Pochodzenie

Urodził się 22 stycznia 1900 roku we wsi Czajków koło Wielunia. Jego rodzicami byli: Stanisław Jangas i Antonina z domu Błaszczyk. Miał trzy siostry i dwóch braci. Pochodził z rodziny rolniczej. Jego rodzice byli posiadaczami gospodarstwa o powierzchni 9,5 hektara.

Edukacja

Od 1908 roku był uczniem rosyjskiej szkoły elementarnej w Czajkowie. W czerwcu 1914 roku rozpoczął edukację w Gimnazjum w Kaliszu, którego nie ukończył ze względu na wybuch I wojny światowej. Wznowił naukę we wrześniu 1918 roku w Progimnazjum w Klonowie.

I wojna światowa i okres międzywojenny

W tym czasie wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Pełnił w niej funkcję łącznika. W listopadzie 1918 roku brał czynny udział w rozbrajaniu żandarmów i wojsk niemieckich. Działał pod pseudonimem „Pokrzywa”. Z jego książeczki wojskowej wydanej w 1925 roku wynika, że w chwili wcielenia do wojska był uczniem 6 klasy gimnazjum humanistycznego i mieszkał w Czajkowie. Był przydzielony do piechoty, kategoria „mauser’’. W 1920 roku ukończył Gimnazjum Humanistyczne w Sieradzu. W tym samym roku brał udział w obronie Warszawy przed wojskami bolszewickimi. Po zakończeniu wojny rozpoczął w 1923 roku kurs praktyczno-metodyczny w Kaliszu, który przygotował go do pracy w charakterze nauczyciela. W tym samym roku wstąpił do Związku Nauczycielstwa Polskiego, a od 1 września 1926 rozpoczął pracę w szkole w Choczu jako nauczyciel tymczasowy. W latach 1926–1935 był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Otrzymał funkcję instruktora zespołu teatralnego, chóru, ćwiczeń cielesnych i tańców ludowych. Był inicjatorem powstania w Choczu biblioteki i orkiestry. Po dwóch latach pracy jako instruktor objął funkcję prezesa organizacji „Sokół”. Funkcję tą przejął po aptekarzu – Antonim Korczyńskim. Spotkania odbywały się w murowanym budynku zwanym „Sokolnia”, który niestety spłonął przed wybuchem II wojny światowej. W 1928 roku z inicjatywy Franciszka Jangasa powstało w naszej gminie Kółko Rolnicze. Od września 1935 aż do wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję kierownika szkoły i nauczyciela w Kwileniu. W 1938 roku zajął się budową nowej szkoły w tej miejscowości. Wtedy to nawiązała się jego znajomość z Oskarem Pedą, spolonizowanym Niemcem, właścicielem cegielni i młyna oraz 42 hektarowego gospodarstwa rolnego.

II wojna światowa

W czasie II wojny światowej pracował w majątku Oskara Pedy jako magazynier. Był to sposób, aby uchronić się przed wywozem do obozu koncentracyjnego. Praca w młynie dała właściwie obu panom możliwość pomocy mieszkańcom, nie tylko Kwilenia i Chocza, ale z sąsiednich gmin, w tym trudnym czasie okupacji. Były kartki na określony przydział przemiału zboża. Ludzie sami piekli sobie chleb, potrzebna była mąka do innych przetworów domowych i śruta do wykarmienia zwierząt. Franciszek Jangas, za niemym przyzwoleniem Oskara Pedy, mielił większe ilości zboża, narażając się w ten sposób na śmierć z rąk okupanta.

Po zakończeniu II wojny światowej

Po zakończeniu II wojny światowej Pan Jangas organizował szkolnictwo w gromadzie Chocz. Z polecenia inspektora Jana Borzęckiego został pełniącym obowiązki kierownika szkoły w Choczu. Nauka rozpoczęła się w 1945 roku w kilku budynkach na terenie tej miejscowości. W tym czasie Franciszek Jangas starał się o wykończenie budynku szkoły w Choczu, której budowa rozpoczęła się jeszcze przed okupacją, a pozostawiona została w stanie surowym (Niemcy chcieli w tym budynku zrobić swoją komendanturę albo szpital dla swoich rannych żołnierzy, ale budynek położony był w zbyt dużej odległości od centrum Chocza, więc odstąpili od tego pomysłu). 14 grudnia 1946 roku obecny budynek szkoły został oddany do użytku. Wielką uroczystość swoją obecnością zaszczycił między innymi ówczesny minister oświaty Czesław Wycech – aktywny działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Do czerwca 1970 roku Franciszek Jangas pełnił funkcje kierownika szkoły, wychowawcy i nauczyciela języka rosyjskiego.

Działalność społeczna

Od 1949 roku był członkiem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Podczas pierwszych wyborów w 1947 roku został wybrany przez społeczeństwo do Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kaliszu. Po zakończeniu kadencji radnego powiatowego został radnym w Choczu. Był społecznikiem. Wchodził w skład Prezydium Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Choczu oraz Prezydium Rady Nadzorczej Powiatowego Związku Gminnych Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Pleszewie.

Odznaczenia

W czasie swego życia zawodowego został kilkakrotnie odznaczony za społeczną i godną pochwały, pracę. Przed wybuchem II wojny światowej otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi, a 14 grudnia 1946 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. W listopadzie 1964 roku otrzymał „Srebrny Dysk” za Społeczny Wkład Pracy w Rozwój Kultury Fizycznej i Turystyki Wielkopolski. 11 maja 1974 roku odznaczono go Medalem za zasługi w Rozwoju Banków Spółdzielczych Województwa Poznańskiego, 16 września 1977 roku wręczono mu odznakę Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego, natomiast 20 czerwca 1980 roku odznakę za Zasługi dla Kółek Rolniczych. Obok tych odznaczeń były jeszcze inne, jak: Honorowa Odznaka Ruchu Przyjaciół Harcerstwa oraz Odznaka Zasłużonego Działacza Frontu Jedności Narodu z dnia 15 lipca 1971 roku. W kwietniu 1981 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W październiku 1981 roku, na łożu śmierci, otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej – najwyższe odznaczenie, jakie może dostać nauczyciel.

Jesień życia

Na emeryturę przeszedł w 1970 roku. Zmarł w Choczu 15 października 1981 roku i został pochowany w grobowcu rodzinnym na tutejszym cmentarzu.

Znaczenie postaci

Franciszek Jangas do dziś jest przykładem człowieka, który swoje życie poświęcił zabiegając o rozwój oświaty w naszej gminie i wychowanie młodego pokolenia. Jako wymagający nauczyciel i wychowawca pozostaje w pamięci nie tylko swoich uczniów, ale i wszystkich pamiętających go mieszkańców gminy Chocz. Swoją pracę traktował jak misję, która wypełniła jego życie w całości.