Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Primum vivere deinde philosophari-najpierw trzeba mieć z czego żyć, a potem m...”

ks. prałat Kazimierz Niesiołowski

ur. 06 lutego 1872
zm. 05 listopada 1949
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Królowej Jadwigi w Pleszewie

WYWIAD
Wywiad
Wywiad z p. Krystyną Liskowska
Zdjęć: 37
Filmów: 9
Nagrań: 6
Dokumentów: 6

Pochodzenie

Ks. Kazimierz Niesiołowski urodził się 6 lutego 1872 roku w niewielkim miasteczku Mrocza w zaborze pruskim. Ojciec Andrzej Niesiołowski, matka Helena Bogusławska. Odpis metryki chrztu, zawiera błędy co do daty urodzin – podana data 1 lutego 1872 r. nie była używana przez ks. Niesiołowskiego.

Dzieciństwo

Krótko po urodzeniu się Kazimierza, jego ojciec został dzierżawcą majątku w Pszczółczynie i tam też przeniosła się cała rodzina. Około 1892 r. rodzina przeniosła się do Szarleju koło Inowrocławia. Po ukończeniu szkoły elementarnej w 1883r. podjął naukę w gimnazjum w Bydgoszczy i tam 8 marca 1892 r. zdał maturę. Ze zdobytym świadectwem dojrzałości 15 października 1892r. wstąpił do seminarium duchownego w Poznaniu. Święcenia kapłańskie otrzymał 28.VI.1896r. z rąk arcybiskupa Floriana Stablewskiego. Po święceniach został skierowany do Pleszewa, gdzie w miejscowej parafii w latach 1896 – 1900 prłnił funkcję wikariusza. Dnia 2 VII 1900 r. został mianowany proboszczem tej parafii. Kochał dzieci, zawsze miał dla nich schowane w kieszeni słodycze. Wpajał, że dziecko ma nie tylko prawa, ale i obowiązki, musi podporządkować się nakazom i zakazom. Wśród dzieci stosował zasadę „za popełniony czyn trzeba ponieść odpowiedzialność”. Wpajał dzieciom zasady w formie rymowanek:

„Rozum, dowcip, ludzie to uznają. Lecz człowieka z dobrym sercem najwięcej kochają.”

albo

„Wdzięczność najpiękniejsza cnota, bo ona do nieba otwiera wrota.”

W 1912r. ks. Niesiołowski wystąpił z inicjatywą budowy domu ludowego, służącego wszystkim organizacjom. Jego budowa (przerwana wojną) ruszyła dopiero w 1931 r. W październiku 1918 na plebanii u ks. Niesiołowskiego odbyło się zebranie, na którym wybrano członków tajnego Komitetu Obywatelskiego, mającego przygotować powstanie w Pleszewie i przejęcie przez Polaków władzy w mieście. Ks. Niesiołowski starał się również o poprawienie bytu miszkańców, poprzez organizowanie szpitala w mieście, uczenie oszczędzania i gospodarności oraz skuteczną obronę robotników i ich praw, a także poprzez wielką pracę charytatywną.

Był kapelanem wojskowym i więziennym.

Dalsze losy

25 lutego 1930 r. został powołany na stanowisko dziekana dekanatu pleszewskiego. W 1941 roku został aresztowany przez Gestapo i trafił do wiezienia, mieszczącego się w zakładzie wychowawczym dla włóczęgów w Bojarowie. Był głodzony i katowany. Rok później wysłano go do Generalnej Guberni, do domu Sióstr Służebniczek w Warszawie. W 1944 roku zamieszkał w domu Sióstr Służebniczek w Piotrkowie Trybunalskim. W 1945 powrócił do Pleszewa. Ze względu na zniszczoną plebanię zamieszkał w domu Sióstr Służebniczek. Zniszczone przez Niemców kościoły trzeba było wyremontować, dlatego wystąpił z prośbą o przyznanie kościoła poewangelickiego, mieszkania pastora oraz cmentarza, po czym poświecił kościół, który otrzymał wezwanie Najświętszego Zbawiciela. Zakończył również podstawowe prace remontowe w Domu Parafialnym. Lata powojenne ks. Niesiołowskiego związane były z jego chorobą i cierpieniem; był mocno przepracowany, co niekorzystnie wpływało na jego psychikę. Pobyty w więzieniu ujawniły chorobę pęcherza i reumatyzm. Mimo złego stanu zdrowia, nie zaniedbywał obowiązków duszpasterskich. Ostatnie 10 miesięcy swego życia spędził w pleszewskim szpitalu. Zmarł 5 listopada 1949 r. Trumnę ze zwłokami wystawiono w Wielkiej Sali domu parafialnego. 7 listopada wystawiona została w kościele farnym, 8 listopada mieszkańcy miasta i okolic pożegnali i odprowadzili na miejsce spoczynku Wielkiego Pleszewianina.

Znaczenie postaci

– twórca pierwszego w Wielkopolsce Ogródka Jordanowskiego,

– przyjaciel dzieci.

– budowniczy Domu Parafialnego;

– wiele lat starał się o utworzenie Muzeum Regionalnego;

– działał charytatywnie

– przygotowywał powstanie wielkopolskie na ziemi pleszewskiej

– bezgranicznie miłował Ojczyznę i Kościół

– w I poł. XX w. był najbardziej znaczącą postacią w Pleszewie

Kalendarium życia i działalności

1872 r. Urodził się w Mroczy

1883 r. Rozpoczął naukę w królewskim gimnazjum w Bydgoszczy

1892 r. Otrzymał świadectwo maturalne i wstąpił do seminarium duchownego

1896 r. Otrzymał święcenia kapłańskie i przybył do Pleszewa

1898 r. Wskrzesił Bractwo Wstrzemięźliwości, doprowadził do utworzenia Towarzystwa Robotników Polsko-Katolickich

1899 r. Założył kasę drobnych oszczędności

1900r. Został proboszczem w kościele farnym w Pleszewie

1901r. Utworzył ogród dla dzieci

1906r. Otworzył Ogródek Jordanowski im. Dzieciątka Jezus i został prezesem Kółka Rolniczego

1910r. Utworzył Towarzystwo Zabaw Ruchowych i stanął na czele Towarzystwa Czytelni Ludowych, wydał także „Śpiewniczek dla dzieci”

1918 r. Został prezesem Rady Ludowej, organizował – z polecenia Centralnego Komitetu Obywatelskiego – zebrania na plebanii. Wybrano go delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy; wszedł w skład Głównego Komitetu obchodów ku czci Jana Kilińskiego. Został również honorowym członkiem Towarzystwa Oświaty na Śląsku

1919 r. Wszedł w skład komitetu obrony Śląska, został kontrolerem pleszewskiego progimnazjum zatwierdzonym przez Prowincjonalne Kolegium Szkolne; dostał się również do pierwszego w Polsce komitetu przeciwalkoholowego; pełnił godność prezesa Zarządu Towarzystwa św. Cecylii

1920 r. Stanął na czele Katolickiej Ligi Parafialnej

1920 – 1922 r. – w tych latach został kapelanem wojskowym i więziennym

1934 r. Oddał do użytku Dom parafialny im. ks. Piotra Skargi

1939 r. Został członkiem komitetu wykonawczego Obrony Narodowej

1947 r. Otrzymał miano honorowego prezesa Pożyczkowego Banku Spółdzielczego i przeszedł operację w klinice w Poznaniu

5 listopada 1949r. odszedł do Domu Ojca

Publikacje

Napisał ponad 220 artykułów o różnej tematyce, wiele z nich dotyczyło walki z alkoholizmem.

1904 r. Napisał broszurkę „Czytajcie matki. Odezwa do matek w ważnej sprawie”

1905 r. Napisał książkę pt. „Przyjaciel czy wróg? Książeczka dla ludu polskiego” i „O kasach oszczędności dla dzieci i młodzieży

1907 r. Wydał „Śpiewnik kościelny”

1917 r. Rozpoczął dwuletnie redagowanie czasopisma „Świt”

1926 r. Napisał „Czem zastąpić alkohol w życiu jednostki i narodu?” oraz „Miłość do ojczyzny- a walka o trzeźwość narodu”

1937r. Napisał „Ogród Jordanowski w małym mieście w świetle doświadczeń”

Odznaczenia

1929 r. Otrzymał godność prałata domowego Jego Świątobliwości papieża Piusa XI

1932 r. Został odznaczony Krzyżem Niepodległości

1938 r. Otrzymał Złoty Krzyż Zasługi

Jak się zapisał w pamięci innych?

Mówią o nim, że był człowiekiem wrażliwym, dobrym dla wszystkich ludzi bez względu na narodowość czy wiek.

Dla dzieci zawsze znalazł w swojej kieszeni cukierki, a dla dorosłych, starszych wiekiem, schorowanych, nigdy nie żałował czasu i sił.

Był człowiekiem ofiarnym z którego warto było brać wzór. Starał się szanować i kochać ludzi nawet, gdy na to w pełni nie zasługiwali.

Był dobrym gospodarzem, założył w 1905 r. przylegający do Domu Parafialnego ogród zabaw dla dzieci (wzorowany na krakowskim ogrodzie dra Jordana).

Walczył z alkoholizmem – w tym celu założył Związek Księży Abstynentów, kierował się dewizą: ”Kto zwalcza pijaństwo nie powinien sam w ogóle pić”

Mimo, iż nie urodził się w Pleszewie, to jednak przez 53 lata żył w nim i pracował.

Mówiono o Nim: „Nadzwyczaj pracowity kapłan”

Wspominany jest jako jedna z najświetniejszych postaci Banku Spółdzielczego w Pleszewie. W maju 1904 roku, kiedy to ukonstytuował się wybrany na walnym zebraniu nowy skład rady nadzorczej został wybrany wiceprezesem tej rady. Rok później, dnia 16 lutego po rezygnacji ks. Rymarkiewicza objął posadę prezesa wcześniej wspomnianej rady. Przyczynił się do wprowadzania w życie pomyślnych uchwał, a zwłaszcza do budowy gmachu banku.

Każdy Jego dzień wypełniała praca duszpasterska, działalność charytatywna, opieka nad organizacjami religijnymi, aktywnie walczył o utrzymanie polskości i szerzenie oświaty.

Znany pleszewianin, dr Andrzej Gulczyński, tak o Niesiołowskim pisał w swojej książce: „Sylwetka ubranego w surdut kapłański, przemierzającego wraz z ulubionym pinczerkiem niemal codziennie ulice miasta towarzyszyła przez wiele lat pleszewianom. Słuchali jego głosu z ambony, podziwiali jego postępowanie. Ks. Kazimierz Niesiołowski zdobył bowiem serca pleszewian swymi cechami charakteru i osiągnięciami. Wiedza i umiejętności nie stanowiły przeszkody w kontaktach ze wszystkimi stanami. Zawsze umiejętnie zjednywał postronnych dla swych działań, wykorzystując w tym celu zarówno ambonę, osobiste kontakty, jak i słowo drukowane. W pierwszej połowie minionego stulecia był ks. Niesiołowski postacią najbardziej znaczącą w historii Pleszewa, osobą cieszącą się największym autorytetem. (…) ”

Był sercem miasta, inspirował do działania ludzi i instytucje. Był pasjonatem.

Kalendarium:

  • 1920 ― Został prezesem Rady ...
  • 1872 ― Narodziny bohatera
  • 1883 ― Początek nauki
  • 1892 ― Zdał maturę (dostał ś...
  • 1900 ― Został proboszczem w ...
  • 1901 ― Utworzył ogród dla dz...
  • 1905 ― wydał książkę pt. „Pr...
  • 1906 ― został prezesem Kółka...
  • 1910 ― Założył „Towarz...
  • 1918 ― Został prezesem Rady ...
  • 1934 ― Oddał do użytku Dom p...
  • 1941 ― aresztowany, trafił d...
  • 1942 ― wysłany do Generalnej...
  • 1944 ― zamieszkał w domu Sió...
  • 1945 ― powrót do Pleszewa
  • 1949 ― Śmierć bohatera

Cytaty:

  • „Brak wiary we własne s...”
  • „Młodość ma swoja prawa...”
  • „Wychowanie człowieka, ...”
  • „Primum vivere deinde p...”

Źródła:

Zobacz też:

  • >
  • >
  • >
  • >
  • >
  • >