Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Myśleć globalnie - działać lokalnie”

ks. Zbigniew Stępczyński

ur. 29 marca 1933
zm. 19 stycznia 2000
Szkoła Podstawowa im. Gen. Dezyderego Chłapowskiego w Iłówcu

Zdjęć: 16

Pochodzenie

Zbigniew Stępczyński urodził się 29 marca 1933r. w Lasotkach, w okolicy Płocka. Był synem Jana i Marii z domu Kochańskiej. W 1934r. rodzice wraz z synem przeprowadzili się do Leszna. Gdy Zbigniew miał 6 lat stracił ojca (1 września 1939r.). W czasach okupacji z matką i siostrą zamieszkał w okolicach Płocka. Po zakończeniu wojny wrócili do Leszna.

Edukacja

Głęboka religijność matki miała wpływ na powołanie syna. 7 czerwca 1951r. Zbigniew Stępczyński zdał maturę i zapisał się do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu. Dwa lata studiów realizował w Gnieźnie, a cztery kolejne w Poznaniu. 30 maja 1957r. otrzymał święcenia kapłańskie. Ówczesny rektor, ks. Aleksy Wietrzykowski powiedział o młodym neoprezbiterze: „Inteligencję ma żywą, usposobienie bardzo żywe, objawia nieraz jeszcze cechy zbytniej młodzieńczości, nadaje się do wszelkiej pracy duszpasterskiej”. W 1960r. rozpoczął studia w Instytucie Muzyczno-Liturgicznym w Warszawie-Aninie zakończone tytułem magistra w 1964r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

Etapy życia i działalności

Pierwsza praca duszpasterska

Trzy pierwsze lata służył jako wikariusz i prefekt w Bojanowie Poznańskim, a kolejne dwa lata w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa na poznańskich Jeżycach. Następne cztery lata spędził w Kolegiacie Poznańskiej.
W 1965r. został członkiem Archidiecezjalnej Komisji Muzycznej, a od 1986r. wybrano go na przewodniczącego. Był dyrygentem chórów. Prowadził m.in. chór w kościele na Jeżycach, w kolegiacie. Od 1970 do 1972r. dyrygował Poznańskim Chórem Katedralnym. Od roku 1979 pełnił służbę penitencjarza i dyrygenta Poznańskiego Chóru Katedralnego. Podczas wizyty papieża Jana Pawła II w Poznaniu w 1983r. miał możliwość kierowania chórem.
W 1997r. został prezesem Związku Chórów Kościelnych oraz członkiem Zarządu Ogólnopolskiego Związku Chórów Kościelnych „Caecilianum” w Warszawie. Był wykładowcą muzycznym w Seminarium Towarzystwa Chrystusowego, na Papieskim Wydziale Teologicznym. Troszczył się o warunki bytowe organistów.

Objęcie Parafii Św. Jakuba Apostoła w Żabnie

Ks. Zbigniew Stępczyński 1 lipca 1972r., dekretem Arcybiskupa Poznańskiego Antoniego Baraniaka, został proboszczem parafii w Żabnie. Uroczyste powitanie przez parafian odbyło się 2 lipca 1972r. W trakcie swojej posługi ksiądz proboszcz odnowił zabytkowy drewniany kościół Św. Jakuba Apostoła w Żabnie.
Zbudował dom parafialny, który 28 października 1990r. stał się miejscem działalności niezależnego Uniwersytetu Ludowego im. ks. Antoniego Ludwiczaka. Była to społeczna organizacja działająca pod opieką Kościoła powstała z inicjatywy ks. Zbigniewa Stępczyńskiego, NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych oraz Stowarzyszenia PAX w Poznaniu. Kształcili się w nim mieszkańcy okolicznych wsi, głównie rolnicy i ich rodziny. Celem Uniwersytetu była kontynuacja wielkopolskiej tradycji pracy organicznej, pogłębianie wiedzy zawodowej, uwrażliwianie na zagrożenia i pobudzanie ludzi do działania dla dobra polskiej wsi. Autorem programu dydaktyczno-naukowego był dr Paweł Górski. Podczas inauguracji II roku akademickiego zaproszony biskup dr Zdzisław Fortuniak powiedział: „Myślę, że formacyjny program Uniwersytetu Ludowego w Żabnie zawiera odpowiedź na pytanie, czym jest patriotyzm dla społeczeństwa polskiego. Trzeba nam dzisiaj kreować ludzi światłych, przedsiębiorczych, którzy tak samo efektywnie będą działać dla siebie, jak i dla wspólnoty”. Na zajęciach można było zapoznać się m.in. z najnowszymi metodami agrotechniki i zootechniki, przepisami prawnymi, podstawami ekonomiki w produkcji żywności. Miały one charakter zarówno teoretyczny, jak i praktyczny. W programie były wykłady o życiu i pracy rodziny wiejskiej, o miejscu i roli kultury, o muzyce, ochronie krajobrazu wiejskiego, zieleni w zagrodzie. Odbywały się wyjazdy, m.in. do Muzeum Rolnictwa w Szreniawie i śladami gen. Dezyderego Chłapowskiego, lokalnego wybitnego Wielkopolanina, prekursora w dziewiętnastowiecznym rolnictwie. Działalność Uniwersytetu miała przygotować ludzi do odbioru cywilizacyjnych nowości i do czynnego uczestnictwa w życiu gospodarczym, społecznym i kulturalnym. Spotkania odbywały się 10 razy w ciągu roku. Ks. Zbigniew Stępczyński cały czas wspierał działalność uniwersytetu, nie tylko prowadząc wykłady. Jego parafia ponosiła koszty utrzymania domu parafialnego. Udział w zajęciach był bezpłatny. Honoraria dla wykładowców przekazywał poznański Oddział „Civitas Christiana”. Zajęcia prowadzili wybitni naukowcy, znawcy kultury i sztuki, socjologowie, prawnicy, ekonomiści. Podkreślano istotne znaczenie współdziałania parafii z uczelnią. Idea ks. Zbigniewa Stępczyńskiego została również przedstawiona w kanadyjskiej telewizji. Uniwersytet działał do 2007r.
Ks. Zbigniew Stępczyński przez 28 lat pobytu w Żabnie wspierał swoich parafian. W czasie stanu wojennego dał schronienie wielu działaczom podziemia. Wygłaszał homilie także podczas ważnych uroczystości w innych parafiach, np. 17 czerwca 1982r. w parafii Najświętszego Serca Jezusa. 13 czerwca 1999r. wziął udział w poświęceniu organów w Farze Śremskiej, a 16 grudnia 1999r. wygłosił homilię podczas poświęcenia organów w kościele Miłosierdzia Bożego w Poznaniu. W swej pracy duszpasterskiej często korzystał z bogactwa poezji. Jego ulubionym poetą był Roman Brandstaetter.
Organizował liczne pielgrzymki do Rzymu, Lourdes, sanktuariów maryjnych w Hiszpanii. Co roku stali pielgrzymi odwiedzali księdza podczas jego imienin, wspólnego opłatka.
W 1993r. został dziekanem dekanatu śremskiego na dwie kadencje, w uznaniu jego zdolności organizacyjnych.
Na kilka lat przed śmiercią został odznaczony godnością kanonika honorowego Kapituły Katedralnej w Poznaniu, za swoje zasługi dla Kościoła poznańskiego. W czasie swojej posługi otrzymywał wiele propozycji objęcia innych parafii, z których nigdy nie skorzystał.
W 1999r. został mianowany Dyrektorem Archidiecezjalnego Studium Muzyki Sakralnej. W grudniu 1999r. wysłał list z życzeniami świątecznymi dla pracowników studium. Pisał w nim m.in. „Proszę was ciepłymi słowami zachęty, oddajcie Studium swój autorytet, swoje doświadczenie dydaktyczne i wiedzę. Wierzę, że przy dobrej współpracy miedzy nami, budzeniem szacunku u słuchaczy, wytrwamy trudny czas pierwszych miesięcy naszego istnienia. Dzielę się z wami nie tyle opłatkiem, ile sercem z odległości drogi cierpienia, na jakiej się znalazłem. Jestem przekonany, że ten dar był oczekiwany przez Pana Boga, by wzbogacić nas wszystkich; całą naszą wspólnotę, którą tworzymy”.
Ks. Zbigniew Stępczyński zmarł 19 stycznia 2000r. 21 stycznia odbył się pogrzeb w kościele Św. Jakuba w Żabnie. Mszę Św. poprowadził wicedziekan ks. Marian Roszyk, podczas której wygłosił także homilię. Mszy Św. pogrzebowej koncelebrowanej przewodniczyli biskupi sufragani poznańscy: Zdzisław Fortuniak i Grzegorz Balcerek, wikariusze biskupi, ks. inf. Tadeusz Szmyt z diecezji kaliskiej oraz około 70 kapłanów. Podczas liturgii pogrzebowej śpiewał chór katedralny pod dyr. ks. Szymona Daszkiewicza. Ks. Zbigniewa Stępczyńskiego żegnali także parafianie, wierni dekanatu śremskiego wraz z rodziną zmarłego. Słowa pożegnalne wygłosili: przyjaciel ks. kan. prof. Michał Tschuschke, dr Paweł Górski (dyrektor Uniwersytetu Ludowego w Żabnie) oraz Paweł Mocek, przewodniczący Rady Parafialnej.
Ks. Zbigniew Stępczyński został pochowany na cmentarzu przy ukochanym kościele Św. Jakuba w Żabnie. Na pomniku znalazł się cytat ulubionego poety Romana Brandstaettera: „Na drugim brzegu serca, przy stole pojednania, gdzie wszystko ma swój sens i ład”.

Znaczenie postaci

Parafianie wspominają ks. Zbigniewa Stępczyńskiego jako „duszę towarzystwa”, człowieka tryskającego humorem i dowcipem. Był wielkim społecznikiem i patriotą. Człowiekiem wrażliwym na piękno i ludzkie sprawy. Duchowość księdza sprawiała, że gromadzili się wokół niego ludzie różnych środowisk. Był twórcą Uniwersytetu Ludowego w Żabnie. Działalność uczelni służyła rozwojowi kulturalnemu i ekonomicznemu wsi oraz rolnictwa. Zaszczepiano w mieszkańcach pasję społecznego działania. Ks. Zbigniew Stępczyński integrował w ten sposób środowisko wiejskie. Przez całe jego życie towarzyszyła mu idea „Myśleć globalnie – działać lokalnie”.


Źródła

1. Piotrowski M. (1997), Kto jest kim w Poznaniu, Poznań, Wyd. Itaka
2. Kronika Parafii Św. Jakuba Apostoła w Żabnie

Kalendarium:

  • 1933 ― Narodziny bohatera
  • 1934 ― Przeprowadzka do Leszna
  • 1939 ― Utrata ojca
  • 1951 ― Zdanie matury i zapis...
  • 1957 ― Otrzymanie święceń ka...
  • 1960 ― Rozpoczęcie studiów w...
  • 1964 ― Zakończenie studiów t...
  • 1965 ― Zbigniew Stępczyński ...
  • 1970 ― Dyrygowanie Poznański...
  • 1972 ― Objęcie funkcji probo...
  • 1972 ― Uroczyste powitanie p...
  • 1979 ― Rozpoczęcie służby pe...
  • 1983 ― Kierowanie chórem pod...
  • 1986 ― Zbigniew Stępczyński ...
  • 1990 ― Rozpoczęcie działalno...
  • 1993 ― Objęcie stanowiska dz...
  • 1997 ― Został prezesem Związ...
  • 1999 ― Został mianowany Dyre...
  • 1999 ― Wygłoszenie homilii p...
  • 2000 ― Śmierć bohatera
  • 2000 ― Pogrzeb ks. Zbigniewa...

Cytaty:

  • „Na drugim brzegu serca...”
  • „Myśleć globalnie - dzi...”

Zobacz też: