Dzieciństwo

Marian Gołębiewski urodził się 22 września 1937 roku we wsi Trzebuchów, obecnie gmina Osiek Mały, powiat kolski. Mama miała na imię Cecylia (z domu Perzyńska), a tata Władysław. Był najmłodszym z siedmiorga rodzeństwa, z których troje zmarło niedługo po urodzeniu.
Wczesne dzieciństwo przyszłego księdza przypadło na czas II wojny światowej. Mimo niewielu lat, w pamięci małego chłopca utrwaliły się niektóre wydarzenia. Niemcy zmienili polskie nazwy wsi i miast na niemieckie – wieś Trzebuchów nazwano Steinacker. W Kole, pobliskim mieście, zatrzymano w „łapance” najstarszą siostrę i wywieziona ją do przymusowej pracy do Niemiec. Po konfiskacie mienia, państwo Gołębiewscy zmuszeni byli podjąć pracę w majątku zarządzanym przez Niemca o nazwisku Brunett, gdzie syn nosił im na pole posiłki. Niemcy zniszczyli zabytkowy Kościół parafialny w Dębach Szlacheckich i zamienili go na stolarnię. Polskie dzieci nie mogły pobierać nauki w szkołach. W pamięci chłopca zapisało się oczekiwanie na koniec wojny.

Lata szkolne

W wrześniu 1944 roku Marian Gołębiewski ukończył 7 lat. Po wyzwoleniu, w lutym 1945 roku zgłosił się do Publicznej Szkoły Powszechnej stopnia III-go w Dębach Szlacheckich, jednak z powodu dużej ilości dzieci mógł rozpocząć naukę dopiero we wrześniu 1945 roku. Szkoła trwała wówczas 7 lat, a klasy liczyły ponad 40 uczniów. Był pilnym uczniem, a świadczą o tym oceny na każdy z czterech semestrów w roku. Rzadko opuszczał lekcje. Pod wpływem jednej z lektur, marzył, by zostać marynarzem i podróżować po całym świecie. W latach szkolnych zrodziła się też inna pasja. Pewnego dnia kolega podarował mu małą książeczkę: była to Ewangelia św. Jana, której pierwsze słowa zrobiły na nim ogromne wrażenie – „Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo…”. Na zainteresowanie Biblią mógł mieć wpływ również nauczyciel religii, ksiądz Karol Mendera. Ksiądz studiował nauki biblijne w Rzymie i uzyskał tam stopień licencjata. W czasie lekcji religii niezwykle ciekawie opowiadał historie Starego Testamentu, przez co wzbudzał zainteresowanie Pismem Świętym.
Przyszły arcybiskup w latach szkolnych, prawdopodobnie od trzeciej klasy, był ministrantem. By dobrze sprawować tę posługę nauczył się odpowiednich tekstów po łacinie, czyli tzw. ministrantury.
Szkołę ukończył w 1952 roku uzyskując na ostatni semestr oceny bardzo dobre ze wszystkich przedmiotów.

Seminarium

Po ukończeniu szkoły powszechnej zdał egzaminy do Niższego Seminarium Duchownego we Włocławku i tam kontynuował swą edukację. Szczególnie cenił sobie lekcje łaciny, języka francuskiego, matematyki, języka polskiego. Również i inne przedmioty prowadzone były na bardzo dobrym poziomie. Maturę w seminarium zdał bardzo dobrze. Postanowił jednak, zdać dodatkowo państwowy egzamin dojrzałości. Było to nie lada wyzwaniem – w 1956 roku, w Liceum im. Jan Matejki w Poznaniu, zdał eksternistycznie maturę, która obejmowała 13 przedmiotów. Zdecydował się kontynuować naukę w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Był bardzo pracowitym i jednym z najzdolniejszych studentów. 24 czerwca 1962 roku, w uroczystość Narodzin św. Jana Chrzciciela, przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Antoniego Pawłowskiego.

Praca duszpasterska

Jako neoprezbiter został skierowany do parafii w Ślesinie. Praca z dziećmi i młodzieżą, przynosiła mu wiele radości i satysfakcji. Był blisko ludzi, poznawał ich problemy. Następną placówką w pracy duszpasterskiej była parafia w Zduńskiej Woli.

Pogłębione studia nad Biblią

W roku 1966 podjął trzyletnie studia na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Specjalizował się w tematyce biblijnej. Pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. Stanisława Łacha napisał pracę p.t.: „Ewolucja prawa jubileuszu (Kpł 25)”. Na podstawie tej pracy, w październiku 1968 roku, otrzymał stopień magistra i licencjat z teologii. Gdy po kilku latach starań otrzymał w końcu paszport, rozpoczął studia w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie. Studia były trudne, ale dzięki swojej pracowitości uzyskał w 1971 roku licencjat nauk biblijnych. W ciągu kolejnych pięciu lat powstawała następna praca o tematyce biblijnej: „Analiza literacka i teologiczna Iz. 54-55. Przymierze wieczne z Nową Jerozolimą”. Rozprawę doktorską napisał w języku francuskim pod kierunkiem prof. R. P. Merendino. Na jej podstawie otrzymał stopień doktora nauk biblijnych. Aby tego dokonać musiał wcześniej zdać egzamin z języka francuskiego, angielskiego i niemieckiego. Nieodzowna była również znajomość takich języków jak: hebrajski, aramejski, grecki i łacina. Studia w Rzymie zmusiły poliglotę do posługiwania się również językiem włoskim.

Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku

We wrześniu 1976 roku, ks. dr Marian Gołębiewski rozpoczął pracę dydaktyczną w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Prowadził wykłady ze Starego Testamentu, języka greckiego, łacińskiego i angielskiego.

W latach 1978-1986 pracował w redakcji dwumiesięcznika „Ateneum Kapłańskie”, na łamach którego publikował też swoje artykuły naukowe. Przez trzy lata, począwszy od 1981 roku, był prefektem studiów, a potem do 1992 roku piastował funkcję Rektora swojej Alma Mater. Jednocześnie, od 1980 roku prowadził zajęcia ze Starego Testamentu na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej(ATK) w Warszawie. W tej uczelni otrzymał następny stopień naukowy – doktora habilitowanego. Również i tym razem przyczyniły się do tego studia nad Biblią. Była to rozprawa pod tytułem: „Hymny samopochwalne Jahwe u Deutero-Izajasza (40-48). Studium literacko-krytyczno-teologiczne”. W grudniu 1994 roku objął stanowisko kierownika Katedry Biblistyki Starego Testamentu w ATK. Pod jego kierunkiem napisano kilkadziesiąt prac magisterskich i licencjackich.

W 1995 roku, w przeddzień swoich urodzin, otrzymał nominację na stanowisko profesora nadzwyczajnego Wydziału Teologicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.

Biskup Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej

Dnia 20 lipca 1996 roku papież Jan Paweł II mianował ks. prof. Mariana Gołębiewskiego biskupem koszalińsko-kołobrzeskim. Uroczyste objęcie władzy nad diecezją tzw. ingres, miał miejsce w dniu 31 sierpnia 1996 roku w katedrze koszalińskiej pw. Niepokalanego Poczęcia Maryi Panny. Święcenia biskupie przyjął z rąk ówczesnego Nuncjusza Apostolskiego Józefa Kowalczyka. Jego biskupim zawołaniem było: „Ad imaginem Tuam”. Ten łaciński tekst oznacza „na obraz i podobieństwo Twoje” i został zaczerpnięty z Księgi Rodzaju. Biskup Gołębiewski w każdym człowieku starał się dostrzegać obraz Boga. Był blisko spraw, które na co dzień dotykały zwykłych ludzi: brak pracy, bieda, duże odległości od parafii. Powołał Fundację Niesienia Pomocy Młodzieży Wiejskiej, aby biedna młodzież mogła zdobyć choć średnie wykształcenie.
Biskup wyznaje zasadę, że „kto poznaje Pismo Święte, ten lepiej poznaje Chrystusa”. Zachęcał do osobistej lektury Pisma Świętego poprzez takie formy duszpasterstwa biblijnego jak: apostolat biblijny, rodzinny kwadrans biblijny, kręgi biblijne, peregrynacja – uroczyste wędrowanie -Biblii po rodzinach. Angażował zwykłych ludzi w życie Kościoła.
Diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej służył przez prawie osiem lat.

Arcybiskup Metropolita Wrocławski

24 kwietnia 2004 odbył się ingres do katedry pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu. Tym razem Jan Paweł II mianował bp. Mariana Gołębiewskiego Arcybiskupem Metropolitą Wrocławskim (3 kwietnia 2004 roku). Tym samym został też Wielkim Kanclerzem Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu.
W 2008 roku, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu przyznał arcybiskupowi tytuł doctora honoris causa.
Arcybiskup troszczył się, aby i w archidiecezji wrocławskiej ludzie byli blisko Słowa Bożego. W jego sercu zrodził się pomysł, aby rok kościelny 2010/2011 ogłosić Rokiem Biblijnym. Hasło przewodnie brzmiało: „Aby słowo Boże stało się dla nas żywe – skuteczne – przenikające”. Miało to związek z trzyletnim ogólnopolskim programem: „Kościół domem i szkołą komunii”. Na Papieskim Wydziale Teologicznym powstało pierwsze w Polsce Podyplomowe Studium Biblijne.
Każdego roku patron katedry przypominał arcybiskupowi o święceniach kapłańskich, które wypadły akurat w uroczystość Narodzenia św. Jana Chrzciciela. W 2012 roku arcybiskup obchodził uroczystość 75 urodzin i 50-lecie przyjęcia święceń kapłańskich. Uczestnicy uroczystości jubileuszowej wspominali jego liczne zasługi dla Kościoła i regionów. Przede wszystkim jednak wyrażali wdzięczność za fascynację Pismem Świętym i wieloletnie studia nad tą Księgą Ksiąg.
Dla młodych ludzi pełnych pasji i realizujących swoje cele ufundował Nagrodę Metropolity Wrocławskiego. Nagroda była przyznawana każdego roku pięciu najlepszym, wrocławskim studentom.
Otwarty i pełen szacunku dla innych wspólnot religijnych gościł na uroczystościach m.in. Bożego Narodzenia i Wielkanocy w katedrze Ukraińskiego Kościoła Grekokatolickiego, a jego biskupa zapraszał do wrocławskiej archikatedry.
16 czerwca 2013 roku ks. abp Marian Gołębiewski przeszedł na emeryturę.

Dialog chrześcijańsko i polsko-żydowski

W 1965 roku, w czasie Soboru Watykańskiego II przyjęto dokument: „Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich”. Po tym wydarzeniu rozwinął się w Kościele dialog chrześcijańsko – żydowski. Ks. dr Marian Gołębiewski, uznany biblista, został zaproszony w 1986 roku do pracy w Podkomisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem. By lepiej przygotować się do tego zadania, uczestniczył w 6 tygodniowym seminarium naukowym w Spertus College of Judaica w Chicago. Bardzo cenne były dla niego nie tylko wykłady, ale również spotkania ze wspólnotami żydowskimi. Patronował obchodom Dnia Judaizmu jako jednej z form duszpasterstwa biblijnego.

Związek z parafią w Dębach Szlacheckich

Ks. abp Gołębiewski nie zapomniał o swoich korzeniach. Utrzymuje stały kontakt z rodzimą parafią w Dębach Szlacheckich. Tu został ochrzczony i przystąpił do Pierwszej Komunii Świętej. W dniu 1 lipca 1962 roku, jako nowo wyświęcony kapłan, sprawował swoją pierwszą mszę – mszę prymicyjną. Następna taka msza w parafii odbyła się dopiero po 45 latach, a ksiądz arcybiskup wygłosił z tej okazji kazanie. Wcześniej w 2003 roku wziął udział w uroczystościach poświęcenia obrazu Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w głównym ołtarzu świątyni. W maju 2012 roku w macierzystej parafii obchodził złoty jubileusz święceń kapłańskich.
Powracał również do szkoły podstawowej. W 1997 roku wyświęcił wyremontowany i powiększony budynek szkolny, gościł również w nim w 2005 roku.

Praca w komisjach

Ks. abp Marian Gołębiewski angażował się w pracę wielu Komisji i Rad Konferencji Episkopatu Polski. Między innymi był członkiem Rady ds. Apostolstwa Świeckich, Zespołu Biskupów ds. Społecznych Aspektów Intronizacji Chrystusa Króla, Zespołu Biskupów ds. Duszpasterskiej Troski o Radio Maryja, Rady Ekonomicznej, Rada Naukowej, Rady Ds. Dialogu z Judaizmem, Komisji Nauki Wiary, Papieskiej Rady Duszpasterstwa Migrantów i Podróżnych.

Znaczenie postaci

Arcybiskup Marian Gołębiewski od 2013 roku przebywa na emeryturze. Jednym z jego stałych zajęć w ciągu dnia, oprócz posług duszpasterskich, jest pisanie pamiętnika z całego swojego życia.
Jest znanym i cenionym biblistą, obdarzonym szczególnymi uzdolnieniami, a jednocześnie tytan pracy. Spełnił swoje dziecięce marzenia o podróżowaniu po całym świecie: odwiedził wiele krajów na każdym kontynencie. Całe życie poświęcił pasji jaką stała się dla niego Biblia. Jej treści wybrzmiewały w każdej homilii, liście, konferencji, czy zwykłym spotkaniu.
Wierzy, że w każdym środowisku dzieci powinny się uczyć i mogą wiele osiągnąć. Nie powinny koncentrować się na ograniczeniach. Świat jest otwarty również dla tych z małych miejscowości i niezbyt zamożnych rodzin. Wszyscy mają szanse. Kluczem jest determinacja i systematyczna praca. Każdy może odegrać pozytywną rolę w społeczeństwie i przynieść chlubę swojej małej miejscowości, z której pochodzi.
Ks. abp Marian Gołębiewski jest dumą mieszkańców gminy Osiek Mały.

Źródła:
1. Gołębiewski M., W blasku jubileuszu. Nauczanie pasterskie, Wrocław 2012.
2. Rzeka o nazwie Biblia. Rozmowa z ks. abp. Marianem Gołębiewski Metropolitą Wrocławskim, Warszawa 2011.
3. Ad imaginem Tuam. Księga Jubileuszowa dla uczczenia Arcybiskupa Mariana. Gołębiewskiego. Pod redakcją ks. prof. Waldemara Irka, Tom I, Wrocław 2012.
4. Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje. Poznań 1968.
5. Pismo Święte Nowego Testamentu, Palottinum- Warszawa 1991.
6. Arkusz ocen sprawowania i postępów w nauce ucznia. Archiwum Zespołu Szkół w Dębach Szlacheckich.
7. Księgi parafialne, archiwum Urzędu Stanu Cywilnego w Urzędzie Gminy Osiek Mały.
8. Niedziela 26(412), 24 czerwca 2012.
9. Przegląd Kolski nr 21, 22-28 maja 2012.
10. Wywiad z ks. abp. Marianem Gołębiewskim przeprowadzony w dniu 21 marca 2015 r.

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,