Walerian Tyburcjusz Breański
Pochodzenie
Urodził się 12 kwietnia 1805 roku w Gaju Małym. Pochodził z bardzo patriotycznej, szlacheckiej rodziny Breańskich herbu Łabędź.
Dzieciństwo
Dzieciństwo spędził w Brączewie wraz ze swoim bratem Feliksem, który był od niego o 11 lat starszy.
Edukacja
W 1825 roku ukończył gimnazjum im.Marii Magdaleny w Poznaniu.Tego samego roku rozpoczął studia teologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim,które ukończył w 1828 roku.
Etapy działalności:
Etap pierwszy
Walerian Tyburcjusz Breański w 1829r. w Gnieźnie został wyświęcony na kapłana przez Marcina Siemińskiego i rozpoczął swoją posługę.
Etap drugi
Dwa lata później Walerian Tyburcjusz Breński brał udział w Powstaniu Listopadowym oraz w wielu bitwach m.in. pod Dobrem,Wawrem,Olszynką Grochowską,Dębem Wielkim, Iganiami, Ostrołęką i Tykocinem.Za bohaterstwo w tej ostatniej bitwie zdobył rangę pułkownika. Później bracia Breańscy wyjechali do Francji, a stamtąd uciekli do Szwajcarii.
Etap trzeci
Walerian Breański wraz z demokratami w styczniu 1834 roku brał udział w powstaniu sabaudzkim. Bohater powrócił do Francji i działał aktywnie w Centralizacji TDP-Towarzystwa Demokratycznego Polskiego.
Etap czwarty
W kronice Poznania odnotowano, że w 1839 roku przybył do miasta jako emisariusz Towarzystwa Demokratycznego Polskiego.
Etap piąty
W 1846 roku reprezentował Księstwo Poznańskie w powstańczym Komitecie Ogólnopolskim.
Etap szósty
Po nieudanym powstaniu poznańskim oraz zakończonej niepowodzeniem Wiośnie Ludów w 1846 roku Walerian Breański wycofał się z działalności emigracyjnej.
Etap siódmy
Dwa lata później wstąpił do Zakonu Cystersów w La Rochelle we Francji (klasztor ten znany jest nam z powieści A. Dumasa „Trzej Muszkieterowie”).
Etap ósmy
Walerian Tyburcjusz Breański początkowo był wikariuszem we Wrześni,następnie w Krobi, a dwa lata późnej został na 16 lat proboszczem w Tarnowie Podgórnym, miejscowości oddalonej około 30 km od Gaju Małego.
Etap dziewiąty
W 1866 roku zmarł w Tarnowie Podgórnym na cholerę pomagając innym chorym. Miał 61 lat. Pochowany został na przykościelnym cmentarzu. Na ścianie kościoła wymurowana została tablica epitafijna. Źródła podają różne miesiące śmierci Waleriana Tyburcjusza Breańskiego (maj lub sierpień).
Znaczenie postaci
Walerian Breański żył w czasach rozbiorów Polski, wymazania naszego narodu z mapy świata, panowania Napoleona, powstania Księstwa Warszawskiego, Powstania Listopadowego, Wielkiej Emigracji, Wiosny Ludów i Powstania Styczniowego. Narażał życie dla Polski, był patriotą i dobrym proboszczem, pomagał ludziom w czasie epidemii cholery w Tarnowie Podgórnym. Warto pamiętać, że ta niezwykła postać pochodzi z Gaju Małego.