Pochodzenie
Cyryl Sroczyński urodził się 5 marca 1893 roku we Wronkach. Był najmłodszym dzieckiem Jakuba Sroczyńskiego (ur. 06.07.1845 r. w Mylinie k. Sierakowa, zm. 12.02.1917 r. we Wronkach) oraz Michaliny z domu Mierzwa (ur. ok. 1850, zm. 12.04.1900 r.). Miał dwóch rodzonych braci oraz jednego brata i pięć sióstr z małżeństwa ojca z Weroniką Maciaszek. Był powstańcem wielkopolskim, pierwszym i najmłodszym burmistrzem Wronek w odrodzonej Polsce, mężem i ojcem czwórki dzieci. Zmarł 27.01.1929 roku w wieku 36 lat.
Rodzice i rodzeństwo
Ojciec Cyryla Sroczyńskiego Jakub Sroczyński ożenił się z Michaliną i miał z nią troje dzieci: Wojciecha (1879 – 1957), Albina (1891-1912) oraz Cyryla (1893 – 1929). W 1900 roku Michalina Sroczyńska zmarła w wieku 51 lat. W 1901 roku Jakub Sroczyński ponownie zawarł związek małżeński z Weroniką z d. Maciaszek. Z tego drugiego małżeństwa urodziło się jeszcze 6 dzieci. Prakseda (1902 – 1953) jako jedyna opuściła rodzinne miasto Wronki i wraz z mężem po II wojnie zamieszkała we Wrocławiu. Tam też została pochowana. Wszyscy pozostali spoczęli na wronieckim cmentarzu. Kolejna córka to Kazimiera (1904 – 1976). Zawarła ona małżeństwo z Alojzym Cieszkowskim, który wpisał się na karty wronieckiej historii jako inicjator powstania Technikum we Wronkach oraz fabryki Spomasz. Do przyrodniego rodzeństwa Cyryla zaliczali się jeszcze Stanisława (1905 – 1980), Adam (1906 – 1971), Władysława (1908 – 1991) oraz Stefania (1912 – 1989), która zawarła małżeństwo z Wacławem Napierałą – założycielem i długoletnim dyrektorem technikum we Wronkach.
Dzieciństwo i edukacja
Młody Cyryl naukę w szkole powszechnej (pruskiej) ukończył we Wronkach, ucząc się jednocześnie gry na skrzypcach i wiolonczeli. Śpiewał też w miejscowym chórze. W wieku 19 lat (1912 r.) opuścił rodzinne strony, udając się do Środy Wlkp. a następnie do Ostrowa Wlkp. by pracować i pobierać tam naukę administracyjno-prawną w kancelariach adwokackich.
Etapy działalności
Działalność wojskowa
W 1915 roku Cyryl Sroczyński został wcielony do pruskiego wojska. Kampanię wojenną zakończył w Macedonii. Po zakończeniu pierwszej wojny światowej wrócił do Wronek i wstąpił w szeregi powstańców wielkopolskich. W czasie Powstania Wielkopolskiego walczył z bronią w ręku. Rada Ludowa powierzyła mu funkcję decernenta magistratu oraz sekretarza biura.
Burmistrz miasta i gminy Wronki
W czerwcu 1919 roku przystąpił do konkursu na stanowisko burmistrza i wójta Wronek. Spośród 19 kandydatów Rada Miejska wybrała 26-letniego Cyryla Sroczyńskiego. Władzę w mieście i gminie przyjął w okresie przebudowy administracji pruskiej na polską w 26 roku życia i był najmłodszym burmistrzem w historii Wronek. Pod rządami młodego burmistrza Wronki szybko zmieniały swoje oblicze. Dzięki ostrożnej i roztropnej gospodarce Cyryla oraz harmonijnej współpracy z korporacjami miejskimi, trudności rozwojowe pokonywano szczęśliwie i bez narażania miasta na zbyt wielkie długi.
Wronki zaopatrzono w nową studnię, rynkowi nadano staranniejszy wygląd, bruki odnowiono. Budowano domy robotnicze, urządzono nowoczesne targowisko, uregulowano gospodarkę przestrzenną miasta, przystąpiono do częściowej kanalizacji. Plac Wolności upiększono i wybrukowano, przygotowano plany budowy rzeźni, starano się o tereny pod urządzenie boiska i cmentarza. Przy tym wszystkim załatwiono cały ogrom spraw natury ogólnej. Ten ogrom zadań wykonano planowo i z korzyścią dla miasta dzięki niestrudzonej pracy burmistrza.
Stosunki powojenne przyniosły polskim miastom dużo biedy i nędzy. Burmistrz sam odwiedzał bogatszych, zbierał dary i gotówkę, aby przy pomocy konferencji Pań rozdzielać je najbiedniejszym. Była to piękna karta jego pracowitego życia. Jako burmistrz zasłynął przede wszystkim z tego że był bardzo wrażliwy na ludzkie losy, wspierał biednych, organizował roboty publiczne, zbudował dom dla bezdomnych. Po pierwszej wojnie światowej to właśnie on doprowadził do odbudowy i ożywienia życia społecznego Wronek.
Cyryl Sroczyński działał w wielu organizacjach społecznych. Należały do nich Towarzystwo Powstańców i Wojaków, Sokół (był tam naczelnikiem), Ochotnicza Straż Pożarna, Bractwo Strzeleckie (obecnie Kurkowe), kółko muzyczne. Działał na szczeblu wojewódzkim jako sekretarz Stowarzyszenia Burmistrzów w województwie poznańskim, był delegatem na sejmik wojewódzki. Był także członkiem Towarzystwa Cyklistów Wronieckich.
W uznaniu zasług burmistrza w zbudowaniu domu dla bezdomnych otrzymał on odznaczenie od Robotniczego Stowarzyszenia Katolickiego.
Opiekun OSP Wronki
Cyryl Sroczyński był wielkim, oddanym sprawom strażackim opiekunem jednostki OSP we Wronkach. Jego działanie cechowała chęć podniesienia poziomu wyszkolenia strażaków i wyposażenia w odpowiedni sprzęt przeciwpożarowy. W lipcu 1923 roku zwołał zebranie konstytucyjne Ochotniczej Straży Pożarnej we Wronkach. Następnie rozpoczął starania o wybudowanie przy ulicy Obrzyckiej (dziś Mickiewicza) strażnicy OSP. Dzięki zabiegom władz miejskich i mieszkańców Wronek, w 1926 roku zakupiono (przy finansowej pomocy Krajowego Ubezpieczenia Ogniowego) samochodowy zestaw strażacki. Składał się on z samochodu marki De Dion Buton, z miejscem dla sześciu osób, drabiną i wieżą oraz przyczepką z pomocą motorowa, dającą 1200 litrów wody na minutę.
Król Bractwa Strzeleckiego
Cyryl Sroczyński był honorowym członkiem Bractwa Strzeleckiego, które to odrodziło się w 1919 roku w wyzwolonej Rzeczypospolitej. 11 czerwca 1922 roku został wybrany królem Bractwa, a później tą funkcję pełnił jego brat Wojciech Sroczyński.
Stan rodzinny
W 1916 roku odbyły się uroczyste zaręczyny Cyryla Sroczyńskiego z wronczanką Heleną Straszewską. Zaręczyny odbyły się w domu Jakuba i Weroniki Sroczyńskich. Niecały rok później 30 stycznia 1917 roku Cyryl ożenił się Heleną. Ślub odbył się w kościele parafialnym p. w. św. Katarzyny we Wronkach, a błogosławieństwa udzielił młodej parze ksiądz Narcyz Putz. Państwo Helena i Cyryl Sroczyńscy doczekali się czwórki dzieci. Jako pierwsza na świecie pojawiła się Krystyna Barbara urodzona 13 września 1919 roku, następnie Jarogniew Antoni urodzony 1 lutego 1922 roku, Urszula Maria urodzona 12 kwietnia 1924 roku oraz Maria Cyryla, która urodziła się po śmierci ojca 22 maja 1929 roku. Maria, jako najmłodsza, cieszyła się wielkimi względami całej rodziny, a szczególnie babci Leokadii „Busi” Straszewskiej, która ją wychowywała.
Cyryl był bardzo dobrym mężem i ojcem. Nie trzymał urazy, a po kłótni jeszcze tego samego dnia się godził, aby nieporozumienia nie przechodziły na kolejny dzień. Nie przenosił spraw zawodowych do domu. Zawsze, gdy po jego powrocie do domu z obrad sejmiku powiatowego lub z magistratu żona Helena próbowała dowiedzieć się o czym radzono, by nie zdradzić tajemnic służbowych odpowiadał w języku niemieckim „Soldaten schutzt euch Spion gefahr”, co w przekładzie na język polski oznaczało „żołnierze chrońcie się szpieg nadchodzi”. W ten sposób sprawiał, że żona więcej już nie pytała, a Cyryl nie zdradzał tajemnic służbowych.
Śmierć i pogrzeb
Cyryl Sroczyński żył krótko, ale intensywnie. Po długich i ciężkich cierpieniach zmarł 27 stycznia 1929 roku o godzinie 7 wieczorem. Zmarł w wieku 36 lat po 10-letnim sprawowaniu służby na rzecz wronieckiego społeczeństwa. Został pochowany na wronieckim cmentarzu, gdzie spoczywa wraz z żoną i synem. Jego śmierć odnotowała „Gazeta Szamotulska” z dnia 31 stycznia 1929 roku.
Osoby historyczne, z którymi był związany
Cyryl Sroczyński utrzymywał przyjacielskie stosunki z Cyrylem Ratajskim, mówiono o nich nawet ” Dwa Cyryle”. Inna postać to Franciszek Sokołowski, późniejszy dyrektor banku w Kępnie, członek Rady Robotniczej i organizator powstania. Również znał się z księdzem Narcyzem Putzem, który był wikariuszem we wronieckiej parafii w latach 1913 – 1915, a który został w 1999 roku ogłoszony błogosławionym przez papieża Jana Pawła II. To własnie ten ksiądz błogosławił małżeństwo Cyryla i Heleny w 1917 roku.
Miejsca pamięci
Dla uczczenia pamięci burmistrza Cyryla Sroczyńskiego, dnia 11 listopada 1996 roku, na skwerze jego imienia przy ulicy Ratuszowej odsłonięto tablicę pamiątkową za zasługi na rzecz społeczeństwa Wronek. Aktu odsłonięcia dokonała córka Cyryla – Urszula Maria Paluszkiewicz.
Znaczenie postaci
Cyryl Sroczyński był pierwszym burmistrzem i wójtem gminy Wronki w okresie dwudziestolecia miedzywojennego. Powstaniec Wielkopolski, brał czynny udział w pracach Rady Ludowej. Swoją działalnością przyczynił się do rozwoju miasta. Wspierał wiele organizacji społeczno – kulturalnych. Był sekretarzem Stowarzyszenia Burmistrzów na województwo Poznańskie oraz Delegatem Sejmiku Wojewódzkiego. Przede wszystkim był dobrym i pomocnym człowiekiem. Cyryl Sroczyński na zawsze zostanie związany z dziejami Wronek.
Źródła
1. „Goniec Ziemi Wronieckiej”, styczeń 2009, lipiec 2009;
2. „Wronieckie Sprawy”, grudzień 1996;
3. „Wroniecki Bazar”, sierpień 2006;
4. Internet: historia.wronczanie.pl;
5. Archiwum Muzeum Ziemi Wronieckiej;
6. Wywiad z rodziną;
7. Kompendium wiedzy Wronki, TMZW, pr. zbiorowa pod red. Ireneusza Vowie, Wronki 2004.