Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Współpracowała z przywódcą ruchu oporu w Kępnie, przekazywała wiadomości i do...”

Zofia Lemanik

ur. 10 kwietnia 1920
zm.
Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Bralinie

Zdjęć: 8

Pochodzenie

Zofia Lemanik urodziła się 10 kwietnia 1920 r. w Bralinie. Jej rodzicami byli Maria i Wojciech Poszwa. Była jedynaczką.

Edukacja

Mała Zosia przez trzy lata uczęszczała do Szkoły Powszechnej w Bralinie, a następnie sześć lat dojeżdżała do gimnazjum w Kępnie. Tam należała do 3. drużyny harcerskiej im. B. Łazarewiczówny. Po ukończeniu gimnazjum uczęszczała do Szkoły Gospodarczej w Poznaniu prowadzonej przez siostry zakonne. Po zakończeniu edukacji powróciła do rodzinnej miejscowości. Pomagała rodzicom w prowadzeniu rodzinnej restauracji.

Działalność konspiracyjna

Od września 1937 r. do września 1939 r. Zofia pracowała w Zarządzie Gminnym w Bralinie. Tam rozpoczęła swoją przygodę z działalnością konspiracyjną jako „Czarna Zośka”. W 1940 r. nawiązała współpracę z zastępcą dowódcy ruchu oporu w Kępnie, Donatem Wyderkowskim (pseudonim „Adam”), który okazał się jej wielką miłością. Na samym początku przekazała aparat radiowy, z którego korzystano do czasu zdekonspirowania uczestników ruchu oporu z terenu Ostrzeszowa. „Czarna Zośka” w czasie okupacji została zatrudniona w Amstkomisariacie. Stamtąd dostarczała Wyderkowskiemu druki dowodów osobistych, zaświadczeń pracy, zezwoleń na podróżowanie koleją i kartek żywnościowych, z których korzystali ludzie zaangażowani w pracę konspiracyjną.

Od 1940 roku zatrudniona została we Wrocławiu jako pomoc domowa. Wynikało to z jej współpracy z punktem ruchu oporu ,,Olimp” we Wrocławiu. W 1942 r. została zaprzysiężona przez dowódcę kompanii Armii Krajowej Józefa Dyrbacha. Jej zadaniem było prowadzenie komórki legalizacyjnej placówki „Bralin”. W latach 1940-1945 ponownie pracowała w Zarządzie Gminnym w Bralinie. W jej domu znajdował się punkt nasłuchu radiowego, przekazywano jej również treść podsłuchanych rozmów telefonicznych gestapo w Łodzi z posterunkiem policji w Bralinie. Po śmierci Donata Wyderkowskiego wyszła za mąż za Jana Lemanika i pracowała w jego firmie kupieckiej. Miała jednego syna- Eugeniusza.

Od 1950 do 1978 r. pracowała jako rachmistrz w Centrali handlowej w Poznaniu, a później (do uzyskania wieku emerytalnego) w Banku Spółdzielczym w Bralinie.

Odznaczenia

Za działalność konspiracyjną i zawziętą walkę z okupantem została nagrodzona. W 1994 r. postanowieniem Prezydenta RP odznaczona Krzyżem Armii Krajowej. W roku 2000 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej mianował Zofię Lemanik na stopień podporucznika Wojska Polskiego.

Zmarła 21 czerwca 2002 r. Pochowana w Bralinie.

Cytaty:

  • „Współpracowała z przyw...”

Źródła:

  • Spotkanie grupy „...
  • Żołnierze Armii Krajow...

Zobacz też: