Pochodzenie
Maria Bajer (nazwisko panieńskie Grudzińska – Wackermann) urodziła się 4 maja 1956 roku w Ostrzeszowie, w województwie wielkopolskim. Rodzice: Lubomira i Antoni. Rodzeństwo: bracia Jerzy i Wacław (1943 – 1998).
Jej rodzina pochodzi z kresów wschodnich, z Łozin, w których znajdował się ich majątek ziemski, w którym urodził się Jej ojciec Antoni.
W 1945 roku zostali stamtąd wypędzeni i zmuszeni do wyjazdu do Polski. Osiedlili się w okolicach Gorzowa Wielkopolskiego.
Matka Lubomira (córka przedwojennego burmistrza miejscowości Bursztyn pod Stanisławowem, zamordowanego przez NKWD w 1942 roku), znalazła pracę w szkole. Ojciec – Antoni Wackermann (były ziemianin), nie mógł znaleźć pracy, a jedynym zatrudnieniem jego stała się „posada” wozaka w lesie. W 1948 roku zmienił nazwisko na Grudziński, co dało mu możliwość bardziej unormowanego życia w komunistycznej Polsce.
Edukacja
1971 rok – Szkoła Podstawowa im. Karola Świerczewskiego w Ostrzeszowie.
1975 rok – Liceum Pedagogiczne.
1975 -1977 – Studium Wychowania Przedszkolnego.
1977 -1980 – Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku.
1980 -1982 – Filologia Polska na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
2002 – 2003 – Studia Podyplomowe w zakresie dydaktyki literatury i języka polskiego.
Rodzina
Mąż: Marian Bajer.
Dzieci: Michał Bajer (urodzony w 1981 roku).
Praca zawodowa
W latach 1983 – 2007 pracowała w Szkole Podstawowej w Golęczewie jako nauczyciel języka polskiego.
Od 1994 – 2000 roku była dyrektorem Szkoły Podstawowej w Golęczewie.
W 2007 roku rozpoczęła pracę w Zespole Szkół im. Ojca Mariana Żelazka w Chludowie jako nauczyciel języka polskiego, gdzie pracuje do dziś.
Aktywność w środowisku lokalnym
W 1984 roku walnie przyczyniła się do renowacji Figury Maryi Królowej Polski w Golęczewie oraz instalacji w jej pobliżu tablicy upamiętniającej Golęczewian poległych w czasie II wojny światowej.
W latach 1995 – 1998 zorganizowała w Szkole Podstawowej w Golęczewie dwutygodniowe turnusy pod kierunkiem profesora Lecha Zimowskiego – dla studentów architektury, archiwizujących zabytkowe obiekty, i Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu)- pod kierunkiem profesor Teresy Bardzińskiej – Bonenberg, wykonujących szkice starych domów w Golęczewie.
W 1997 roku włączyła się w pomoc powodzianom z Opola i okolicznych wsi. Było to 17 rodzin (głównie matki z dziećmi), które rozlokowano w domach Golęczewian.
W okresie sześciu lat bycia dyrektorem Szkoły Podstawowej w Golęczewie doprowadziła do oddania do użytku nowego budynku szkolnego i zakończenia remontu starego.
W 2003 roku, w trosce o unikatowe zabytki Golęczewa (w celu ich ochrony przed całkowitą dewastacją), utworzyła Stowarzyszenie Golęczewian.
12 listopada 2005 roku zorganizowała sesję popularno-naukową i wystawę z okazji setnej rocznicy funkcjonowania szkoły w Golęczewie.
Uczestniczyła w organizacji gminnych obchodów 250 rocznicy urodzin „Ojca Teatru Polskiego”. 14 kwietnia 2007 roku, jako prezes Stowarzyszenia Golęczewian, wraz z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, współorganizowała konferencję teatrologiczną „Wojciech Bogusławski – in memoriam”.
W 2009 roku współorganizowała sesję popularno-naukową w Zespole Szkół im. Ojca Mariana Żelazka w Chludowie, pt. „Edukacja dla demokracji”.
W 2013 roku współorganizowała sesję popularno-naukową z okazji 700- lecia Golęczewa.
Była również organizatorem gminnych uroczystości upamiętniających tę rocznicę.
Jako dyrektor Szkoły Podstawowej w Golęczewie i prezes Stowarzyszenia Golęczewian, Maria Bajer blisko współpracowała z lokalnymi organizacjami. Były nimi: Koło Gospodyń Wiejskich w Golęczewie, Ochotnicza Straż Pożarna w Golęczewie, Centrum Kultury gminy Suchy Las, Klub sportowy GKS Golęczewo. Utrzymywała również współpracę z regionalnymi i lokalnymi mediami (Gazeta Wyborcza, Gazeta Wielkopolska, Miesięcznik Sucholeski i Gazeta Sucholeska), a także z instytucjami naukowymi i kulturalnymi z całej Polski.
Maria Bajer jest nie tylko popularyzatorem historii Golęczewa i jego okolic wśród mieszkańców gminy i regionu. Jest również autorem licznych artykułów poświęconych sylwetkom zasłużonych Wielkopolan (głównie związanych z ideą pracy organicznej).
Pasje
Literatura (czyta ogromne ilości książek), słowotwórstwo, historia języka polskiego (zabawy słowem), podróże.
Ponad to interesuje się szeroko rozumianą sztuką (zwłaszcza plastyką i malarstwem). Jest autorką licznych artykułów poświęconych sylwetkom wybitnych malarzy i ich twórczości. Przykładami są prace poświęcone Edwardowi Hartwigowi i Norbertowi Skupniewiczowi.
Znaczenie postaci
Za największy swój sukces uważa wprowadzenie Golęczewa do regionalistyki i współczesnej publikacji krajoznawczej. Poza tym, szczyci się osiągnięciami swoich uczniów i wychowanków, z którymi utrzymuje kontakt. Ale to nie wszystko. Najbardziej cenioną przez nią nagrodą jest „znalezienie się” w książce Małgorzaty Musierowicz „Kalamburka”. Tak się złożyło, że tytuł pracy magisterskiej Marii Bajer brzmi: „Morze w kropli, czyli o powieściach Małgorzaty Musierowicz” (z 1993 roku). Pisarka czytała ją i nawiązała do niej właśnie w „Kalamburce”, wydanej w 2003 roku. „Kropla w morzu – powiedziała Stefania. To z kropel składa się morze – odpowiedziała żywo kierowniczka (…).”
„Praca jest naszym największym skarbem i błogosławieństwem – powiedziała kierowniczka, wsparta o swoją kulę, zmordowana i niespodziewanie poetycka. – Praca podźwignie Polskę, a nam pozwoli wrócić do życia i wyleczyć nasze rany”.
Maria Bajer jest osobą lubianą i szanowaną,cenionym nauczycielem i wychowawcą. Jako Dyrektor Szkoły Podstawowej w Golęczewie służyła radą i pomocą w sprawach metodycznych, merytorycznych i wychowawczych. Dbała o rozwój zawodowy nauczycieli i własny. Jej wielką zasługą jest niedopuszczenie do likwidacji tej szkoły, a następnie doprowadzenie do jej kapitalnego remontu i rozbudowy. W swoich działaniach potrafiła zjednoczyć wokół wspólnego celu społeczność lokalną i doprowadzić do jego realizacji. Ponad to, prowadziła owocną współpracę z organizacjami wiejskimi, jak: Ochotnicza Straż Pożarna czy Koło Gospodyń Wiejskich. Przyczyniła się do powstania w Golęczewie klubu piłkarskiego r. GKS Golęczewo, a także świetlicy środowiskowo – terapeutycznej. Organizowała liczne imprezy jak: dożynki wiejskie i gminne, akademie rocznicowe i patriotyczne, święta rodzinne – Dzień Seniora, wystawy rocznicowe (na przykład wystawę etnograficzną z okazji 40- lecia Koła Gospodyń Wiejskich w Golęczewie), współorganizowała sesje popularno-naukowe i uroczystości gminne (na przykład z okazji 250 – rocznicy urodzin Wojciecha Bogusławskiego).
W 2013 roku, na jej zaproszenie, do Zespołu Szkół im. Ojca Mariana Żelazka w Chludowie, w ramach Międzynarodowego Listopada Poetyckiego, przyjechał na spotkanie z młodzieżą poeta – Lech Konopiński.
W swoich publikacjach Maria Bajer popularyzowała historię Golęczewa i okolicznych terenów, a także sylwetki zasłużonych Wielkopolan.
Źródła
Chruszczewski Ryszard, Zarys historii gminy Suchy Las i jej mieszkańców, Poznań 2010.
Gazeta Sucholeska, lat 1991 – 1995 i 2004 – 2015.
Kronika Szkoły Podstawowej w Golęczewie.
Miesięcznik Sucholeski, lata 1995 – 2004.
Sucholeski Magazyn Mieszkańców Gminy, lata 2012 – 2015.
Wywiad przeprowadzony przez uczestników Projektu z Marią Bajer w dniu 21 marca 2015 roku w Golęczewie.
Prywatne materiały archiwalne Marii Bajer, udostępnione do realizacji biogramu.
Dostępne publikacje Marii Bajer (Marii Wackermann).
Wykaz prac autorstwa i współautorstwa Marii Bajer
Wackermann Maria, W Suchym Lesie Duch Zachodu, w: Gazeta Wyborcza z 19 marca 1992 r.
Wackermann Maria, Wymarła kasztelania, w: Gazeta Wielkopolska z 3 – 5 kwietnia 1992 r.
Wackermann Maria, Zostało tylko gwiaździste niebo, w: Gazeta Wielkopolska z 10 – 12 kwietnia 1992 r. /O ruinach kościoła w Chojnicy/.
Wackermann Maria, Tajemnicze moczary, w: Gazeta Wielkopolska z 17 – 19 kwietnia 1992 r. /O Puszczy Nadnoteckiej/.
Wackermann Maria, Jeziora wśród grzybów, w: Gazeta Wielkopolska z 15 – 17 maja 1992 r. /O Puszczy Nadnoteckiej/.
Wackermann Maria, Blaski i nędze Wierzenicy, w: Gazeta Wielkopolska z 29 – 30 maja 1992 r.
Wackermann Maria, Skazany na przestrzeń, w: Gazeta Wielkopolska z 8 czerwca 1992 r.
Wackermann Maria, Na upały ? Tylko Wełna !, w: Gazeta Wielkopolska z 12 – 14 czerwca 1992 r.
Wackermann Maria, Zderzenia światów to specjalność Moraska, gazeta Wielkopolska z 19 – 21 czerwca 1992 r.
Wackermann Maria, Skrzydlaty rycerz nad siedzibą mniszek, w: Gazeta Wielkopolska z 26 – 28 czerwca 1992 r.
Wackermann Maria, Greckie wazy i żubry, w: Gazeta Wielkopolska z 3 lipca 1992 r.
Bajer Maria, Korepetytor i kapitalista, w: Gazeta Wielkopolska z 6 stycznia 1993 r. /O Hipolicie Cegielskim/.
Bajer Maria, Chłopski król – herbu Gozdawa, w: Gazeta Wielkopolska z 16 stycznia 1993 r. /O Maksymilianie Jackowskim/.
Bajer Maria, Panna Bibianka, w: Gazeta Wielkopolska z 23 stycznia 1993 r. /O Bibiannie i Jędrzeju Moraczewskich/.
Bajer Maria, Ksiądz dobrodziej, w: Gazeta Wielkopolska z 30 stycznia 1993 r. /O ks. Piotrze Wawrzyniaku/.
Bajer Maria, Pisarz, który nie wszedł do literatury, w Gazeta Wielkopolska z 20 marca 1993 r. /O Józefie Chociszewskim/.
Bajer Maria, Miłosne serce i otwarta kasa, w: Gazeta Wielkopolska z 23 kwietnia 1993 r. /O Karolu Marcinkowskim/.
Bajer Maria, Wielkopolanin z własnej woli, w: Gazeta Wielkopolska z 19 lipca 1993 r. /O Franciszku Dobrowolskim/.
Bajer Maria, Narodowiec, ale nie fanatyk, w: Gazeta Wielkopolska z 24 lipca 1993 r. /O Bernardzie Chrzanowskim/.
Bajer Maria, Mickiewiczowie w Wielkopolsce, w: Gazeta Wielkopolska z 14 sierpnia 1993 r. /O Franciszku i Adamie Mickiewiczach/.
Bajer Maria, Dał Poznaniowi uniwersytet, w: Gazeta Wielkopolska z 14 października 1993 r. /O Heliodorze Święcickim/.
Bajer Maria, Głosiciel prawd wciąż niepokornych, w: Gazeta Wielkopolska z 2 listopada 1993 r. /O Auguście Cieszkowskim/.
Bajer Maria, Pan na Turwi, w: Gazeta Wielkopolska z 13 listopada 1993 r. /O Dezyderym Chłapowskim/.
Bajer Maria, Kariera Calliera, w: Gazeta Wielkopolska z 26 stycznia 1994 r. /O Edmundzie Callierze/.
Bajer Maria, Lorentowicz Alina, czarownice, w Gazeta Wielkopolska z 29 stycznia 1994 r.
Bajer Maria, Przeciwników zmuszał do milczenia, w: Gazeta Wielkopolska z 3 lutego 1994 r. /O Kazimierzu Kantaku/.
Bajer Maria, Byłem głupcem złudzeń i omamów, w: Gazeta Wielkopolska z 1 marca 1994 r. /O Ryszardzie Berwińskim/.
Bajer Maria, Pan na Manieczkach, w: Gazeta Wielkopolska z 10 marca 1994 r. /O Józefie Wybickim/.
Bajer Maria, Patriotyzm bez polityki, w: Gazeta Wielkopolska z 20 marca 1994 r. /O Emilii Szczanieckiej/.
Bajer Maria, Co mały człowiek… może, w: Miesięcznik Sucholeski nr 9, czerwiec 1996 r.
Bajer Maria, Święto Niepodległości na rowerach, w: Miesięcznik Sucholeski nr 13 – 14, listopad – grudzień 1996 r.
Bajer Maria, Niedziela w Golęczewie, w: Miesięcznik Sucholeski nr 26, lipiec 1998 r.
Bajer Maria, Pogoda jest zawsze, czasem tylko pada deszcz, Miesięcznik Sucholeski nr 30, listopad 1998.
Bajer Maria, Golęczewo szkoła otwarta, w: Miesięcznik Sucholeski nr 35, maj 1999 r.
Bajer Maria, Golęczewo – turystyczny atut Gminy Suchy Las, w: Miesięcznik Sucholeski nr 74, czerwiec 2003 r.
Wackermann Maria, Fotografie Edwarda Hartwiga (1909 – 2003). Światłoczuły malarz, DiGiTouch gallery, 6. 12. 2003 – 30. 01. 2004.
Bajer Maria, Marzannę czy zabrać do Genewy ? w: Polonistyka nr 2, luty 2004 r.
Jubileusz 2005 Golęczewo, redakcja zbioru Maria Bajer, Golęczewo, 2007 r.
Wojciech Bogusławski in memoriam, redakcja zbioru, wybór i opracowanie Maria Bajer, Danuta Kamińska, Golęczewo 2007 r.
Bajer Maria, Edukacja dla demokracji, w: Gazeta Sucholeska nr 9, październik 2009 r.
Edukacja dla demokracji. 20 lat demokracji w gminie Suchy Las, opracowanie i redakcja zbioru Maria Bajer, Golęczewo 2009 r.
Bajer Maria, Golęczewo – wieś z zabudową szachulcową, w: Kronika Powiatu Poznańskiego nr 2, 2011 r.
Jubileusz 700- lecia Golęczewa, wybór, opracowanie i redakcja zbioru Maria Bajer, Golęczewo 2013 r.