Powrót Encyklopedia Wielkopolan „Wszystko co doskonałe dojrzewa powoli”

Władysław Lorkiewicz

ur. 1899
zm. 1956
Zespół Szkolno-Przedszkolny, Szkoła Podstawowa im. W. Lorkiewicza w Orchowie

Wywiad z Mikołajem Lorkiewiczem
Wywiad z Mikołajem Lorkiewiczem
Uchwała Rady Gminy oraz List Intencyjny
Zdjęć: 18
Filmów: 2
Dokumentów: 1

www.zsporchowo.pl

Pochodzenie

Urodził się 23 sierpnia 1899 roku w Bułakowie (powiat koźmiński). Jego rodzicami byli Franciszek i Salomea. Ojciec kierował szkołą w Bułakowie.

Dzieciństwo

Wzrastał w atmosferze patriotyzmu, doskonale opanował zakazany w zaborze pruskim język polski. Był dobrym uczniem, uzdolnionym matematycznie i muzycznie. Lubił sport, grał w piłkę nożną. Ponieważ często strzelał gole, nadano mu pseudonim: „Władek, gola!”

Edukacja

W 1909 r. ukończył Szkołę Powszechną w Wielowsi, cztery lata później Gimnazjum w Krotoszynie. W latach 1913-1917 kontynuował naukę w Seminarium Nauczycielskim we Wschowie. W 1917 r. edukację przerwało powołanie Władysława do służby w armii pruskiej.

Służba ojczyźnie.

Podczas I wojny światowej walczył na froncie zachodnim, na ziemi francuskiej. Był podoficerem, dowódcą plutonu karabinowo-maszynowego. W 1918 r. został ranny i przebywał w lazarecie wojskowym. W 1919 r. powrócił do ojczyzny i wstąpił ochotniczo do tworzących się jednostek wojska polskiego, brał udział w powstaniu wielkopolskim. Otrzymał stopień sierżanta i dowodził plutonem koźmińskiej powstańczej kompanii karabinów maszynowych. W 1920 r. zwolniono go z wojska.

Praca nauczyciela

W 1920 r. dokończył naukę w Seminarium Nauczycielskim w Rogoźnie, gdzie zdał pierwszy egzamin nauczycielski. Objął posadę w Szkole Powszechnej w Sowinie Błotnej. W latach 1921-1922 pracował jako nauczyciel w Pleszewie, od 1922 do 1925 r. w zakładzie dla głuchoniemych w Kościanie. W 1926 r. zdał drugi egzamin nauczycielski oraz rozpoczął pracę w Miejskiej Szkole Koedukacyjnej w Kruszwicy. Od 1930 r. Władysław Lorkiewicz kierował Szkołą Powszechną w Orchowie. Był społecznikiem, organizował życie patriotyczne na wsi, działał w organizacji kombatantów powstania wielkopolskiego. Przeciwstawiał się kolonistom niemieckim, za co był prześladowany po wybuchu II wojny światowej. W 1939 r. poszukiwali go Niemcy i groziła mu kara śmierci za działalność powstańczą i patriotyczną. Ukrywał się w Osówcu, później przy pomocy nauczyciela z Linówca udało mu się uciec do Poznania. Przez kilka dni przebywał u siostry Marii, następnie wyjechał do Krakowa, gdzie pracował przez okres okupacji jako urzędnik magistracki. W marcu 1945 r. powrócił do Orchowa. Zorganizował szkołę powszechną, którą kierował do 1954 r. Udało mu się zrealizować cel wytyczony w 1938 r. – wybudował nowy gmach szkoły. Do końca życia pracował jako nauczyciel.

Życie prywatne

W 1927 r. zawarł związek małżeński z Heleną Dąbrowską, która pochodziła z Nowego Sącza. Poznali się w gabinecie stomatologicznym, gdyż żona Władysława Lorkiewicza z zawodu była technikiem dentystycznym. Doczekali się trzech synów: Mikołaja (1928), Andrzeja (1930) i Tomasza (1936). Zmarł w 1956 r. w szpitalu w Mogilnie. Przyczyną śmierci były postępujące dolegliwości spowodowane raną postrzałową, odniesioną podczas I wojny światowej. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Orchowie.

Znaczenie postaci:

Władysław Lorkiewicz był kierownikiem szkoły w Orchowie w latach 1930-1939 oraz 1945-1954. Wybudował nowy gmach szkolny. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, dowodził plutonem koźmińskiej powstańczej kompanii karabinów maszynowych. Pracował społecznie w środowisku lokalnym, organizował życie patriotyczne, działał w organizacji kombatantów powstania wielkopolskiego. Za swą działalność społeczną i zawodową został odznaczony:

– w 1929 r. Medalem 10-lecia Odzyskania Niepodległości,

– w 1932 r. Srebrnym Krzyżem Zasługi,

– w 1936 r. Srebrnym Medalem: „Zasłużony na Polu Chwały”

Nadanie imienia Władysława Lorkiewicza Szkole Podstawowej w Orchowie.

We wrześniu 1999 r. w setną rocznicę urodzin Władysława Lorkiewicza i pięćdziesięciolecie oddania do użytku budynku Szkoły Podstawowej w Orchowie Piotr i Wojciech Ficerowie, po uzyskaniu zgody synów Władysława Lorkiewicza, wystąpili z inicjatywą powołania grupy obywatelskiej, która podjęła się przedstawienia społeczności orchowskiej kandydatury dawnego nauczyciela, patrioty i społecznika na patrona miejscowej szkoły podstawowej. Grupa obywatelska zbierała opinie i podpisy wśród mieszkańców Orchowa, gromadziła dokumentację o kandydacie na patrona. Przedłożyła wniosek Radzie Rodziców, który to wniosek został zaakceptowany. Następnie Rada Gminy w Orchowie w dniu 14.12.1999 r. podjęła uchwałę w sprawie nadania imienia Władyslawa Lorkiewicza Szkole Podstawowej w Orchowie. Fakt ten zapoczątkował prace mające na celu realizację projektu. Do pracy włączyli się: ówczesny dyrektor placówki – Krzysztof Nowak, Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców i uczniowie. Odbyły się spotkania z synami przyszłego patrona szkoły – Mikołajem i Tomaszem, które miały na celu przybliżenie i popularyzację jego postaci.

Dnia 13.05.2000 r. od mszy świętej w orchowskim kościele rozpoczęła się uroczystość nadania imienia Władysława Lorkiewicza Szkole Podstawowej w Orchowie. W czasie nabożeństwa poświęcenia sztandaru szkoły dokonał ksiądz proboszcz Mirosław Kędzierski. Delegacja składająca się z uczniów Szkoły Podstawowej w Orchowie złożyła kwiaty na grobie Władysława Lorkiewicza na cmentarzu parafialnym w Orchowie. Odbył się przemarsz za nowym sztandarem do budynku szkoły, gdzie miały miejsce dalsze uroczystości. Wśród zaproszonych gości znaleźli się parlamentarzyści, przedstawiciele władz powiatu i gminy oraz Kuratorium Oświaty w Koninie, a także mieszkańcy Gminy Orchowo. Gośćmi honorowymi byli trzej synowie patrona: Mikołaj, Andrzej i Tomasz Lorkiewiczowie. Odsłonięta została pamiątkowa tablica poświęcona patronowi, ufundowana przez grupę obywatelską. Uroczyście przekazano sztandar szkoły dyrektorowi Szkoły Podstawowej w Orchowie – Panu Krzysztofowi Nowakowi.

Corocznie w maju Szkoła Podstawowa w Orchowie obchodzi Święto Patrona. Odbywają się wtedy występy uczniów, przedstawienia. Przybliżana jest kolejnym pokoleniom sylwetka i dokonania Patrona Szkoły – Władysława Lorkiewicza.

Kalendarium:

  • 1899 ― Narodziny bohatera
  • 1917 ― Powołanie do wojska
  • 1927 ― Ślub bohatera
  • 1945 ― Powrót do Orchowa
  • 1956 ― Śmierć bohatera

Cytaty:

  • „Był wymagający, można ...”
  • „Wszystko co doskonałe ...”
  • „W większości placówek ...”
  • „Żyjąc wśród nas ucznio...”

Zobacz też:

  • > powstanie wielkop...
  • > I wojna światowa ...