Pochodzenie i rodzina
Aniela Nowak z domu Rutkowska urodziła się 4 marca 1938 r. w Kościelcu (dzisiaj gmina Mycielin, powiat kaliski) w rodzinie chłopskiej. Miała ośmioro rodzeństwa – pięcioro braci i trzy siostry: Stanisław, Kazimierz, Władysław, Czesław, Sylwester, Teresa, Bożena, Maria. Brat Władysław mieszka do dziś w domu wybudowanym na miejscu starego domu rodzinnego. Jej rodzicami byli Stanisław i Urszula z domu Urlych. W 1959 roku zawarła związek małżeński z Józefem Nowakiem. Córka – Jolanta Nowak-Jurczyńska – jest trenerem biznesu w międzynarodowej firmie szkoleniowej, zięć- Marek Jurczyński – dziennikarzem, kierownik działu zagranicznego w portalu internetowym Polskiego Radia w Warszawie, a wnuk – Marcin Nowak – dziennikarzem, kierownikiem działu sportowego w portalu internetowym Polskiego Radia w Warszawie. Drugi wnuk – Stanisław Jurczyński uczęszcza do 3 klasy gimnazjum w Warszawie.
Dzieciństwo i edukacja
Dzieciństwo Anieli Rutkowskiej związane było z Kościelcem. Przypadło na trudne lata wojny i okres bezpośrednio powojenny. Wiązało się to z bardzo trudną sytuacją ekonomiczną wielodzietnej rodziny. Wraz z rodzeństwem Aniela Rutkowska starała się pomóc rodzicom przez wykonywanie prostych prac, takich jak zbieranie grzybów i jagód.
Ukończyła Szkołę Podstawową w Kościelcu , następnie Liceum Pedagogiczne w Kaliszu oraz Studium Nauczycielskie w Kaliszu.
Kolejnym etapem edukacji były studia magisterskie na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Technicznym.
Rozpoczęła przewód doktorski na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Praca zawodowa i dalsze doskonalenie
Pracę zawodową rozpoczęła w 1960 r. w szkole podstawowej na ul. Łódzkiej w Kaliszu, następnie kontynuowała ją w Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Kaliszu. Pracowała również jako wykładowca w kaliskiej filii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pełniła funkcję nauczyciela konsultanta, metodyka w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym w Kaliszu.
Pod koniec lat 90. założyła wydawnictwo, w którym wydawała pierwsze własne książki dla uczniów klas 1-3 szkoły podstawowej z zakresu zajęć praktyczno-technicznych. Przedsięwzięcie to jako bardzo nowatorskie nazwano „eksperymentem kaliskim”. Po roku 2000 prowadziła szkolenia w ramach projektów unijnych, rozwijających kompetencje nauczycieli prowadzących zajęcia z techniki.
Uczestniczyła jako prelegent w wielu konferencjach międzynarodowych (np. Holandia, Wielka Brytania – Uniwersytet Oxford). Prowadziła liczne konferencje w zakresie zajęć praktyczno-technicznych dla nauczycieli w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym w Kaliszu, a także na terenie całego kraju (m.in. spotkania autorskie po wydaniu książek przez WSiP, PWN).
Publikacje
Aniela Nowak, ABC konstruktora: zeszyt ćwiczeń do techniki dla gimnazjum, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2009.
Aniela Nowak, Jeżdżę rowerem: technika: zeszyt ćwiczeń dla klas IV-VI szkoły podstawowej, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2005.
Aniela Nowak, Projektuję: technika: zeszyt ćwiczeń dla klas IV-VI szkoły podstawowej, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2005.
Od świętego Mikołaja do świętego Marcina. Część I o różnych ozdobach, dekoracjach i upominkach na cały Boży rok, Aniela Nowak (projekty przygotowała i opisała.), VERBINUM – Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa 2002.
Od Świętego Mikołaja do Świętego Marcina (wycinanka cz.2) O różnych ozdobach, dekoracjach i upominkach na cały Boży rok, Aniela Nowak (opracowanie), Wydawnictwo VERBINUM, Warszawa 2002.
Aniela Nowak, Jestem konstruktorem. Program nauczania i przewodnik nauczyciela techniki w gimnazjum, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2001.
Aniela Nowak, Jestem konstruktorem: zeszyt ćwiczeń do techniki i wychowania komunikacyjnego dla gimnazjum, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2001.
Aniela Nowak, Józef Nowak, Jolanta Nowak, Jestem projektantem: zeszyt ćwiczeń do techniki dla klas IV-VI szkoły podstawowej, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2000.
Aniela Nowak, Program nauczania techniki w klasach IV-VI szkoły podstawowej, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2000.
Aniela Nowak, Jolanta Nowak, Józef Nowak, Jestem rowerzystą – zeszyt ćwiczeń dla wychowaców, klasa 4-6, szkoła podstawowa, Wydawnictwo Szkolne PWN , 2000.
Aniela Nowak, Technika dla klasy 1-3 szkoły podstawowej: przewodnik metodyczny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.
Praktyki uczniowskie w szkole podstawowej (materiały metodyczne do użytku wewnętrznego), praca zbiorowa pod red. Aniela Nowak; Instytut Kształcenia Nauczycieli im. Wł. Spasowskiego. Oddział Doskonalenia Nauczycieli w Kaliszu, Kalisz 1988.
Aniela Nowak, Technika dla klasy 1 szkoły podstawowej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998.
Aniela Nowak, Technika dla klasy 2 szkoły podstawowej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998.
Jerzy Nowak, Aniela Nowak, Józef Nowak, Technika z wychowaniem komunikacyjnym: zeszyt przedmiotowy z ćwiczeniami. Kl. 7, Hetman, Sieradz 1998.
Aniela Nowak, Technika dla klasy 2 szkoły podstawowej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998.
Jerzy Nowak, Aniela Nowak, Eugeniusz Raj,Technika z wychowaniem komunikacyjnym klasy IV-VIII – przewodnik dla nauczyciela, Hetman, Sieradz 1997.
Aniela Nowak, Jerzy Nowak, Technika z wychowaniem komunikacyjnym klasa 5 – zeszyt przedmiotowy z ćwiczeniami, Hetman, Sieradz 1997.
Aniela Nowak, Jerzy Nowak, Józef Nowak, Technika z wychowaniem komunikacyjnym klasa 7 – zeszyt przedmiotowy z ćwiczeniami, Hetman, Sieradz 1997.
Aniela Nowak , Jerzy Nowak, Eugeniusz Raj, Technika z wychowaniem komunikacyjnym klasa 7 bis – zeszyt przedmiotowy z ćwiczeniami, Hetman, Sieradz 1997.
Aniela Nowak, Jerzy Nowak, Eugeniusz Raj, Technika z wychowaniem komunikacyjnym klasa 8 – zeszyt przedmiotowy z ćwiczeniami, Hetman, Sieradz 1997.
Kościelec Kaliski dawniej i dziś, Aniela Rutkowska-Nowak i inni: Józef Wojciech Krenz (cz. 4, Mieszkańcy parafii. Portret reporterski z cyklu „Twarze i słowa”.), J.W. Krenz, Kalisz 1995.
Aniela Nowak, Jerzy Nowak, Technika zeszyt przedmiotowy z ćwiczeniami kl. IV, Stentor, Warszawa 1994.
Aniela Nowak, Jerzy Nowak, Technika zeszyt przedmiotowy z ćwiczeniami kl. V, Stentor, Warszawa 1994.
Aniela Nowak, Jerzy Nowak, Technika zeszyt przedmiotowy z ćwiczeniami kl. VI, Stentor, Warszawa 1994.
Aniela Nowak, Jerzy Nowak, Józef Nowak, Technika: zeszyt przedmiotowy z ćwiczeniami: kl. VII, Stentor, Warszawa 1994.
Nagrody i odznaczenia
Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi przyznany przez Prezydenta RP za całokształt pracy w szkolnictwie.
Wielokrotna nagroda Ministra Oświaty za zasługi dla oświaty.
Wielokrotna nagroda Kuratora Oświaty w Kaliszu.
Powiązanie z Kościelcem
Aniela Nowak zawsze chętnie wracała do Kościelca, miejsca swojego dzieciństwa i młodości. Z Kościelcem związane były ważne wydarzenia z jej życia. Tu spędziła trudny, ale ubogacony przez liczne rodzeństwo oraz koleżanki i kolegów z sąsiedztwa, czas dzieciństwa okresu wojny. Tutaj spędzała wiele lat na łonie natury z uwagi na położenie jej domu rodzinnego w bezpośrednim sąsiedztwie lasu. W Kościelcu, w miejscowym kościele pw. Św. Wojciecha została ochrzczona, zawarła związek małżeński, w domu rodzinnym odbyło się jej wesele, tu również obchodziła swoje rocznice ślubu. Często bywała w miejscowej szkole, gdzie, jako doradca metodyczny, pomagała, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem. Współpracowała z miejscowymi nauczycielami w trakcie opracowywania swoich podręczników. Jako pierwsza i jedyna napisała książkę o Kościelcu „Kościelec Kaliski dawniej i dziś„, w której przedstawia dzieje Kościelca, historię miejscowego kościoła oraz sylwetki ludzi z Kościelcem związanych.
Aniela Nowak zmarła w Warszawie 24 sierpnia 2008 r. Pochowana została 31 sierpnia na cmentarzu w Starej Miłosnej k. Warszawy.
Znaczenie postaci
Jako autorka wielu podręczników, programów nauczania przyczyniła się do rozwoju polskiej oświaty. Swoją pracą oraz przywiązaniem do rodzinnego Kościelca, przez napisanie książki o miejscowości, z której pochodziła, dała przykład patriotycznej postawy, godnej naśladowania przez młode pokolenia, dla których tworzyła.
Żródła
Informacje od Pani Jolanty Nowak-Jurczyńskiej córki Anieli Nowak.
Informacje od Pana Władysława Rutkowskiego brata Anieli Nowak.