: 8
Dokumentów: 8

Pochodzenie

Antoni Stróżyk urodził się 15 stycznia 1899r. w Witkowicach ( koło Kaźmierza ), a zmarł 27 października 1970r.

Dzieciństwo

Uczył się w szkole powszechnej w Bytyniu, a gdy już ją ukończył, pracował w gospodarstwie rolnym rodziców.

Edukacja (lub „młodość”)

Na początku 1918r. został wcielony do armii niemieckiej ( biegle posługiwał się językiem niemieckim ) i po krótkim przeszkoleniu trafił na front I wojny światowej. Został ranny w jednym ze starć i trafił do szpitala ( prawdopodobnie w Bojnowicach ). Niestety jego rekonwalescencja zakończyła się chorobą płuc. Nie wrócił więc do jednostki, ale w grudniu 1918r. trafił do szpitala w Szamotułach.

Etapy działalności

Właśnie tam dotarły do niego wieści o rewolucyjnym wrzeniu. Udzielił mu się także niepodległościowy nastrój panujący wśród żołnierzy polskiego pochodzenia. Wszystko to spowodowało, że już 22 grudnia 1918r. odebrał zdeponowany w szpitalu karabin i uciekł z Szamotuł do Poznania. Tam przyłączył się do tworzących się polskich oddziałów. Trafił do kompanii Służby Straży i Bezpieczeństwa i z nią brał udział w pierwszych walkach powstania wielkopolskiego w Poznaniu u boku m.in. Franciszka Ratajczaka.

Etap pierwszy

W styczniu 1919r. był już żołnierzem Armii Wielkopolskiej i walczył na froncie zachodnim powstania – pod Jaromierzem, Babimostem, Kopanicą. Następnie został przeniesiony w szeregi 1 kompanii ciężkich karabinów maszynowych 7 Pułku Strzelców Wielkopolskich i walczył w północnej części frontu wielkopolskiego.

Etap drugi

W 1920r. brał udział w wojnie polsko – bolszewickiej. Później został przeniesiony do kompanii szturmowej 66 Pułku Piechoty i na krótko do Centralnej Szkoły Jazdy w Grudziądzu.

Kolejne etapy…

17 stycznia 1921r. zdjął polski mundur i przeszedł „do cywila”.Po zwolnieniu z wojska wrócił do Witkowic. Zaczął pracę w instytucie Szczepionek dla Bydła w Jeżewie koło Borku Wielkopolskiego. Pracował później jako urzędnik w gospodarstwie rolnym i studiował. Swą wiedzę wykorzystywał w praktyce prowadząc praktykę felczerską. W lutym 1930r. ożenił się z Franciszką Grobelną, po czym wrócił do Witkowic i objął gospodarstwo rolne po rodzicach. Nie zrezygnował też z pracy felczera. Wstąpił do Bractwa Kurkowego, został też sołtysem Witkowic.

24 sierpnia 1939r. Został zmobilizowany do wojska w stopniu sierżanta. Podczas kampanii wrześniowej brał udział w bitwie nad Bzurą i obronie Warszawy. Próbował przebić się do Rumunii, ale niedaleko granicy wpadł w ręce rosyjskich żołnierzy. Zwolniony z niewoli, jesienią wrócił do Witkowic. 24 września 1940r. Niemcy wypędzili go z gospodarstwa i wraz z całą rodziną został przesiedlony do Generalnej Guberni. Był m.in. w obozie przejściowym w Łodzi, a ostatecznie trafił do Stanisławowa koło Warszawy. W latach 1942- 1944 uczestniczył w walkach partyzanckich Armii Krajowej. Służył wtedy w oddziale Józefa Pętaka w rejonie Legionowa i Izabelina.

Do Witkowic wrócił 14 lutego 1945r. maszerując z frontem radzieckim przesuwającym się na zachód. Mieszkał tutaj do końca swoich dni, prowadząc i znacznie rozbudowując swoje gospodarstwo rolne i świadcząc usługi weterynaryjne. Po wojnie był uporczywie nękany przez ówczesne organa władzy państwowej. Wychował czworo dzieci: Dionizego ( ur. 1931r. ), Zenona ( ur. 1933r. ), który przejął po nim gospodarstwo rolne, Agrypinę ( ur. 1936r. ) i Barbarę ( ur. 1939r. ), która udzieliła o nim wywiadu.

Wśród odznaczeń dokumentujących jego bojowe zasługi są: Medal Niepodległości nr 269, Wielkopolski Krzyż Powstańczy nr leg. 40987 – 1957 r., Medal Zwycięstwa i Wolności 17.08.1959 r., Odznaka Grunwaldzka 9.05.1969 r., Medal za Warszawę 1968r. i Krzyż Partyzancki 1969r.

Zmarł 27 października 1970r. Jego grób znajduje się na cmentarzu w Kaźmierzu.Przy Jego nagrobku znajduje się tabliczka ”Powstaniec Wielkopolski”, aby wszyscy wiedzieli o jego działalności patriotycznej.

Znaczenie postaci

Był społecznikiem i patriotą. Może stanowić wzór dla dzisiejszej młodzieży. Dla Ojczyzny gotów był poświęcić własne życie, a dla innych ludzi nie szczędził czasu i sił. Zawsze był dumny z tego, że jest Polakiem.

Źródła:

1) własnoręcznie spisany przez Antoniego Stróżyka życiorys z 1970 roku,

2) dokumenty pozostające w dyspozycji rodziny

3) dokumentacja ZBoWiD Koło w Kaźmierzu z lat 1950 -1990

4) wykaz Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 z gminy Kaźmierz sporządzony w 1973 r. przez mjr rez. Franciszka Jaskułę (dokument znajduje się w Izbie Pamięci Narodowej w Szkole Podstawowej w Kaźmierzu)

5) lista powstańców autorstwa Urszuli Kowzan – Obserwator Kaźmierski, listopad-grudzień 2011 r.

6) Album Pamiątkowy Powstańców Ziem Zachodnich R.P. 1938 zeszyt Nr 3

7) ZWYCIĘZCY – Bohaterowie Powstania Wielkopolskiego – tom II – 2009

Kalendarium:

  • 1899 ― Narodziny bohatera
  • 1919 ― Początek walk na fron...
  • 1930 ― Ślub bohatera
  • 1940 ― Przesiedlenie do Gene...
  • 1945 ― Powrót do Witkowic
  • 1970 ― Śmierć bohatera

Źródła:

Zobacz też:

  • > II wojna światowa...
  • > I wojna światowa ...
  • > kampania wrześnio...
  • > powstania wielkop...
  • > miejsce pochówku
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >