Tomasz Biernaczyk

ur. 11 sierpnia 1924
zm. 03 października 1946
Zespół Szkół Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Józefa Ponikiewskiego

postanowienie o tymczasowym aresztowaniu 13.08.1946
postanowienie o tymczasowym aresztowaniu 27.08.1946
protokół wykonania kary śmierci
wyrok sądu cz.I
wyrok sądu cz.II
Zdjęć: 4
Dokumentów: 5

Pochodzenie

Tomasz Biernaczyk (pseudonim „Zagraj”), członek antykomunistycznych oddziałów zbrojnych „Dzielny” oraz „Kościuszko”. Urodził się 11 sierpnia 1924 roku w Starym Belęcinie. Był synem Tomasza i Agnieszki z domu Płoszajczak. Nie posiadał żony oraz dzieci.

Dzieciństwo

Tomasz Biernaczyk w dzieciństwie uwielbiał konie, często pomagał swojemu ojcu w gospodarstwie i prowadzeniu rodzinnej piekarni. Mimo, iż piekarnia była niewielka potrafiła zaopatrywać okoliczne miejscowości w chleb.

Edukacja

Tomasz Biernaczyk uczęszczał do szkoły w Belęcinie. W skład ówczesnej szkoły wchodziły dwa budynki: budynek dawnej katolickiej szkoły polskiej, oraz budynek dawnej ewangelickiej szkoły niemieckiej, która w roku 1928 stała się polską placówką.

Przyłączenie się do antykomunistycznego podziemia

Po zakończeniu II Wojny Światowej, kiedy Polska znalazła się za tzw. żelazną kurtyną, a władze w niej przejęli komuniści zaczęły powstawać zbrojne, podziemne organizacje walczące z nowym okupantem.

Do jednej z takich grup w 28-go listopada 1945 roku przyłączył się Tomasz Biernaczyk. Był to oddział prowadzony przez Giedymina Rogińskiego pseudonim „Dzielny”. Organizacja ta działała na terenie powiatów: śremskiego, gostyńskiego, kościańskiego, konińskiego, jarocińskiego, wrzesińskiego i leszczyńskiego.

Kiedy to 30 stycznia 1946 „Dzielny” został schwytany i skazany na karę śmierci, nowym dowódcą został Marian Rączka ps. „Kościuszko”

Akcje zbrojne

Tomasz Biernaczyk brał udział w ataku na posterunki Milicji Obywatelskiej w Pyzdrach i Borku (oddział przejął wtedy broń oraz amunicję). Brał udział w potyczce z organami bezpieczeństwa w Ciemierowie (pow. koniński), w której zginął milicjant, zaś drugi został ranny. 17 stycznia 1946 roku we wsi Sroczewo (powiat śremski) uczestniczył w zabiciu porucznika UB Stefana Osmulskiego.

18 stycznia 1946 w miejscowości Anielewo (pow. koniński) Tomasz Biernaczyk został zatrzymany przez funkcjonariuszy PUBP i osadzony w więzieniu w Koninie.

Pobyt w więzieniu

Tomasz Biernaczyk przebywał w więzieniu w Koninie do dnia 25 maja 1946 roku. Tego dnia zorganizowano masową ucieczkę z więzienia, w której brał udział. Ponownie został ujęty 6 sierpnia 1946 roku w miejscowości Łagowo (pow. kościański). Osadzony został w areszcie w Śremie oraz Poznaniu.

5 września 1946 roku wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Poznaniu (sesja wyjazdowa w Śremie) został skazany na karę śmierci.

Kara śmierci

Egzekucja Tomasz Biernaczyka odbyła się 3 października 1946 roku w Poznaniu, wyrok wykonano poprzez rozstrzelanie. Miejsce pochówku jak dotąd pozostaje nieznane.

Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku

19 listopada 2012 r. w ramach prac nad projektem IPN „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego w latach 1944–1956”, kierowanym przez dr. hab. Krzysztofa Szwagrzyka, przeprowadzono poszukiwania w rejonie, który na początku lat 90. wskazał byłym więźniom ks. Hieronim Lewandowski. Ten nieżyjący już kapłan jako kapelan więzienny był świadkiem egzekucji przeprowadzanych w lasach między Gądkami i Kórnikiem pod Poznaniem. Dzięki pomocy leśników udało się zlokalizować jedno z miejsc, o którym mówił duchowny. Minikoparką przekopano wytypowany obszar, ale nie znaleziono śladów pochówków. Równolegle w innym miejscu egzekucji, koło Puszczykowa, sprawdzano teren wykrywaczami metalu. Znaleziono tam sześć łusek karabinowych.

źródła IPN

Kalendarium:

  • 1924 ― Narodziny bohatera
  • 1945 ― przyłączenie się do o...
  • 1946 ― aresztowanie w Aniele...
  • 1946 ― ucieczka z więzienia ...
  • 1946 ― aresztowanie w Łagowie
  • 1946 ― rozprawa przed sądem,...
  • 1946 ― Śmierć bohatera

Zobacz też: