Pochodzenie
Władysław Bąk urodził się w Holthausen w Westfalii 23.03.1913 roku. Rodzice Jan i Franciszka z domu Wolniak wywodzili się z rodzin chłopskich ze wsi Orla pod Koźminem. Władysław do czwartego roku życia przebywał w Westfalii i latem 1917 r. rodzice przywieźli go wraz z młodszym bratem do dziadków, do wsi Wyki pod Koźminem. Powodem była pogarszająca się sytuacja żywnościowa w Niemczech. Rodzice wrócili z Niemiec w 1919 roku.
Edukacja
Władysław rozpoczął naukę w Szkole Powszechnej w Budach. W 1923 roku zdał egzamin i został przyjęty do Miejskiego Gimnazjum Koedukacyjnego w Koźminie. Był dobrym uczniem. Interesował się naukami biologicznymi i matematyką. Ponadto 28 czerwca 1930 roku wystąpił w inscenizacji „Odprawa posłów greckich” jako Ulisses. W 1930 roku ze względu na zamknięcie Gimnazjum w Koźminie kontynuował naukę w Gimnazjum w Pleszewie. W 1933 roku zdał maturę. Zdał egzamin na studia medyczne. Studiował na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, na wydziale medycyny w Poznaniu. Nauka nie sprawiała mu trudności. Od III roku studiów rozpoczął pisanie skryptów, których wydawaniem zajął się kolega ze studiów. Napisał skrypty z zakresu chorób tropikalnych, zoologii, chemii, fizyki, patologii, histologii, fizjologii z anatomii mózgowia. Dochód ze sprzedaży skryptów przyczynił się do wzrostu małego budżetu studenckiego. W 1937 roku brał udział w szkoleniu w ramach Ligi Obrony Przeciwlotniczej w Koźminie. Wykładał działania gazów bojowych i obrony przed nimi. W dniu 25.03.1939 r. dziekan wydziału lekarskiego prof. Dąbrowski wręczył mu dyplom ukończenia studiów. Jako lekarz musiał odbyć po studiach roczny staż podyplomowy.
Praca
01.04.1939 roku rozpoczął pracę jako stażysta pod kierunkiem dyrektora szpitala chirurga dr Rudolfa Blecherta. Kiedy w sierpniu 1939 roku dr Blechert został zmobilizowany i opuścił Koźmin szpital był pod opieką młodego stażysty Władysława. Dr Bąk nie podlegał mobilizacji ze względu na brak przeszkolenia wojskowego. Wybuch II wojny światowej zastał go w szpitalu. Wykonywał drobne zabiegi chirurgiczne, z którymi radził sobie doskonale. Po wybuchu wojny doktor Bąk postanowił wstąpić do wojska jako ochotnik. Został przydzielony do szpitala polowego w Skórzewie koło Kutna. Szpital przenosił się codziennie do innej miejscowości. 19.09.1939 roku dostał się do niewoli wraz z całym szpitalem. Po zwolnieniu z niewoli 28.09.1939 roku wrócił do Koźmina. Za zgodą władz niemieckich rozpoczął pracę w szpitalu. Jednak 02.11.1941 roku ze względu na decyzję władz okupacyjnych został ze szpitala zwolniony. Został zatrudniony w niemieckiej Kasie Chorych, w której pracował do końca okupacji. Po zakończeniu działań wojennych 06.04.1945 roku został powołany do odbycia służby wojskowej w Łodzi, skąd przenoszono go do różnych miejscowości (Gubin, Lubsko, Gliwice, Pszczyna, Ustronie, Pleszew). Został zwolniony z wojska w październiku 1947 roku. Wrócił do Koźmina i pracował jako lekarz szkolny w Ośrodku Zdrowia do 1948 roku. W styczniu 1949 roku objął obowiązki dyrektora i ordynatora oddziału chirurgicznego w koźmińskim szpitalu jako zastępca. Od 01.08.1949 roku pełnił funkcję ordynatora i dyrektora z konkursu. Kiedy został dyrektorem nie posiadał on żadnej specjalizacji. Przyznano mu w 1953 roku pierwszy stopień specjalizacji z chirurgii, ale nie w wyniku egzaminu, tylko na podstawie całokształtu pracy zawodowej. Po wojnie szpital w Koźminie miał sześć oddziałów: chirurgiczny, ginekologiczno – położniczy, wewnętrzny, pediatryczny, gruźliczy i zakaźny. W początkowym okresie wszystkie oddziały były prowadzone przez dr Bąka. Dr Bąk prowadził przez 25 lat oddział chirurgiczny i ginekologiczno – położniczy. W tym okresie nie zmarła na nim żadna kobieta rodząca, a śmiertelność noworodków była niewielka spowodowana przypadkami patologicznymi. Specjalizację II stopnia otrzymał w 1961 roku. W 1973 roku po reorganizacji służby zdrowia przestał być dyrektorem szpitala. Jako ordynator oddziału pracował w Przychodni Rejonowej jako chirurg i lekarz ogólny.
Rodzina
Podczas podróży do Kutna poznał swoją przyszłą żonę, Urszulę Bartecką. Jechała ona tam z Krotoszyna do pracy jako sanitariuszka. Po dwóch latach wzięli ślub. Odbył się on 28.06.1941 roku. Miał pięcioro dzieci. Najstarszy syn miał na imię Zbigniew. Potem urodził się Jerzy, Halina i na końcu bliźniacy Jolanta i Leszek. Bliźniacy urodzili się na dwa miesiące przed terminem porodu. Dzięki odpowiedniej pomocy ojca – lekarza uratował im życie, zapewniając odpowiednie na tamte czasy warunki dotyczące utrzymania właściwej temperatury ciała oraz sposobu odżywiania.
Zmarł 01.08.1989 roku w Koźminie i został pochowany na cmentarzu przy ulicy Poznańskiej.
Jubileusze i odznaczenia
W 1989 roku obchodził piękny jubileusz, 50 – lecia absolutorium. Jubileusz 50 – lecia pracy obchodził tylko w rodzinnym gronie.
Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem 40 – lecia PRL. Najbardziej jednał cieszył się z medalu „Zasłużony Lekarz PRL”. Otrzymał też odznaczenia i medale łowieckie. Otrzymał m. in. srebrny i złoty „Medal Zasługi dla Łowiectwa”.
Zainteresowania
Oprócz pracy zawodowej miał wiele pasji. Interesował się pszczelarstwem, fotografią i łowiectwem. Kochał zwierzęta i myślistwo. Miał dużo psów myśliwskich, które pomagały mu łowić zwierzynę. Uczestniczył w polowaniach zorganizowanych z okazji Świętego Huberta oraz w zabawach. Lubił uprawiać ogród. Hodował pszczoły. Uczył dzieci odmian drzew owocowych. Mieszkał blisko szpitala oraz pięknego parku z aleją grabową. Lubił robić różne zdjęcia, które były związane z jego pracą zawodową, życiem rodzinnym oraz jego pozostałymi pasjami. Często były to zdjęcia parku, który zaprojektował Józef Marciniec. Jego zdjęcia znalazły się w książce Radosława Barka „Ogrody naszego świata – Koźmin Wlkp.”.
Wspomnienia o Władysławie Bąku
Pani Krystyna Paleczna, przyjaciółka córek lekarza
Jak wspomina go pani Krystyna Paleczna: „Leczył dorosłych i dzieci. Operował ludzi, przyjmował porody. Ludzie chwalą go za to, że był dostępny o każdej porze dnia i nocy. Przychodzili do niego po porady, przerywając mu jego odpoczynek. Kochał szpital i lubił swoich pacjentów. Dlatego wybudował się obok szpitala. Był cierpliwy i wyrozumiały. O takich ludziach się nie zapomina.”
Pani Bronisława Grzegorek, dietetyczka w koźmińskim szpitalu
Pani Bronisława Grzegorek mówi o nim: „Był człowiekiem pogodnym i komunikatywnym. Lubił, gdy każdy na swoim stanowisku właściwie wykonywał swoją pracę. Mimo, że był dyrektorem nie wywyższał się. Nie uważał się za kogoś nadzwyczajnego. Siadał razem ze swoimi współpracownikami, rozmawiał z nimi, jadł wspólnie posiłki. Zawsze punktualny. Nigdy nie chorował. Budził zaufanie u pracowników i pacjentów.”
Pani Jolanta Cyunczyk, córka Władysława Bąka
Od córki doktora, Jolanty Cyunczyk dowiedzieliśmy się, że lubił swoją pracę. Czasami przyjmował pacjentów w domu. Miał dobry kontakt z wszystkimi pracownikami szpitala, którzy pamiętali o jego imieninach. Wspólnie je świętowali. Mimo licznych obowiązków zawodowych miał czas dla swoich dzieci. Z żoną uzgadniał ważne zasady dotyczące wychowania dzieci. Zależało mu na dobrych wynikach dzieci w nauce. Na to kładł szczególną uwagę. Wspólnie jedli obiady. Często razem rozmawiali na różne tematy.
Znaczenie postaci
Doktor Władysław Bąk był typem samouka. Swoją wiedzę zdobywał poza ośrodkami akademickimi. Miał dobre wyniki w pracy. Jako lekarz chirurg potrafił pomóc pacjentom w wielu różnych problemach. Udzielał się również jako położnik i ginekolog. Był pierwszym lekarzem, który zajął się organizacją koźmińskiego szpitala po II wojnie światowej. Całe życie zawodowe poświęcił Koźminowi. Rozpoczął w nim pracę 01.04.1939 roku i zakończył ją po 50 latach w kwietniu 1989 roku.
Źródła:
1) Antoni Sukiennicki, Biografie: Władysław Bąk (1913-1989), „Szkice koźmińskie” nr 21/1998, s. 47 – 50.
2) Michał Pietrowski, Antoni Sukiennicki, Kartki z historii szpitalnictwa w Koźminie Wielkopolskim, „Szkice koźmińskie” nr 53/2014, s. 57 – 68.
3) Praca zbiorowa pod redakcją Michała Pietrowskiego, Dzieje szkoły w fotografii, „135 lat Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Koźminie Wlkp.” – Koźmin Wlkp. 2008 rok, s. 26. 4) Radosław Barek, „Ogrody naszego świata” Koźmin Wielkopolski 2004, s. 8 – 9.
5) Archiwum własne i dokumenty prywatne rodziny doktora Władysława Bąka.
6) Wywiad z córką doktora Władysława Bąka, panią Jolantą Cyunczyk – 23.02.2015.
7) Wywiad z dietetyczką koźmińskiego szpitala, panią Bronisławą Grzegorek – 02.02.2015.
8) Wywiad ze znajomą rodziny, panią Krystyną Paleczną – 02.02.2015.