Pochodzenie

Mieczysław Szumiński urodził się 24 lipca 1921 r. w leśniczówce w Podgaju w okolicach Środy Wielkopolskiej.

Dzieciństwo

Jako syn leśniczego miał bliski kontakt z naturą, dobrze poznał okoliczne lasy.

Edukacja (lub „młodość”)

Pierwsze cztery klasy szkoły podstawowej ukończył w Podgaju, a następne dwie w Środzie Wielkopolskiej. Małą maturę otrzymał w Gimnazjum Humanistycznym w Środzie, a następnie podjął naukę w Liceum Pedagogicznym w Krotoszynie. W 1939 r. ukończył pierwszą klasę, lecz dalszą naukę przerwała wojna.

Etapy działalności

Etap pierwszy – działalność w ruchu oporu i pobyt w obozach koncentracyjnych)

Od pierwszych dni wojny włączył się w działalność grupy konspiracyjnej, działającej w okolicach Środy i Kórnika. Był współredaktorem i wydawcą gazetki konspiracyjnej „Dla Ciebie Polsko”. Początkowo pisał ręcznie na woskówce. Na początku 1940 r. udało się kupić maszynę do pisania i można było odtąd podawać więcej informacji, zdobywanych dzięki nielegalnemu nasłuchowi radiowemu. Ilość wydawanych gazetek wzrosła do 700 tygodniowo. W 1942 r. drukarnia wpadła w ręce Niemców i wówczas zaprzestano wydawania gazetki.

W grudniu 1941 r. został wywieziony na przymusowe roboty do Fabryki Akumulatorów w Hannowerze – pracował tam przy wytopie płytek akumulatorowych. W styczniu 1943 r. udało mu się wrócić do domu. W Poznaniu powstawała właśnie fabryka akumulatorów i z Hannoweru odesłano grupę 80 Polaków, przede wszystkim odlewników, dla uruchomienia pierwszych pieców odlewniczych.

Mieczysław Szumiński ponownie nawiązał kontakt z dawną grupą konspiracyjną oraz z organizacją Aarmi Krajowej w Poznaniu. Przeszedł szkolenie podoficerskie, otrzymał stopień plutonowego i pseudonim „Lis”.

9 lipca 1944 r. został aresztowany i przewieziony na przesłuchanie do Domu Żołnierza (oddział gestapo w Poznaniu), a później do Żabikowa, gdzie umieszczono go na bloku politycznym. Ponownie przesłuchiwany i bity, zmaltretowany fizycznie i psychicznie, nie załamał się i nie wydał kolegów ani nie zdradził miejsca ukrycia dokumentów. Został skazany na obóz koncentracyjny. Przez Wrocław, Brno i Wiedeń został przetransportowany do Mauthausen.

Podczas pobytu w obozie pracował w kamieniołomie, przy noszeniu kamieni po ponad 170 stopniach do miejsca budowy drogi. Przewieziony do podobozu w Melku, drążył Górę Piaskową, w której powstawała fabryka części samochodowych. Wyniszczająca praca, głód, długie apele nie pozostały bez wpływu na jego zdrowie. Kilka razy ciężko zachorował na grypę, flegmonę oraz krwawą biegunkę.

W okolicach Wielkanocy ewakuowano obóz i przewieziono więźniów do Ebensee – Doliny Głodu. Przybyło tam z różnych obozów 24 tysiące więźniów, a w chwili wyswobodzenia, 3 maja 1945 roku, zostało przy życiu 16 tysięcy. Krematoria nie nadążyły palić zwłok, które układano w stosach i przysypywano chlorowanym wapnem. Panował straszliwy głód. Więźniowie dostawali dziennie na 10 osób 1 kg chleba i łyżkę marmolady oraz zupę z obierek od ziemniaków. Ci, którzy nie mogli już chodzić do pracy, wydłubywali wszystkie korzonki i trawy.

Mieczysław Szumiński pracował przy obróbce drzewa bukowego, które kolejką linową spuszczano z góry w dolinę. Aby zachować siły, zbierał młode pokrzywy i liście mlecza – jego młody organizm bronił się. Nie czuł się słaby, ale stale był głodny.

Po wyzwoleniu obozu zgłosił się do pierwszego transportu do domu. Przed wyjazdem miał różne propozycje pozostania na Zachodzie, jednak chęć powrotu do kraju była silniejsza i pierwszym transportem 4 lipca wyruszył w drogę do domu. Miesiąc później, 4 sierpnia 1945 r. dotarł do Poznania. Radość z powrotu do rodziny była ogromna, ale okraszona goryczą, ponieważ w listopadzie zmarł jego ojciec.

W 1949 r., kiedy nastąpiło scalenie organizacji kombatanckich w jedną organizację ZBoWiD, został z niej usunięty jako żołnierz AK. W latach 1947-1955 był wzywany do UB, gdzie musiał się tłumaczyć dlaczego nie należał do AL lub BCh, ale kończyło się to na rozmowach. Ponownie wstąpił do ZBoWiD-u w 1972 r. Otrzymał wyczerpujące zaświadczenie z Arolsen (Międzynarodowego Czerwonego Krzyża) o pobycie na przymusowych robotach w Hannowerze i w obozach w Żabikowie, Mauthausen i Ebensee.

Etap drugi – praca nauczyciela i wychowawcy

W 1945 r. Mieczysław Szumiński zgłosił się do Inspektoratu Szkolnego w Środzie i zaczął pracować jako nauczyciel tymczasowy w Szkole Podstawowej w Tadeuszowie (8 km od Środy).

1 stycznia zgłosił się do swojego Liceum Pedagogicznego w Krotoszynie i za radą dyrektora rozpoczął samodzielną naukę. Maturę zdał w czerwcu 1947 r. i został nauczycielem. Otrzymał kierownictwo szkoły jednoklasowej w Zielniczkach, uczył tam pięć oddziałów i prowadził „doroślak”. Ze swoimi uczniami wyreżyserował dwa przedstawienia, z którymi odwiedzał okoliczne szkoły. Za zarobione w ten sposób pieniądze organizował wycieczki do Gdyni, Krakowa i Warszawy.

W 1949 r. został skierowany na Państwowy Kurs Nauczycielski do Poznania (kierunek matematyka i fizyka). W 1951 r. ukończył wakacyjny kurs chemii w Warszawie, a w 1955 r. kurs fizyki w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku i uzyskał dyplom nauczyciela fizyki szkół średnich.

W 1950 r. otrzymał skierowanie do pracy w Liceum Ogólnokształcącym w Odolanowie. W tej szkole aż do przejścia na emeryturę w 1981 r. uczył fizyki, chemii, astronomii i techniki. W 1961 r. na rok objął stanowisko dyrektora szkoły – w czasie pełnienia tej funkcji rozbudował aulę szkolną, zbyt małą aby pomieścić wszystkich uczniów. W kolejnych latach pełnił funkcję zastępcy dyrektora. W czasie pracy w Odolanowie był aktywnym członkiem ZNP, jako radny Miejskiej Rady Narodowej pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Oświaty i Zdrowia, był kierownikiem Młodzieżowego Schroniska PTSM przy liceum. Organizował wiele wycieczek dla nauczycieli i uczniów, prowadził obozy wędrowne, w czasie których szkolił młodzież na organizatorów turystyki.

Po przejściu na emeryturę nadal prowadził aktywny tryb życia, udzielając się w środowisku.

Zmarł 19 października 2011 r.

Kolejne etapy…

W listopadzie 1947 r. Mieczysław Szumiński wziął ślub z Henryką Sroczyńską.

Znaczenie postaci

Mieczysław Szumiński jest pamiętany w Odolanowie przede wszystkim jako pan Profesor. Był nie tylko znakomitym nauczycielem, ale również wychowawcą. Człowiekiem obowiązkowym, prawym, mądrym, o wielkiej odwadze osobistej. Uczniowie wspominają obozowe opowieści profesora jako prawdziwe lekcje historii i patriotyzmu. Jako nauczyciel potrafił tak prowadzić lekcje, że nawet uczniowie mało zainteresowani przedmiotem chętnie uczestniczyli w zajęciach. Cechował się mądrością, pogodą ducha, radością i spokojem. Postawa pana Profesora budziła podziw i szacunek. Podczas wycieczek i wędrówek uczył szacunku do przyrody, potrafił cieszyć się np. zapachem igieł sosnowych. Obozy wędrowne były dla uczestników wielką przygodą i sprawdzianem własnych możliwości. Znane jest słynne powiedzenie pana Profesora: „A ty, co tak na końcu wędrujesz, panienka”.