Franciszek Karowski

ur. 21 października 1893
zm. 0000
Szkoła Podstawowa im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Wysokiej

Zdjęć: 15
Filmów: 1
Nagrań: 1
Dokumentów: 1

Dzieciństwo

Franciszek Karowski urodził się 21 października 1893r. w Samsiecznie koło Bydgoszczy. Jego rodzina przeprowadziła się około 1914 roku do Bydgoszczy, gdzie Andrzej Karowski, ojciec Franciszka pracował jako motorniczy w przedsiębiorstwie tramwajowym, matka Anna z domu Bielska zajmowała się domem.

Edukacja (lub „młodość”

W 1914 roku Franciszek Karowski ukończył bydgoskie Seminarium Nauczycielskie. W latach 1914- 1918 pełnił służbę wojskową w armii pruskiej jako szeregowiec. Walczył na froncie prusko – francuskim.

Etapy działalności

Etap pierwszy

W grudniu 1918 roku na żądanie przewodniczącego Rady Żołnierskiej Franciszek Karowski został przekazany przez Kuratorium Szkolne w Bydgoszczy do Wysokiej, aby nauczać dzieci polskie religii w języku polskim (dotąd nauka religii odbywała się wyłącznie po niemiecku).

Franciszek Karowski narażając się poważnie władzom niemieckim samowolnie przedłużał lekcje religii, chcąc tym samym udostępnić dzieciom możliwie jak najwięcej czasu na naukę języka polskiego. Potajemnie poza godzinami służbowymi, w domach prywatnych, w miasteczku jak i w okolicznych wsiach, uczył języka polskiego. W tajemnicy przed ówczesnymi władzami niemieckimi zorganizował pierwszą w Wysokiej polską organizację Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Członkowie tej organizacji uprawiali ćwiczenia gimnastyczne i uczyli się języka polskiego.

Etap drugi

Po odzyskaniu niepodległości (23 stycznia 1920 roku) Franciszek Karowski został pierwszym polskim kierownikiem Szkoły Powszechnej w Wysokiej, a szkoła została całkowicie spolszczona.

W okresie powstania wielkopolskiego toczącego się w Wysokiej Franciszek Karowski nie opuścił placówki szkolnej. Na tej placówce pozostał do wybuchu II wojny światowej.

Kolejne etapy…

Rankiem 1 września 1939 roku Franciszek Karowski wspólnie z burmistrzem miasta Wysoka Janem Misiakiem wyjechał z miasta samochodem ciężarowym, z aktami szkolnymi i magistrackimi w momencie, kiedy pierwsi żołnierze niemieccy wkraczli już do miasta. Został schwytany i internowany do obozu w Marienburgu (Malbork) w Prusach Wschodnich. W październiku 1939 roku został wypuszczony i skierowany do Wysokiej. Tu został natychmiast zakładnikiem i 14 października 1939 roku razem z grupą innych mężczyzn Polaków wywieziony do więzienia w Nakle n/Notecią.

28 października 1939 roku został bestialsko zamordowany w Paterku koło Nakła. Wyrok Specjalnego Hitlerowskiego Sądu brzmiał: „za szerzenie polskości w Wysokiej i okolicy skazany na karę śmierci”.

W lipcu 1945 roku został ekshumowany i pochowany we wspólnej mogile w Nakle.

Znaczenie postaci.

Franciszek Karowski był nauczycielem. W latach 1920 – 1939 pełnił funkcje kierownika Szkoły Powszechnej w Wysokiej, krzewił oświatę i polskość na Ziemi Wysockiej, był wychowawcą młodzieży.

W okresie swej pracy pedagogicznej doprowadził do przekształcenia szkoły pięcioklasowej w szkołę siedmioklasową. Doprowadził także do utworzenia w Wysokiej Szkoły Dokształcającej dla młodzieży, którą również kierował.

Jako kierownik szkoły był aktywnym członkiem wielu organizacji społecznych i politycznych. Był członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego, członkiem Związku Zachodniego, radnym miasta Wysoka.

Całe swoje życie poświęcił przede wszystkim pracy w szkolnictwie powszechnym. Dążył do tego, by jak największa liczba dzieci kończyła pełną, siedmioklasową szkołę powszechną. Nie cofał sie przed indywidualnymi rozmowami z rodzicami dzieci, którzy często prace w gospodarstwie rolnym przedkładali ponad obowiązki szkolne.

Franciszek Karowski dał się poznać jako wzorowy nauczyciel oraz indywidualność pedagogiczna, odznaczająca się szczególną życzliwością wobec uczniów.

Kalendarium:

  • 6 si ― pełnienie służby jako...
  • 1920 ― lata pracy
  • 1893 ― Narodziny bohatera
  • 1918 ― rozpoczęcie pracy w W...
  • 1919 ― założenie gniazda Tow...
  • 1939 ― Fr. Karowski próbuje ...
  • 1939 ― Śmierć bohatera
  • 1945 ― Ekshumacja zwłok Fran...

Źródła:

Zobacz też:

  • >