POCHODZENIE
Stanisław Kurzawa urodził się 15 listopada 1922 roku w Sowinach (powiat rawicki), a zmarł 27 grudnia 2013 r. Był synem Stanisława i Antoniny z domu Kwiatoń. Jego ojciec prowadził w Poniecu mały warsztat ślusarski, dlatego też rodzina przeniosła się do tego miasteczka. Miał pięcioro rodzeństwa, braci: Romana, Leona, Henryka, Franciszka i siostrę Marię.
WYKSZTAŁCENIE
Stanisław Kurzawa ukończył szkołę podstawową w Poniecu. Tam też w szkole zawodowej wyuczył się zawodu bednarza.
PIERWSZA PRACA
Miejscem pierwszej pracy artysty był zakład przetwórczy w Pudliszkach. Kurzawa nie pracował tam jednak długo, gdyż w 1940 roku rozpoczął swoją wojenną tułaczkę.
OKRES WOJNY
W roku 1940 otrzymał wezwanie do niemieckiego urzędu pracy (Arbeitsamt) i został skierowany na przymusowe roboty do Dortmundu, gdzie pracował jako ślusarz – mechanik. Został brygadzistą, miał w swej brygadzie 12 powstańców warszawskich, którzy dużo opowiadali mu na temat zniszczeń Warszawy, do których doszło w czasie powstania. Z biegiem czasu naraził się swojemu majstrowi, który donosił na tych, których zachowanie budziło jego zastrzeżenia. Postanowił uciekać do Berlina. Tam został aresztowany. Sąd wymierzył mu karę, jaką były dwa miesiące pracy w obozie w Wuhlheide. Przebywał tam w marcu i kwietniu 1945 roku. Po odbyciu kary dostał pracę na dworcu w Berlinie. Pracował tam tylko dwa dni, później z nowopoznanym Niemcem pochodzenia polskiego uciekł do Halle. Tam otrzymał przydział do pracy na wsi. Po wkroczeniu Armii Czerwonej został osadzony przez Rosjan w obozie, z którego uciekł i wrócił do Polski. Podróż do ojczystego kraju nie była łatwa, trwała dwa tygodnie. Kurzawa podróżował przepełnionymi składami towarowymi, jedząc wyłącznie ziemniaki.
POWRÓT DO KRAJU I ZAINTERESOWANIE RZEŹBIARSTWEM
Po powrocie do kraju zamieszkał w Poniecu. Szukał pracy i znalazł ją w Bogatyni, gdzie pracował w winiarni jako bednarz. Tam też spotkał osobę, która zafascynowała go swoją pasją rzeźbiarską. Był to Czech pochodzenia niemieckiego, kolega z pracy. Podczas pobytu w Bogatyni zainteresowały się nim i jego pierwszymi pracami media.
W Bogatyni artysta przebywał pięć lat, w 1950 roku wrócił do Ponieca. W 1969 roku zamieszkał w Kłodzie (gmina Rydzyna). W roku 1955 posłubił Marię z domu Rychter. Miał trzy córki:
– Grażynę – urodzona 10.06.1955 r.,
– Teresę – urodzona 29.10.1957 r.,
– Małgorzatę – urodzona 15.05.1959 r.
TWÓRCZOŚĆ
Stanisław Kurzawa był znanym i cenionym artystą, nie tylko na terenie gminy Rydzyna, lecz także na terenie kraju, a nawet poza jego granicami. Jego rzeźby powstawały z potrzeby serca i chwili. Mawiał: „Bez rzeźbienia nie umiem żyć”. Te słowa umieścił także na pierwszej stronie swojej księgi pamiątkowej.
Artysta rzeźbił w drewnie lipowym. Tematyka jego prac była bardzo różnorodna – były diabełki, zwierzęta, szopki bożonarodzeniowe, beczki, kapele, obrzędy ludowe, płaskorzeźby przedstawiające Matkę Boską czy Chrystusa Frasobliwego. Część rzeźb powstała w Chicago, gdzie Stanisław Kurzawa odwiedzał swoją córkę. Wywierały i wywierają one ogromne wrażenie na odbiorcach.
ODZNACZENIA
Stanisław Kurzawa w roku 1993 otrzymał od Ministra Kultury i Sztuki odznakę „ZASŁUŻONY DZIAŁACZ KULTURY”, w 1995 roku od Wojewody Leszczyńskiego odznakę „ZA ZASŁUGI DLA WOJEWÓDZTWA LESZCZYŃSKIEGO”, a w roku 2012 tytuł „ZASŁUŻONY DLA MIASTA I GMINY RYDZYNA”.
WYSTAWY, KONKURSY
Stanisław Kurzawa brał udział w wielu wystawach, konkursach, przeglądach. Były to m.in.:
1. OGÓLNOPOLSKI KONKURS PLASTYCZNY DLA WSI POD HASŁEM: „TWÓRCY LUDOWI WITAJĄ 10-LECIE POLSKI LUDOWEJ”- Poznań, 22 maja 1956 r.
2. KONKURS NA SZTUKĘ LUDOWĄ WOJEWÓDZTWA POZNAŃSKIEGO – Poznań, 1973 r. Konkurs był organizowany przez Spółdzielcze Zrzeszenie Wytwórców Przemysłu Ludowego i Artystycznego w Poznaniu, którego członkiem był p. Kurzawa od 1970 r.
3. WOJEWÓDZKI PRZEGLĄD RZEŹBY AMATORSKIEJ I LUDOWEJ – LESZNO, 28 września 1976 r., 24 września 1978 r.
4. III WOJEWÓDZKI PRZEGLĄD TWÓRCZOŚCI ARTYSTYCZNEJ WSI LESZCZYŃSKIEJ w KROBI – 12 czerwca 1988 r.
5. WOJEWÓDZKI PRZEGLĄD PLASTYKI I FOTOGRAFII AMATORSKIEJ – LESZNO, 1991 r., Leszno 2006 r.
6. XVI, XVII, XIX, XX, XXI, XXIX OGÓLNOPOLSKI KONKURS NA DRZEWORYT ORAZ II, III, V, VI, VII, XV KONKURS NA RZEŹBĘ O TEMATYCE MUZYCZNEJ – LESZNO, maj 1991 r., maj 1992 r., maj 1994 r., maj 1995 r., maj 1996 r., maj 2004 r.
7. JARMARK POLSKIEJ SZTUKI LUDOWEJ – „POLSKA WIEŚ”. Plenerowa wystawa prac odbyła się w KOPERNIK CENTER w Chicaga 19 sierpnia 1993 r.
8. ŚRODOWISKOWY PRZEGLĄD TWÓRCZOŚCI PLASTYCZNEJ IM. IRENY OKAMFER – Rydzyna 1994 r., Rydzyna, 1995 r., Rydzyna 2003 r., Rydzyna 2004 r., Rydzyna 2009 r., Rydzyna 2010 r., Rydzyna 2012 r.
9. KONFRONTACJE – Leszno, listopad 1994 r.
10. WYSTAWA PRAC ARTYSTÓW RZEŹBIARZY – Kamieniec, 29 maja – 4 czerwca 2000 r.
11. MIĘDZYNARODOWY PLENER MALARSKO-RZEŹBIARSKI W KOTOWIE – Kotowo, lipiec 2001 r.
12. PRZEGLĄD PLASTYKI POŁUDNIOWO- ZACHODNIEJ WIELKOPOLSKI – Leszno, 18 stycznia 2003 r., Leszno, 17 grudnia 2004 r.
Stanisław Kurzawa nie miał stałej galerii, w której mógł prezentować swoje rzeźby. Często korzystał z uprzejmości galerii „Bocianie gniazdo” w zamku rydzyńskim, gdzie odbywały się jego wernisaże.
ŹRÓDŁA
1. Artykuły prasowe i internetowe poświęcone Stanisławowi Kurzawie.
2. Wywiad z córką pana Kurzawy – Teresą Bortlisz.
3. Kazimiera Winnicka „Stanisław Kurzawa. Rzeźbię, bo muszę… Życiorys z rzeźbą w tle”.