Pochodzenie

Konrad Litwiński urodził się 13 lutego 1909 r. w Mogielnicy koło Grójca. Był jednym z trojga dzieci Jadwigi i Antoniego Litwińskich. Miał dwie siostry: Helenę i Bronisławę. Rodzice zajmowali się rolnictwem.

Lata młodości

Po ukończeniu Szkoły Podstawowej w Mogielnicy, w roku szkolnym 1925/26, rozpoczął naukę w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Mogielnicy. Ojciec jego zmarł bardzo wcześnie, więc już jako młody chłopak musiał przejąć na swoje barki wiele obowiązków. Sytuacja życiowa sprawiła, że lata nauki młodego Konrada przeplatane były okresami, w których musiał pracować i zarabiać na utrzymanie rodziny. Pomimo trudnej sytuacji w 1932 roku ukończył Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Mogielnicy. Jako młody chłopak interesował się sportem. Jego koronną dyscypliną były biegi na średnich dystansach, skakał w dal i wzwyż. O faktach tych świadczą pamiątki:

– dyplom za skok wzwyż na zawodach powiatowych w Grójcu 3 maja 1930 roku

– medal za pierwsze miejsce w trójboju na zawodach powiatowych w Grójcu 3 maja 1931 roku

-medal za pierwsze miejsce w skoku wzwyż na zawodach powiatowych w Grójcu 3 maja 1931 roku.

Konrad Litwiński był również wspaniałym piłkarzem. Grał w drużynie piłkarskiej Mogielanka na pozycji bramkarza. Szczególnie ważnym wydarzeniem w życiu młodego Litwińskiego był mecz Mogielanki z Polonią Warszawa, który najprawdopodobniej odbył się w 1931 roku. Spotkanie to miało nieoczekiwany przebieg. Zawodnicy Polonii byli faworytami meczu. Jednak nie doceniali oni waleczności i ofiarności bramkarza w osobie Konrada Litwińskiego. Pomimo tego, że oblegali bramkę Mogielanki, piłka nie chciała wpaść do bramki przeciwnika. Zawodnicy Mogielanki nie mieli licznych okazji do kontrataków, ale jeśli już się nadarzyły, wykorzystali je skutecznie. Ostatecznie mecz zakończył się wynikiem: Mogielanka – Polonia Warszawa 2:0. Radość kibiców była ogromna. Nieśli swoich bohaterów aż na rynek miasta. Było to wielkie wydarzenie dla mieszkańców Mogielnicy, o czym świadczy fakt, iż nawet po 80-latach wspominają je w regionalnej gazecie „Okolica”- dwutygodnik regionalny nr 24 z 18.12.2012 roku.

Dorosłe życie

Pierwsza praca

Dnia 12 września 1932r. Konrad Litwiński został powołany do wojska. Służbę czynną pełnił do 20 września 1933 r. W kwietniu 1934 r. wyjechał do Błaszek, gdzie rozpoczął pracę nauczyciela w tamtejszej szkole. Tam także nie zapomniał o swojej wielkiej pasji, jaką był sport. We wrześniu 1935 r. przyjechał do Dobrej. Tutaj kontynuował pracę nauczyciela w miejscowej szkole. Grał również w piłkę w miejscowym klubie piłkarskim. Swoją pasją sportowca starł się zarazić tutejszych mieszkańców. Po dziś dzień mieszkańcy Dobrej wspominają pana Konrada jako propagatora piłki nożnej, animatora życia sportowego, kulturalnego (Broszura Miejsko-Gminnego Klubu Sportowego „Wicher” Dobra pt. Piłka Nożna –wczoraj i dziś 1933-2003. wyd. w 2003r.) W lutym 1939 roku na spotkaniu towarzyskim p. Litwiński zaproponował nazwę dla dobrskiego klubu: „Wicher”. Nazwa ta pochodziła najprawdopodobniej od okrętu „Wicher”, który służył wówczas w polskiej Marynarce Wojennej i była odzwierciedleniem nastrojów patriotycznych, jakie panowały w Polsce w okresie 20-lecia międzywojennego.

Okres wojny

Gdy wybuchła wojna, pan Konrad Litwiński został żołnierzem Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej obwodu „Głuszec” Grójec . Od wiosny 1940 r. pełnił funkcję dowódcy II drużyny w plutonie AK w stopniu plutonowego podchorążego. Miał pseudonim „Zamorski”. W tym okresie przeprowadzał szkolenia żołnierzy II drużyny i oddziału dywersyjnego. W marcu 1943 r. ubezpieczał transport przyjętego zrzutu broni i zaopatrzenia– na terenie lasów w majątku Trąbaczew . 27 marca 1944 r. brał udział w odbiciu 26 więźniów z rąk Gestapo w Grójcu. Była to największa akcja Armii Krajowej obwodu Grójec „Głuszec”, zwana również akcją „Caritas”. Wzięło w niej udział ok. 120 żołnierzy i co najważniejsze nikt z nich nie zginął. Dokładniej o tym wydarzeniu można przeczytać w książce Henryka Świderskiego pt. „Okupacja i Konspiracja w Obwodzie Armii Krajowej Grójec- „Głuszec”. O akcji pamiętają mieszkańcy Grójca i okolic do dziś, ponieważ nawet po 70 latach można o niej przeczytać w lokalnej prasie „Życie Grójca” (nr 3, marzec 2014 r.). Jedna ze szkół ponadgimnazjalnych w Grójcu nosi nazwę Armii Krajowej Obwodu „Głuszec”- Grójec. 27 marca 2014 roku w 70. rocznicę szkoła ta zorganizowała uroczyste obchody upamiętniające to wydarzenie. Po tej akcji Konrad Litwiński otrzymał awans na podporucznika i wiosną 1944 roku został dowódcą samodzielnego oddziału dywersyjnego. W okresie okupacji miał przyjaciela, Władysława Stercza pseudonim „Burzan”, który na skutek prowokacji dostał się w ręce Gestapo i został w bestialski sposób zamordowany w lesie niedaleko miejscowości Brzustowiec. Miejsce jego śmierci zostało upamiętnione poprzez wmurowanie krzyża i tablicy pamiątkowej.

Praca w Dobrej

Działalność w Armii Krajowej była najprawdopodobniej przyczyną opuszczenia rodzinnych stron po zakończeniu wojny i przyjazdu w 1946 roku do Dobrej. Tutaj Litwiński kontynuował działalność pedagogiczną w dobrskiej szkole, która mieściła się w obecnym budynku Gminy Miasta Dobra. Nauczał matematyki, śpiewu i ćwiczeń cielesnych (wychowanie fizyczne). 9 lipca 1947 roku zawarł związek małżeński z p. Krystyną Kin . W kolejnych latach doczekał się trojga dzieci: Zofii, Marii-Barbary oraz Antoniego. W roku szkolnym 1953/54 został kierownikiem Szkoły Podstawowej w Dobrej. Od tego czasu poprawiła się baza materialna szkoły. Placówka otrzymała nowe meble (tablice, stoliki i krzesła). Zakupiono wiele pomocy naukowych do biologii, fizyki, geografii. Prężnie pracowała świetlica, szkoła prowadziła dożywianie. Nauczyciele organizowali dla swoich uczniów wycieczki krajoznawcze. W szkole działały koła zainteresowań, a przede wszystkim rozwijał się sport. Uczniowie brali udział w zawodach na szczeblu powiatowym, wojewódzkim i odnosili sukcesy. Dzięki staraniom nowego kierownika, szkoła otrzymała radio i telewizor. Budynek nie spełniał jednak w pełni swojej funkcji. Ogrzewany był za pomocą pieców, ubikacje były na zewnątrz, nie było bieżącej wody i kanalizacji. Dla prawie 400 uczniów boisko i klasy były zbyt małe. W roku szkolnym 1957/58 p. K. Litwiński podjął starania o budowę nowej szkoły.W 1958 roku kierownik otrzymał zapewnienie od Ministra Oświaty, że jeśli społeczeństwo zgromadzi określoną kwotę pieniędzy, to otrzyma dotacje od Ministerstwa. Wtedy zawiązał się Komitet Budowy Szkoły. To właśnie p. Litwiński wyjeżdżał do Ministerstwa, Kuratorium Oświaty w celu dopełniania formalności. Budowę nowej szkoły rozpoczęto 1 września 1961 roku poprzez symbol wmurowania kamienia. Pan Konrad Litwiński był wspaniałym organizatorem i entuzjastą. Potrafił motywować i angażować ludzi do pracy. Świadczy to również o tym, że miał ogromny autorytet i cieszył się zaufaniem wśród uczniów, rodziców, nauczycieli i całego dobrskiego środowiska. W budowę nowego obiektu angażowała się cała lokalna społeczność. Nauczyciele na ten cel opodatkowali się, uczniowie zbierali złom i makulaturę. Organizowane były loterie fantowe, zabawy taneczne, przedstawienia. Wszystko po to, aby zdobyć fundusze na budowę szkoły. 1 września 1963 roku oddano do użytku nową szkołę Pomnik 1000-lecia Państwa Polskiego. Sugestią pana Litwińskiego było nadanie imienia Tadeusza Kościuszki, lecz z powodu braku akceptacji ówczesnych władz nadano imię Generała Karola Świerczewskiego. Budynek nosił w sobie olbrzymi wysiłek i trud całego społeczeństwa. Efektem takiej inicjatywy była nowa szkoła z przestronnymi korytarzami i salami lekcyjnymi. Powstała dobrze wyposażona pracownia fizyczno-chemiczna, sale zajęć praktycznych i kotłownia. Budynek wyposażony był w bieżącą wodę, kanalizację i centralne ogrzewanie. Dzieci miały do dyspozycji salę gimnastyczną oraz umieszczone przy niej szatnie. W późniejszym okresie powstało boisko i plac rekreacyjny. Od 1 września 1964 roku szkoła stała się ośmioklasowa. Pan K. Litwiński pełnił funkcję jej kierownika do czasu odejścia na emeryturę, czyli do 1969 roku. Będąc na emeryturze, społecznie pełnił funkcję zastępcy kierownika szkoły oraz pracował na pół etatu jako nauczyciel fizyki. Kierownik Konrad Litwiński zmarł 30 października 1977 r. i został pochowany na cmentarzu w Dobrej.

Odznaczenia

Za swoją ofiarną pracę p. K. Litwiński otrzymał wiele dyplomów i odznaczeń. Najważniejsze z nich to:

– rok 1961 – Srebrna Odznaka Honorowa za wybitne zasługi położone dla rozwoju kultury fizycznej i sportu na wsi. Nadana przez Prezydenta Rady Głównej Zrzeszenia „LZS”;

– 22 lipca 1964 roku – Srebrnym Krzyżem Zasługi nadany Uchwałą Rady Państwa ;

– rok 1965 – Odznaka Tysiąclecia za Działalność Społeczną w obchodach tysiąclecia Państwa Polskiego;

– 14 listopada 1966 roku – Odznaka Honorowa za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego;

– rok 1966 – Medal Pamiątkowy za ofiarny udział w budowie szkół- pomników tysiąclecia Państwa Polskiego w województwie poznańskim;

– 6 listopada 1970 roku – Złoty Krzyż Zasługi nadany Uchwałą Rady Państwa;

– 15 września 1976 roku – Uchwałą Rady Państwa otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Odznaczenia te świadczą o wybitnych zasługach i docenieniu jego działalności przez ówczesne władze mimo, że p. Konrad Litwiński nigdy nie wstąpił do PZPR (był członkiem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego) i miał przeszłość akowską.

Znaczenie postaci

Osoba p. Litwińskiego pozostała w pamięci dobrskiej społeczności, ponieważ był mentorem życia społecznego w mieście, inicjatorem wielu akcji, a efekt jego pracy w postaci nowego budynku szkolnego służy dzieciom do dziś. W wyniku przemian jakie miały miejsce w Polsce w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych szkoła zmieniła patrona, wielokrotnie zmieniała swoją nazwę. Obecnie w budynku mieści się Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Henryka Sienkiewicza w Dobrej. Jest siedzibą szkoły podstawowej i gimnazjum.

Materiały do biogramu

Podczas tworzenia biogramu wykorzystano:

Wywiad z p. Antonim Litwińskim- synem Konrada Litwińskiego;

Informacje zawarte w książeczce wojskowej;

Oświadczenia świadków dotyczące działalności w Armii Krajowej;

Artykuły z prasy:

„70. rocznica odbicia więźniów z rąk Gestapo” – „Życie Grójca” nr 3, marzec 2014 r.,

„Mecz Mogielanki z przed 80-ciu lat” – „Okolica” – dwutygodnik regionalny nr 24 z 18.12.2012 r.

„Dziejów Dobrej ciąg dalszy” – „Magazyn” prawdopodobnie z 1963 r.

Broszura Miejsko-Gminnego Klubu Sportowego Wicher Dobra pt. „Piłka Nożna –wczoraj i dziś 1933-2003”. Wyd. w 2003 r.

Informacje ze strony internetowej: www.gimnazjumdobra.republika.pl