Dzieciństwo i rodzina:
Urodził się 18.02.1909r. w Tulcach w dawnym powiecie średzkim.Jego rodzicami byli Mateusz i Maria ( z domu Serwatowska ). Miał sześcioro rodzeństwa: Marcina, Tomasza, Józefę, Marię, Annę i Katarzynę.
Nie posiadał żadnego zawodu.
W 1935 roku ożenił się z Franciszką Rozwadowską. Mieli troje dzieci- bliźnięta- Kazimierza i Kazimierę ( Nyks ) oraz Stefana.
Nie miał żadnych szczególnych zainteresowań, ale uchodził za „złotą rączkę”- potrafił wykonać potrzebne w domu przedmioty (kosze z wikliny, buty itp.).
Służba wojskowa:
W 1931 roku został wcielony do 2. Kompanii 68 Pułku Piechoty we Wrześni i w tym samym roku przebywał w szkole podoficerskiej, po ukończeniu której otrzymał awans na starszego strzelca i dowódcę drużyny, po czym w 1932 roku przeszedł do rezerwy.
28.08.1939 roku przydzielono go do 44.Pułku Piechoty w Równem. II wojna światowa zastała go w Łucku ( województwo wołyńskie ), który został zajęty przez ZSRR jako część Ukrainy. Franciszek został zesłany na Syberię, gdzie przebywał do 1941 roku (latem- układał drogi z kamienia, zimą- zajmował się usuwaniem śniegu).
W połowie sierpnia 1941 roku wcielono go do tworzącej się na terenie ZSRR Armii Polskiej gen. Władysława Andersa i został przydzielony do 16 dywizji 16 Pułku Piechoty Wojska Polskiego.
Otrzymał wówczas awans do stopnia kaprala.
W 1942 roku przeniesiony do 4. Batalionu Strzelców Karpackich. Do maja 1947 roku był żołnierzem polskim pod dowództwem brytyjskim. Przebywał w Persji i Palestynie, gdzie w 1942 roku nastąpiło przemianowanie jego jednostki na 3 Dywizję Strzelców Karpackich.
2 października 1943 roku wyjechał do Włoch i wziął udział w Kampanii Włoskiej, a także w walkach o Monte Cassino (do maja 1944 roku). W walkach o klasztor benedyktynów został ranny w bark i 13 maja znalazł się w szpitalu, nie brał więc udziału w zwycięstwie wojsk alianckich z 17/18 maja. Wtedy to żołnierze polscy zawiesili na ruinach klasztoru biało- czerwoną flagę.
Po zakończeniu rekonwalescencji brał udział w bitwie o Bolonię ( do maja 1945 roku).
W 1946 wyjechał do Anglii. Awansowano go wówczas do stopnia plutonowego. Otrzymał też prawo do noszenia brytyjskich odznaczeń: Gwiazdy za Wojnę 1939-1945 i Gwiazdy Italii oraz Krzyża Pamiątkowego Monte Cassino, Brązowego Krzyża Zasługi z Mieczami, The War Medal ( za bitwę o Bolonię ), Odznaki Za Rany z Jedną Gwiazdką.
W kraju:
7 stycznia 1947 roku Franciszek podjął decyzję o powrocie do kraju. W czerwcu stanął przed Komisją Rejonową nr 3 w Poznaniu. Orzekła ona zdolność Franciszka Pacholczaka do służby wojskowej, jednak w listopadzie został przeniesiony do rezerwy. W tym czasie musiał zgłaszać się raz w tygodniu na posterunek milicji w Środzie Wielkopolskiej, gdzie był przesłuchiwany.
Zmarł w wieku 74 lat. Pochowany jest w Tulcach na cmentarzu parafialnym. Na płycie widnieje napis „walczył pod Monte Cassino”, a grób oznaczono biało- czerwoną chorągiewką.
Znaczenie postaci:
Źródła:
Archiwum rodzinne pani Kazimiery Nyks- córki Franciszka Pacholczaka
Materiały zebrane przez panią Halinę Kowalewską- przewodniczącą Koła Pamięci Powstania Wielkopolskiego
Książeczka wojskowa nr o 487442, RKU Poznań, 29.11.1949
Zaświadczenie o prawie noszenia odznaczeń brytyjskich nr 236/21/45
Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 10576, 15.03.1945
Pamiątkowa Odznaka 3 Dywizji Strzelców Karpackich, rozkaz nr 157, leg.nr 5088,15.12.1945
Oświadczenie o służbie wojskowej pod dowództwem brytyjskim
Wyciąg z zeszytu ewidencyjnego plut. Pacholczaka Franciszka. 4 Batalion Strzelców Karpackich, 1.04.1947
Akta zgonów nr 16/83, Urząd Stanu Cywilnego w Kleszczewie