Dzieciństwo i młodość
Klemens Napierała urodził się 23 listopada 1900 r. w Kamionnie koło Międzychodu. Ojciec Franciszek Napierała i matka Katarzyna z domu Mrozek zajmowali się pracą na roli. Miał czworo rodzeństwa – trzech braci: Piusa (ur. 1898 r.), Stanisława (ur. 1905), Maksymiliana (ur. 1908 r.) oraz siostrę Gertrudę (ur. 1902 r.). Dzieciństwo Klemens spędził w Kamionnie, pomagając od najmłodszych lat w gospodarstwie. Ukończył szkołę powszechną w rodzinnej miejscowości jeszcze w czasie zaboru pruskiego, dzięki czemu znał bardzo dobrze język niemiecki. Aktywnie uczestniczył w życiu patriotycznym i społecznym swojej wsi i gminy, należał m.in. do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.
Służba wojskowa 1918-1923
Pod koniec I wojny światowej, od kwietnia 1918 r. został poborowym cesarza Wilhelma II. Wcielono go do artylerii wojska pruskiego, w której służył prawie rok. Ochotnik Klemens Napierała 6 stycznia 1919 r., przyłączył się do powstania wielkopolskiego. Walczył w Kompanii Opalenickiej dowodzonej przez Edmunda Klemczaka (m.in. walki o Zbąszyń). Dnia 15 stycznia 1919 r. wyjechał na front północny i uczestniczył w walkach o Inowrocław, Szubin, Żnin, Rynarzewo, Pakość, Łabiszyn. W maju 1919 r. na froncie galicyjskim walczył m.in. o Przemyśl i Lwów. W sierpniu 1919 r. został ochotniczo zwerbowany do pierwszego powstania śląskiego, w którym brał udział do września (walczył w okolicach Dziedzic i Sosnowca). W marcu 1920 r. w czasie wojny polsko-bolszewickiej, został skierowany na front litewsko-białoruski na linię: Wilno, Nowe Święciany, Witebsk, Podstawy, Mińsk, Bobrusjk, Łuski, Głębokie. Brał udział w bitwie warszawskiej, którą tak wspominał: „15 sierpnia była rozbita moja bateria, a ja o tem nie wiedziałem, byłem wysłany po amunicję wozem, chwycił nas rosyjski patrol konny i wziął do niewoli, pod wieczór udało się nam uciec, ale kolega Kozłowski został podczas ucieczki zabity, mnie jakoś poszło, w nocy przepłynąłem Wisłę i przedostałem się do swojej baterii, była ona rozbita, działa potrzaskane. Dowódca pułku mianował mnie bombardierem. (…) Jak Rosja się załamała to my ich gonili przez Łomżę, Augustów, Zambrów, Rajgród, Grajewo potem na Grodno i do Baranowicz nad Bugiem.” W czasie przeprawy przez rzekę został ranny w plecy. W grudniu 1920 r. został awansowany na stopień kaprala. Po trzymiesięcznym kursie radiotelegrafistów w Warszawie awansowany na plutonowego i przydzielony do 7 Pułku Artylerii Ciężkiej Poznań-Sołacz (I Dywizjon, I Bateria). W wojsku służył do maja 1923 r. W tym czasie Klemens otrzymał Krzyż Walecznych, Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-20, Odznakę Pamiątkową Oddziałów Wojsk Wielkopolskich, Odznakę Pamiątkową Powstańca Broni Towarzystwa Powstańców i Wojaków, Odznakę Honorową za Rany i Kontuzje, Pamiątkowy Krzyż za Waleczność w Powstaniu Wielkopolskim 1918-19, Odznakę Pamiątkową Krzyż Ochotniczy.
Rodzina
Po powrocie do Kamionny pomagał w rodzinnym gospodarstwie. W wieku 28 lat, w miejscowym kościele parafialnym 13 listopada 1928 r., ożenił się z Łucją Dobkowicz z Głażewa. Małżonkowie zamieszkali w rodzinnej miejscowości panny młodej. Na świat przyszło ośmioro dzieci: Jadwiga (ur.15.10.1929 r.), Marian (ur. 20.03.1931 r.), Helena (ur. 22.05.1932 r.), Jerzy (ur. 28.03.1934 r.), Zenon (ur. 15.04.1935 r.), Pius (ur.06.07.1936 r.), Teresa (ur. 09.10. 1938 r.), Bolesław (ur. 04.04.1940 r.)
W czasach wojennej zawieruchy
W sierpniu 1939 r. Klemens Napierała został zmobilizowany do 2 Pułku Artylerii Ciężkiej w Chełmie Lubelskim. Otrzymał przydział do Pomorskiej Dywizji Armii Pomorze (walczył m.in. w bitwie nad Bzurą). W czasie wycofania się w celu obrony stolicy, w nocy z 20 na 21 września dostał się do niewoli radzieckiej we Włodzimierzu. Następnie więziony w obozie przejściowym w Nowogrodzie Wołyńskim, a następnie w obozie w obwodzie donieckim, gdzie pracował w kamieniołomach. W wyniku prowokacji NKWD, dostał wyrok dwóch lat ciężkich robót. Przewieziony początkowo do Uchty, a później do miejscowości Czibju, tuż przy kole podbiegunowym, gdzie zimą panowały 70 stopniowe mrozy. Dzięki układowi Sikorski-Majski w 1941 r. i utworzeniu armii pod dowództwem gen. Władysława Andersa, Klemens Napierała wraz z innymi polskimi więźniami, opuścił łagier. Po przekroczeniu granicy radziecko-irańskiej, przemieszczał się razem z wojskiem polskim przez Iran, Irak, Palestynę i Egipt. Pełnił służbę wojskową w stopniu bombardier w jednostkach artylerii, ze specjalnością kierowca samochodowy. Uczestniczył w akcji sypania puszek na pustyni, w celu dezinformacji wojsk niemieckich. Wraz z wojskami 2 Korpusu został przetransportowany w 1944 r. do Włoch, gdzie uczestniczył w zdobywaniu Linii Gustawa i bitwie o Monte Cassino, podczas której został ranny w rękę. Brał udział w wyzwoleniu miast włoskich m.in. Ankony i Bolonii. Koniec wojny zastał go niedaleko Ravenny tuż nad Adriatykiem.
Po II wojnie światowej
W czasie pobytu we Włoszech uczestniczył m.in. w audiencji u papieża Piusa XII. W 1946 r. wraz z wojskiem polskim został przetransportowany do Wielkiej Brytanii, gdzie doczekał się zwolnienia ze służby. Zastanawiał się nad emigracją do Brazylii, ale w związku z groźbą nie wypuszczenia rodziny z Polski, wrócił do kraju. Natomiast żona Łucja, która była w ciąży, wraz z dziećmi została wywieziona przez Niemców do Generalnej Guberni do majątku Grzmiąca koło miejscowości Skuły pod Warszawą. Trudne warunki, w której przyszło żyć rodzinie Klemensa Napierały, spowodowały, że dwoje najmłodszych dzieci zmarło i zostało pochowanych na cmentarzu parafialnym w Skułach. Po zakończeniu działań wojennych i powrocie, początkowo zamieszkali u brata Klemensa – Stanisława w Kamionnie, ponieważ w Głażewie stacjonowały wojska radzieckie, które doszczętnie spustoszyły to wszystko, czego nie udało się wywieźć Niemcom. Klemens Napierała wypłynął z Glasgow do Gdańska i dotarł do domu w Głażewie 24 grudnia 1946 r. W czasie represji okresu stalinowskiego w 1953 r. został aresztowany i osadzony we Wronkach. W czasie służby w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, został odznaczony m.in. Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Gwiazdą za Wojnę 1939-45, Gwiazdą Italii, Medalem Zwycięstwa oraz Medalem Wojska. W czasach PRL, praktycznie nieodznaczany i niezauważany przez środowiska kombatanckie.
Śmierć
Zmarł 9 stycznia 1986 r. w Międzychodzie. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Kamionnie.
Znaczenie postaci
Klemens Napierała – rolnik z Głażewa, patriota, powstaniec wielkopolski i śląski, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, weteran II wojny światowej, więzień sowieckich łagrów, żołnierz armii gen. W. Andersa.
Bibliografia:
* Fotografie i dokumenty z archiwum rodziny Napierała i Kmieć
* Frąckowiak Monika, „Wolę jeść chleb ze solą, ale w ojczyźnie być z rodziną niż zostać w obcym kraju” – losy rodziny Napierałów w czasie II wojny światowej, praca konkursowa napisana pod kierunkiem Moniki Pestki-Lehmann, Łowyń 2013.
* Jeńcy w Juży: alfabetyczny wykaz 9567 jeńców wojennych z 1939 roku – Polaków i obywateli polskich – skoncentrowanych latem 1941 w obozie jenieckim NKWD w Juży, pod red Ewy Rybarskiej, t.XI, Warszawa 2000.
* Kmieć Mikołaj, Skinder Agnieszka, Wróż Aleksandra, Skromny rolnik z Głażewa, powstaniec wielkopolski, żołnierz armii Andersa, praca konkursowa napisana pod kierunkiem Moniki Pestki-Lehmann, Łowyń 2009.
* Napierała Wacław, Klemens Napierała – zwykły życiorys, zwykłego patrioty, Wielowieś 2014.
* Powstańcy wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, pod red. Bogusława Polaka, t. III, Poznań 2007.
* Wspomnienia Zenona i Wacława Napierałów.
